۞ امام علی (ع) می فرماید:
امام صادق عليه السلام فرمود: مسلمان برادر مسلمان اسـت بـه او ظلم نمى كند و وی را خوار نمى سازد و غیبت وی را نمى كند و وی را فریب نمى دهد و محروم نمى كند. ‌وسائل الشيعه 8: 597 ‌

  • شناسه : 3467
  • 06 دسامبر 2022 - 23:00
  • 139 بازدید
  • ارسال توسط :
  • نویسنده : تفسیر رضوان
  • منبع : حوزه علمیه اصفهان
تفسیر قرآن ماه مبارک رمضان ۱۴۰۰ _ جلسه ۱۱
تفسیر قرآن ماه مبارک رمضان ۱۴۰۰ _ جلسه 11

تفسیر قرآن ماه مبارک رمضان ۱۴۰۰ _ جلسه ۱۱

سلسله جلسات تفسیر ماه مبارک رمضان ۱۴۰۰ مسجد امام سجاد علیه السلام  خیابان مقداد (آتش) جلسه یازدهم حجت الاسلام و المسلمین حاج شیخ یدالله رضوانی بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ‏ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ (۱)  الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمینَ (۲) الرَّحْمنِ الرَّحیمِ (۳) مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ (۴) إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیَّاکَ نَسْتَعینُ (۵) اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقیمَ (۶) صِراطَ الَّذینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ غَیْرِ […]

سلسله جلسات تفسیر ماه مبارک رمضان ۱۴۰۰

مسجد امام سجاد علیه السلام  خیابان مقداد (آتش) جلسه یازدهم

حجت الاسلام و المسلمین حاج شیخ یدالله رضوانی

http://bayanbox.ir/view/7348000871258179768/hadith-line.png

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ‏
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ (۱)  الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمینَ (۲) الرَّحْمنِ الرَّحیمِ (۳) مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ (۴) إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیَّاکَ نَسْتَعینُ (۵) اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقیمَ (۶) صِراطَ الَّذینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ غَیْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ وَ لاَ الضَّالِّینَ (۷)

به نام خداوند بخشنده بخشایشگر

به نام خدا که رحمتش بى‏اندازه است‏و مهربانى‏اش همیشگى. (۱) همه ستایش‏ها، ویژه خداست که مالک و مربّى جهانیان است. (۲) رحمتش بى‏اندازه و مهربانى اش همیشگى است. (۳) صاحب و داراى روز پاداش است. (۴)  [پروردگارا!] فقط تو را مى‏پرستیم وتنها از تو یارى مى‏خواهیم. (۵) ما را به راهِ راست هدایت کن. (۶) راه کسانى [چون پیامبران، صدّیقان، شهیدان و صالحان‏] که به آنان نعمتِ [ایمان، عمل شایسته و اخلاق حسنه‏] عطاکردى، هم آنان که نه مورد خشم تواند و نه گمراه‏اند. (۷)

http://bayanbox.ir/view/5122040553263843431/poster4.jpg

سلسله جلسات تفسیر ماه مبارک رمضان ۱۴۰۰

حجت الاسلام و المسلمین حاج شیخ یدالله رضوانی

http://bayanbox.ir/view/7348000871258179768/hadith-line.png

«أَعُوذُ بِاللَّهِ السَّمِیعِ الْعَلِیمِ مِنَ الشَّیْطَانِ اللَّعینِ الرَّجِیمِ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیم‏ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمینَ وَ صَلَّی اللهُ عَلَی سَیِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرینَ وَ اللَّعنَهُ الدَّائِمَهُ عَلَی أعْدائِهِمْ مِنَ الآنِ إلِی قِیامِ یَومِ الدِّینِ».

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ‏
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ (۱)  الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمینَ (۲) الرَّحْمنِ الرَّحیمِ (۳) مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ (۴) إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیَّاکَ نَسْتَعینُ (۵) اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقیمَ (۶) صِراطَ الَّذینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ غَیْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ وَ لاَ الضَّالِّینَ (۷)

انحصار

آنچه که در آیه شریفه «إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَإِیَّاکَ نَسْتَعِینُ»۱مسلم می باشد این است که این آیه کلام خدا در بیان بنده است که بحث مورد توجه این آیه انحصاری است که از نظر معانی بیان ما متوجه می شویم که «تقدیم ما حقه التاخیر یفید الحصر» ،آنچه که می فرمایند این است که : فقط تو را بندگی می کنم ، فقط از تو استعانت می جویم لذا این کلمه  (فقط) را مسلما از تقدیم «إِیَّاکَ» که مفعول بوده را می فهمیم .

