و [یاد کنید] زمانى که از شما [براى پیروى از موسى] پیمان گرفتیم، و کوه طور را بالاى سرتان برافراشتیم [و گفتیم:] آنچه را [چون تورات] به شما دادیم با قدرت و قوت دریافت کنید [و دستورهاى ما و پیامبرتان را بشنوید، به ظاهر] گفتند: شنیدیم و [در باطن گفتند:] نافرمانى کردیم. و به سبب کفرشان دوستى گوساله با دل هایشان در آمیخت. بگو: اگر شما مؤمن هستید [و ایمانتان شما را به این همه ظلم و جنایت و فساد فرمان مىدهد] پس بد چیزى است آنچه ایمانتان به آن فرمان مىدهد. (۹۳) بگو: «اگر آن (چنان که مدعى هستید) سراى دیگر در نزد خدا، مخصوص شماست نه سایر مردم، پس آرزوى مرگ کنید اگر راست مىگویید!» (۹۴) ولى آنها، به خاطر اعمال بدى که پیش از خود فرستادهاند، هرگز آرزوى مرگ نخواهند کرد؛ و خداوند از ستمگران آگاه است. (۹۵) و یقینا آنان را حریصترین مردم به زندگى [دراز مدت] خواهى یافت و [حتى حریصتر] از مشرکان. هر یک از آنان آرزومند است که اى کاش هزار سال عمرش دهند، ولى آن عمر طولانى دور کننده او از عذاب نیست؛ و خدا به آنچه انجام مىدهند، بیناست. (۹۶)
و [یاد کنید] زمانى که از شما [براى پیروى از موسى] پیمان گرفتیم، و کوه طور را بالاى سرتان برافراشتیم [و گفتیم:] آنچه را [چون تورات] به شما دادیم با قدرت و قوت دریافت کنید [و دستورهاى ما و پیامبرتان را بشنوید، به ظاهر] گفتند: شنیدیم و [در باطن گفتند:] نافرمانى کردیم. و به سبب کفرشان دوستى گوساله با دل هایشان در آمیخت. بگو: اگر شما مؤمن هستید [و ایمانتان شما را به این همه ظلم و جنایت و فساد فرمان مىدهد] پس بد چیزى است آنچه ایمانتان به آن فرمان مىدهد. (۹۳) بگو: «اگر آن (چنان که مدعى هستید) سراى دیگر در نزد خدا، مخصوص شماست نه سایر مردم، پس آرزوى مرگ کنید اگر راست مىگویید!» (۹۴) ولى آنها، به خاطر اعمال بدى که پیش از خود فرستادهاند، هرگز آرزوى مرگ نخواهند کرد؛ و خداوند از ستمگران آگاه است. (۹۵) و یقینا آنان را حریصترین مردم به زندگى [دراز مدت] خواهى یافت و [حتى حریصتر] از مشرکان. هر یک از آنان آرزومند است که اى کاش هزار سال عمرش دهند، ولى آن عمر طولانى دور کننده او از عذاب نیست؛ و خدا به آنچه انجام مىدهند، بیناست. (۹۶)
در این آیه نکته جالبی را می رساند مبنی بر اینکه واقعا یهود و بنی اسرائیل کار نکرده ای بخاطر دشمنی و عداوت نگذاشته اند ، چون با پیامبر اسلام و اسلام و قرآن عداوت داشتند با جبرائیل علیه السلام نیز اظهار عداوت می کنند ،چون جبرائیل مأمور و ملکی است که از طرف خداوند بر پیامبر آیات را نازل می کند .
معنای کلمه جبرئیل
کلمه «لِجِبْرِیلَ» در قرآن به صورت جبرئیل هم وارد شده که «جِبْرِ» به معنای عبد و بندگی کردن می باشد و«ئیلَ» به معنای الله و خدا می باشد که بعضا گفته اند در واقع جبرئیل عبدالله است .
دلیل دشمنی یهود با جبرئیل
یهود می گویند جبرائیل چون خشن می باشد و چیز هایی می اورد که باعث انذار می شود ما با او کنار نمی آییم لذا مرحوم علامه روایات آن را ذیل آیه بیان فرموده که بنده همه را ذکر می کنم و چون حضرت علامه طباطبایی این روایت را آورده ، من هم نظرم این است که کامل گفته شود .
سوالات یهودیان از محضر پیامبر
در مجمع البیان ذیل آیه مذکور ،روایتی وارد شده که آن روایت از ابن عباس نقل شده که وقتی رسول خدا وارد مدینه شدند یهودیان پیرامون پیامبر را گرفتند و رئیس آنها شخصی بوده به نام ابن سوریا و جماعتی از آنها که اهل فدک بودند .
سوال از خواب پیامبر
این جماعت نزد پیامبر می آیند و سوال می کنند که طبق چیز هایی که در آیین ما موجود میباشد ،ما باید نشانه هایی را از شما جویا شویم اول می پرسند خواب تو چگونه بوده است ؟ چون درباره خواب پیامبری که در آخرالزمان می آیند ما مسائلی را شنیده ایم لذا حضرت فرمودند :« دیدگانم به خواب می روند ولی قلب من بیدار است.» یهودیان تصدیق می کنند و می گویند این حرف درست است .