عبادات جمعی

 نکته دوم در این است که هر دو کلمه «نَعْبُدُ» و «نَسْتَعِینُ» دارند که صیغه جمع هستند ، لذا نفرمود «إِیَّاکَ أعْبُدُ» بلکه فرموده است :«إِیَّاکَ نَعْبُدُ» که از همه ی اینها میتوانیم بحث عبادات جمعی خصوصا در نماز جماعت را دقت داشته باشیم که این سوره رکن مثل آن رکنی که در ارکان تعریف کرده اند نیست اما اگر در نماز خوانده نشود نماز ،نماز نیست لذا فرموده اند : «لا صَلاَهَ إِلاَّ بِفَاتِحَهِ اَلْکِتَابِ»۲  یعنی نماز بدون فاتحه نماز نیست .

سرسپردگی محض

ما که میگوییم «إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَإِیَّاکَ نَسْتَعِینُ» آیا ما راست میگوییم ؟!مسلما هیچ کس نمیتواند راست بگوید و ادعا داشته باشد که فقط و فقط خدا را عبادت می کند حالا کمال عبودیت هم در حدیث عنوان بصری مستحضر هستید که در همه چیز باید بگوییم خدا لذا سرسپردگی محض لکن ما می توانیم سرسپردگی محض داشته باشیم در عبادت و بندگی ؟!

از آن طرف کمک خواستن و استعانت ما منحصر در ذات أحدیت باشد آیا خودمان میتوانیم این سخن مود را تصدیق کنیم ؟ که مسلما نمیتوانیم تصدیق کنیم یعنی اگر به صورت مطلق بخواهیم این را ادعا کنیم نمی شود لذا مورد اول که گفتیم فقط خدا را عبادت کنیم سخت تر است .

قصد معنا

اگر از گفتن «إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَإِیَّاکَ نَسْتَعِینُ» قصد معنا کنیم اصلا نماز باطل می شود چون دروغ گفته ایم اما چون کلام خداوند است و تکلیف است که این آیه را بگوییم ما هم در قران تلاوت می کنیم لذا راهکار آن را هم بیان فرموده خداوند متعال ،بعضی اوقات به بچه میگویید بلند شو و راه برو ،من مواظبت هستم در این مسئله هم این موضوع اینگونه بیان شده است بنابراین بلافاصله خود خداوند راه را جلوی پای ما میگذارد و «اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِیمَ»۳ هم به همین منظور می باشد .

تفسیر کلمه ربّ

نکته ای که در این آیه وجود دارد این است که ما قبل از این آیه و در آیات ما قبل چندین مرتبه صفت رحمانیت را اورده ایم «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِیمِ ،الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ»۴ که خود کلمه «رَبِّ» خیلی عاطفی است .

اقسام هدایت

در بحث هدایت برای ما ،سه قسم هدایت متصور است :

اول ،هدایت تکوینی که مسلما ما درخواست هدایت تکوینی که از خداوند نداریم لذا خداوند هدایت هایی که دارد برای همه می باشد ،برای کل عالم چه جمادات و موجودات و… بنابراین بچه وقتی متولد می شود خود به خود سینه مادر را می مکد و تنفس هم دارد لذا احتیاجی نیست که کسی یادش بدهد خود به خود این ولایت تکوینی وجود دارد .

دوم : آیا این هدایت شریعت می باشد ؟ یعنی وقتی می گوییم «اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِیمَ» درخواست داریم از خداوند که برای ما پیامبر بفرست ؟ قرآن بفرست ؟ خیر ،این هدایت هم منظور نیست.

سوم : منظور از این هدایت ، هدایت خاصه خداوند می باشد و آن «ایصال الی المطلوب می باشد که در اصول گفته ایم .

مقصود از هدایت

یک بار با اخوی رفته بودیم شمال و دنبال قطعه و لوازمی میگشتیم برای دستگاه سنگ و محلی که باید می رفتیم کنار شهر ساری بود ،وارد محل که شدیم باران می بارید شدید و از ماشین امکان پیاده شدن نبود لذا رفتیم داخل آبادی در زیر طاقی پیرمردی ایستاده بود ،از پیرمرد پرسیدیم که آقا فلانی را می شناسید؟ گفت بله ،گفتیم امکانش هست که آدرسش را به ما بدهید گفت بله ،می شود درب ماشین را باز کنید سوار شوم ،گفتیم بله و سوار شد ؛ گفتیم حتما می خواهد آدرس به ما بدهد خلاصه سوار ماشین شد و گفت بفرمایید حرکت کنید ،مقداری که حرکت کردیم گفت رو به روی درب خانه بایست ؛ پیاده شد و دویید درب منزل را باز کرد و گفت که حاج اقا ماشین را داخل بیاورید ،ما و اخوی تصور می کردیم که فرد مورد نظر ما همین پیر مرد می باشد خلاصه رفتیم داخل در همین لحظات اذان ظهر را شنیدیم ،پیرمرد گفت حاج آقا نمازتان را اقامه کنید ،نماز را اقامه کردیم و بعدش دیدیم سفره پهن کرد و غذا آورد لذا اهالی شمال بعضاً واقعا مهمان پرور هستند و میزبانان خوبی هستند خلاصه سفره را انداخت همراه با مخلفات بسیار ناهار را خوردیم و سفره را که جمع کرد دیدیم پشتی آورد و گفت از اصفهان امده اید خسته هستید استراحت کنید ،بعد از نیم ساعت بیدار شدیم و تجدید وضو کردیم ،دیدیم چایی و میوه آورد و گفت حالا بگویید چه شخصی را میخواستید ، گفتیم فلانی ،گوشی خود را برداشت و زنگ زد ؛ سلام احوال پرسی گفت آقا دو نفر از اصفهان آمده اند شما را میخواهند و گفت که الان می آیم ،دو سه دقیقه نشد که آمد بنابر این هدایت مورد نظر ما این است که خدایا ما را سوار کن ببر به مقصد و در راهی که میخواهی ما را به مقصد برسانی غذای ما را فراهم کن ،استراحت و نماز ما را فراهم کن لذا غفران خداوند اگر شامل ما شود همین است یعنی گناهان و سیئه ما هم تبدیل به حسنه می شود.

تفسیر اهدنا

«اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِیمَ» این را می گوید که خدایا ما که چیزی نداریم ،ادعایی نداریم و هر چه هست منتسب به ذات احدیت خودت می باشد لذا خودت دست ما را بگیر و خودت ما را به مقصد برسان آنهم به «صراط مستقیم» لکن صراط مستقیم چیست ؟«وَأَنِ اعْبُدُونِی ۚ هَٰذَا صِرَاطٌ مُسْتَقِیمٌ»۴ و در این آیه یاء متکلم وحده دلالت بر توحید دارد لذا در این ایه توحید ذاتی و در«إِیَّاکَ نَعْبُدُ» بر توحید افعالی دلالت می کند .

غرور ممنوع

لذا ما طلاب باید مواظب باشیم که این احترامی که مردم به ما دارند ،این ما را نگیرد و مغرور کند به قول علامه جعفری که فرمودند: یک روحانی در محل ما خیلی زحمت می کشید مسجد و مدرسه ساخته بود خلاصه خیلی کارهای خیر انجام داده بود و برای علامه تعریف کرده بود که حالا من فکر کردم مقاماتی دارم با این همه خدمتی که کرده ام و مشرف شدم خدمت آقا امام رضا علیه السلام و متوسل شدم که آقا امروز میخواهم یکی بیاید به من بگوید مقامم نزد شما چیست؟ لذا یکی را مامور کنید که به من بگوید و گفت که از حرم که میخواستم بیرون بیایم در راهروی بیرونی زن داداش خود را دیدم که می رود در تصورم و از پشت سر به او سلام کردم ،گفت زن که برگشت نگاه کرد دیدم زن داداشم نیست و یک دفعه گفت خیلی خری ! گفتم ببخشید مجددا برگشت و گفت شک نداشته باش که خیلی خری ! حالا باید مواظب باشیم که ما خر نشویم فکر کنیم که خبری است بلکه چیزی جایی نیست .

خورشید تابان

آیت الله وحید خراسانی می فرمودند که فکر کنید که ما مبلغ امام زمان عجل الله و دین باشیم ،خورشید وجود حضرت حجت عجل الله انقدر خودش تابش دارد که از پس ابر های تاریک انرژی خودش را می رساند به عالم ، ما اگر خیلی هنر کنیم زینت اهل بیت علیهم السلام باشیم .