الحاق فرزند به پدر یا مادر
یهودیان می گویند حال بگو ببینیم فرزند از پدر است یا از مادر ؟ حضرت فرمودند:«استخوان ها و اعضا و رگ هایش از مرد است و اما گوشت ، خون و ناخن او از زن است.» یهودیان باز هم تصدیق نمودند و گفتند این را هم درست گفتید .
شباهت فرزند به عمو یا دایی
حال بگو بدانیم چه می شود که فرزند شبیه عموهایش می شود و به دایی هایش شباهت پیدا نمی کند و یا فرزندی به دایی هایش شباهت به هم میرساند ولی شباهتی به عموهایش ندارد ؟ پیامبر فرمودند:« از نطفه زن و مرد هر یک بر دیگری غلبه کند فرزند به خویشان آن طرف شباهت پیدا می کند .»
سوال از پروردگار و نزول سوره توحید
یهودیان گفتند ای محمد این را نیز درست گفتی حال از پروردگارت بگو که چیست ؟ در اینجا خداوند سبحان سوره «قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ»۳ تا به آخر را نازل نمود.
سوال از نزول فرشتگان بر پیامبر
ابن سوریا گفت که یک سوال دیگر مانده اگر جواب ان را بگویی به تو ایمان می آورم و پیرو تو می شوم ، در میان فرشتگان خداوند کدام یک بر تو نازل می شود و وحی خداوند را بر تو نازل می کند؟ راوی می گوید رسول خدا فرمود :« جبرئیل.» ابن سوریا گفت جبرئیل دشمن ما است چون جبرئیل همواره برای جنگ ، شدت و خونریزی نازل می شود و آیه می آورد ، اگر میخواهی همواره برای رفع گرفتاری ها و آوردن خوشی ها نازل شود ،اگر فرشته ای که وحی را برای تو می اورد میخواهید باشد ،ما به تو ایمان می آوریم .
منظور از بیداری قلب پیامبر
در اینجا مولف می گوید رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم چون می خوابد قلبش بیدار است تنها در این حدیث نیامده ولی احادیثی از عامه و خاصه بر این بابت رسیده ، معنایش این است که آن جناب با خوابیدن از خود بیخود نمی شود و در خواب می دانسته که خواب است و آنچه می بیند در خواب می بیند ،نه در بیداری .
توصیف خواب افراد صالح
در این حالت گاهی در بعضی از افراد صالح پیدا می شود و منشأ آن طهارت نفس و اشتغال به یاد پروردگار و مقام اوست ،علتش هم این است که وقتی نفس آدمی بر مقام پروردگار اشراف یافت ،این اشراف دیگر نمی گذارد از جزئیات زندگی دنیا و نحوه ارتباطی که این زندگی به پروردگار دارد غافل بماند و این خود یک نوع مشاهده برای آنگونه افراد است
خواب حضرت ابراهیم
مثل خواب حضرت ابراهیم که در عالم خواب دید باید حضرت اسماعیل را ذبح کند و خداوند امر فرموده که این خواب آن را هم توجیه می نماید خلاصه آن کسی که هم در نظر ما فرو رفتگان در مادیات و محسوسات بیدار است در نظر ان افراد هوشیار ،خواب هستند یعنی با اینکه بیدار است اما کسی که در مادیات فرو رفته در واقع خواب است .
بیداری و خواب مردم
همچنان که از امیرالمومنین علی ابن ابیطالب صلوات الله علیه روایت شده است که فرمود :«اَلنَّاسُ نِیَامٌ فَإِذَا مَاتُوا اِنْتَبَهُوا.»۴ یعنی مردم با اینکه بیدار هستند اما خواب هستند و چون بمیرند بیدار می شوند ، به زودی بحث مفصلی پیرامون این معنا و نیز کلامی پیرامون سایر فقرات حدیث بالا به مناسبت بیان می کنیم
بهانه های بنی اسرائیلی
در این بحث نشان می دهد که جناب یهود برای اینکه به پیامبر ایمان نیاورند همان بهانه های بنی اسرائیلی را پیش می کشند ،اول نشانه هایی که خودشان قبول داشتند را میپرسند و وقتی پیامبر همه را بیان می فرمایند ، کلام پیامبر را تصدیق می کنند ولی یک شرط می گذارند.
تعیین کننده فرشته نزول وحی
اما ای جناب یهود مگر دست پیامبر است که چه شخصی بر او نزول کند و وحی خدا را بیاورد ؟! بلکه دست خداوند است و جبرائیل مامور حضرت حق می باشد و خود پیامبر نمیتواند تعیین کند که کدام ملک برای من وحی بیاورد! چون وحی من الله است و آن کسی هم واسطه وحی می شود که به پیامبر وحی را نازل کند خداوند آن را تعیین و مشخص می کند ولی بنی اسرائیل برای اینکه ایمان نیاورند می گویند حال که همه چیز درست شد اگر آن فرشته ای که برای تو نازل می شود و وحی را می آورد ، جبرائیل باشد ما ایمان نمی آوریم و با او دشمن هستیم .