شکر نعمت

 بنابراین آنچه که مهم می باشد این است که هر چه برای ما ایجاد می شود هدایت های الهی است نه اینکه ما مقامی پیدا نمی کنیم از جهت خودمان بلکه ما بدهکار خدا هم هستیم چون باید شکر کنیم نعمت را و باید شکر کنیم مولا را به جا آوریم و هر تشکری هم خودش تشکری می خواهد لذا تسلسلی ایجاد می شود که هیچ وقت نمی توانیم اجرایش کنیم ،بنابر این آنچه که مسلم می باشد این است که در این «اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِیمَ» خداوند خودش راهی گذاشته ،میخواهد بگوید «إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَإِیَّاکَ نَسْتَعِینُ» را می دانم که شما نمیتوانید بگویید اما من دست شما را میگیرم .

اراده حقیقی

اینکه خداوند می فرماید: «أُولَٰٓئِکَ عَلَىٰ هُدًى مِنْ رَبِّهِمْ ۖ وَأُولَٰٓئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ»۵ که آنها بر مرکبی از هدایت سوار هستند و در آیه دیگر فرمود:«وَمَنْ یَهْدِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ مُضِلٍّ ۗ »۶ لکن بنده اینجا چه کاری باید انجام دهد ؟ اگر بنای بر این باشد که خداوند همه ی کار ها را خودش انجام دهد  پس ما چکاره ایم ؟ ما یک اراده داریم در این میان که آن اراده ما را متوجه هدایت می کند که فرمود:«إِنَّا هَدَیْنَاهُ السَّبِیلَ إِمَّا شَاکِرًا وَإِمَّا کَفُورًا»۷ چه کسی شامل هدایت می شود و«اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِیمَ» در حق او اجابت می شود ؟ آن کسی که «مهتدی» است لذا فرمود:«مَنْ یَهْدِ اللَّهُ فَهُوَ الْمُهْتَدِی ۖ »۸باید به دنبال هدایت باشد یعنی همه ی سعی و تلاش وجودت را برای هدایت یافتن و برای گرفتن این چیزی که از طرف خداوند موجود می باشد ،به نام هدایت را در خودت ایجاد کنی لذا مشیت هم دائر مدار این است که خود بنده بخواهد .

معنای نظر و انتظار

نکته ای که استخراج می کنیم در اینجا ،بحث انتظار می باشد و ما همگی ادعا داریم که نوکر امام زمان عجل الله هستیم و منتظر امام زمان عجل الله می باشیم لذا معنای انتظار چیست ؟ اولا معنای نظر به معنای دیدن و نگاه عمیق می باشد لذا می گویند که نظر به اجنبیه نکن ،غض بصر کن یعنی همین ،یعنی نظر و نگاهت را کوتاه کن و با مطالعه نگاه نکن اما در این بحث می فرمایند که با مطالعه نگاه کن یا در اعمال میفرمایند که «و التنظر نفس ما قدمت» یعنی با مطالعه و عمیق نگاه کن لذا در بحث انتظار امام زمان عجل الله که افضل اعمال فرموده اند ، انتظار چیست ؟

انتظار حقیقی

 یکی اینکه کلمه نظر ماده اش می باشد که باید با مطالعه و دقت و همه ی وجود باید نگاه کنیم ،نگاه چشمی و بصری و… مهم این است که شما در باب افتعال این صیغه رفته است یعنی به دنبال این باشید که به طور عمیق در وجود حضرت نظر کنید یعنی همه ی وجودت را برای حضرت قرار دهید ،منتظر واقعی آن کسی است که همه ی هم و غم او برای امام زمان عجل الله باشد بنابراین آن کسی هدایت واقعی دارد و به دنبال هدایت واقعی می باشد که همه ی هم وغم خود را بگذارد در راستای بندگی خداوند.

مثال محسوس

کسی که میخواهد به خانه شما بیاید و شما منتظرش هستید یک وقتی خیلی مقام برای شما دارد ،همه آنچه که در وسعت می باشد و مقداری هم از دیگران عاریه میگیرید امکانات استقبال را برای ایشان ایجاد می کنید و مقام هر چه بالاتر باشد ،بعد هم که همه ی این کار ها را انجام دادی منت نمیگذاری جلوی مهمان بلکه عذر خواهی میکنی و می گویید من بضاعتم بیش از این نبود و شأن شما بالا تر از همه ی اینهاست لذا همین است که امام حسین علیه السلام در دعای خود می فرماید :«الهی من کان محاسنه مساویه» خدایا در برابر تو کسی که عبادت های او معصیت و گناه است لذا کسی که به دنبال این هدایت می باشد همه ی وجودش را ،همه ی متعلقاتش را میگذارد در طبق اخلاص برای رسیدن به معبود و برای رسیدن به صاحب الزمان عجل الله و اینکه ما فکر کنیم طلبه شده ایم و دنبال این باشیم که از همه طلبکاری کنیم که از اشکالات عموم طلبه ها همین است لذا از مرکز طلبکاری میکنیم از مراجع طلبکاری می‌کنیم .

عقل و علم

یکی از عوام را سراغ داریم که ،ایشان آمده یک کاری که در کل کشور دایی ایشان شروع کرد ه و ایشان کارگرش بود و حالا آمده اند یک اشتغال در کارهای کشاورزی گلخانه ای راه انداخته اند در کشور که در دنیا نمونه می باشد و کلا پنج کلاس سواد دارد اما الان یک مدیر کلان است که چند هزار کارگر خودش دارد و کارآفرینی می کند و در جلساتی که بعضی اوقات بنده میروم پیش ایشان ،ادعایی که فقط دارد بر این است که فقط هنر های خود را به خرج بدهید و همت به کار بدهید و اقتصاد را بارور کنید و کار آفرینی کنید و اشتغال ایجاد کنید لذا طلبکار هیچ‌کسی هم نیست بنابر این من خوشم میاید که انقدر ایشان دارد کار میکند و ادعایی هم ندارد البته در راستای کاری هم که انجام می دهد دولت خیلی ایشان را اذیت میکند اما یک بار تا حالا شکایت و شکوه نکرده است اما ما چه ؟

علم و عمل

میخواهم بگویم که یک عوام عقلش بالاتر است لذا امام رحمه الله فرمود «رجایی عقلش از علمش بیشتر است » و متاسفانه ما به علمی که داریم عمل نمی کنیم ،هر کس در حد خودش علم دارد و هر کس درجات خودش را دارد اما هر کس به درجات خودش عمل کند خیلی مهم است بعضی انسان ها هستند آنچه می دانند و علم دارند را بیشتر عمل می کنند .

مقام قرب الهی

آنچه که مسلم می باشد این است که خداوند رحمان از خود خلقتی که برای ما ایجاد کرده است از رحمانیت و ربوبیت خودش بوده و آنچه را که برای ما قرار داده «عِنْدَ مَلِیکٍ مُقْتَدِرٍ»۸ شدن ما می باشد یعنی این مقام را خداوند از ما میخواهد ،مقامی میخواهد که جایگاه ما مقرب الهی بشود خداوند بنده را اینگونه می خواهد ولی متاسفانه  برای امثال ما بعض اوقات «عُجب» ،بدبختی ما را فراهم میکند لذا درسی که خواندیم یا عبادتی که بجا آورده ایم این خود به خود در وجودمان ما را طلبکار می کند و فکر می کنیم در برابر خداوند طلبکاریم لذا طلبکارانه به دنبال اجابت دعاهایمان هستیم و این بدبختی ما می باشد که طلبکار هستیم و تصور ما این می شود که چون من مثلا نماز شب خواندم پس مستحق این هستم ،چه استحقاقی ؟!کدام استحقاق؟! آنچه که در این عالم از طرف حضرت حق می آید فقط ما را بدهکار تر به خداوند می کند نه اینکه ما طلبکار خداوند شویم !

منابع

۱_سوره مبارکه حمد آیه ۵

۲_مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل ج ۴، ص ۱۵۸

۳_سوره مبارکه حمد آیه ۶

۴_سوره مبارکه حمد آیات ۱،۲

۵_سوره مبارکه یس آیه ۶۱

۶_سوره مبارکه بقره آیه ۵

۷_سوره مبارکه زمر آیه ۳۷

۸_سوره مبارکه انسان آیه ۳

۹_سوره مبارکه آیه ۵۵

بازدیدها: 7

برچسب ها

این مطلب بدون برچسب می باشد.

پاسخ دادن

ایمیل شما منتشر نمی شود. فیلدهای ضروری را کامل کنید. *

*

New Page 1