خواب سنگین در جبهه
پس جناب یهود بنای بر ایمان آوردن ندارند لذا یک وقت شخصی خواب است ،خواب او حتی سنگین هم باشد لکن برای شما گفته ام که وقتی آموزشی جبهه رفته بودم خوابم خیلی سنگین بود به مربی گفتم سحر که میخواهید مرا بیدار کنید من عادی بیدار نمی شوم ،گفت پس چکار کنم ؟ گفت دست من را بگیر بلند میشوم اما خواب هستم پس من را پا برهنه روی سنگ ها ببر تا بیدار شوم بعد هم خوب شدم.
خواب زده را نتوان بیدار کرد
میخواهم این را بگویم که هر کس خواب باشد هر چند خواب او سنگین باشد بالاخره بیدار می شود اما کسی که خود را به خواب بزند اگر از آسمان هم به زمین او را بندازید بیدار نمی شود چون بنا ندارد بیدار شود بلکه میخواهد خود را به خواب بزند .
ساخت فیلم و نفوذ یهود
آنچه که مسلم است یهود خود را به خواب زده است من الازل الی الابد می باشد یعنی دست از کار خود نمی کشند الان ببینید چه کاری در دنیا می کنند کمتر از زمان رسول الله نیست و جالب اینجاست که در بحث ساختن فیلم ها آنطور که من شنیدم دست اندرکاران ساختن این فیلم ها مقداری از آنها نشأت می‌گیرد که راهکار میگیرند لذا جنگ های پیامبر که بیشترین آن جنگ ها با یهودیان بوده است حتی یکی از ان جنگ ها را نشان نمی دهند .
معنای تحت الفظی آیه
پس فرمود :«قُلْ مَنْ کَانَ عَدُوًّا لِجِبْرِیلَ»۵ کسی که عداوت با جبرئیل دارد،«فَإِنَّهُ نَزَّلَهُ عَلَىٰ قَلْبِکَ بِإِذْنِ اللَّهِ»۶ بگو به آنها بر قلب من که نازل می شود به اذن خداوند جبرئیل می آید و من نمیتوانم تعیین کنم که جبرائیل بیاید یا خیر! یا میکائیل بیاید! بلکه خداوند همه کاره می باشد و «فَإِنَّهُ نَزَّلَهُ عَلَىٰ قَلْبِکَ»۷ جبرئیل را نازل می کند خداوند بر قبل تو به اذن و دستور خداوند آن هم :«مُصَدِّقًا لِمَا بَیْنَ یَدَیْهِ»۸ در حالی که تصدیق کننده است آنچه که در دست دارد و «وَهُدًى وَبُشْرَىٰ لِلْمُؤْمِنِینَ» ۹ آنچه که در دست دارد هدایت گر و بشارت دهنده بر مومنین است که «هُدًى وَبُشْرَىٰ» برای «نَزَّلَهُ» و «بَیْنَ یَدَیْهِ» می باشد که توصیف قران را می کند لذا قران هدایتگری دارد و بشارت دهنده هم قران می باشد .
مرجع ضمائر در آیه
گویند ضمیر«فَإِنَّهُ نَزَّلَهُ» مسلم آنچه که می باشد پیرامون جبرئیل می باشد و در جمله «فَإِنَّهُ نَزَّلَهُ عَلَىٰ قَلْبِکَ بِإِذْنِ اللَّهِ»۱۰ دو ضمیر داریم که «فَإِنَّهُ» می باشد که منظور جبرئیل است یعنی به درستی که اسم «إِنَّ» «هاء» می باشد که به جبرئیل بر می گردد و ضمیر «نَزَّلَهُ» نیز به قران بر میگردد پس معنای جمله بدین صورت است که به درستی که جبرائیل محققا نازل کرد خداوند قران را بر تو ای پیامبر به اذن خداوند و به عبارت دیگر جبرائیل است که قران را بر قلب تو به اذن الله نازل می کند .
قول مرحوم طیب پیرامون مرجع ضمائر
البته می گویند مرحوم طیب اصفهانی می فرمایند ضمیر «فَإِنَّهُ» را بعضا مرجع آن را الله دانسته اند یعنی خداوند نازل می کند و مرجع ضمیر «نَزَّلَهُ» را جبرئیل دانسته اند که این خلاف ظاهر می باشد که نزول مربوط به قران و نه مربوط به جبرائیل باشد لذا جبرائیل در واقع واسطه نزول است و آن کسی که نازل می کند در اصل خداوند است که به واسطه جبرائیل می باشد.
ظاهر بودن ترکیب اول
بنابراین انچه که ظاهر و مسلم است همان ترکیب اول است که مرجع ضمیر«فَإِنَّهُ» جبرائیل می باشد و مرجع ضمیر«نَزَّلَهُ» قران می باشد و فاعل «نَزَّلَهُ» جبرائیل می باشد که خبر «إِنَّ» نیز می باشد .
