۞ امام علی (ع) می فرماید:
امام صادق عليه السلام فرمود: مسلمان برادر مسلمان اسـت بـه او ظلم نمى كند و وی را خوار نمى سازد و غیبت وی را نمى كند و وی را فریب نمى دهد و محروم نمى كند. ‌وسائل الشيعه 8: 597 ‌

موقعیت شما : صفحه اصلی » تفسیر آیات 41 تا 50
  • شناسه : 3428
  • 17 ژوئن 2022 - 11:45
  • 158 بازدید
  • ارسال توسط :
  • نویسنده : تفسیر رضوان
  • منبع : حوزه علمیه اصفهان
آیه۴۸ | هشدار تنهایى انسان در رستاخیز |جلسه  ۶
آیه۴۸ | هشدار تنهایى انسان در رستاخیز |جلسه 6

آیه۴۸ | هشدار تنهایى انسان در رستاخیز |جلسه ۶

تفسیر سوره مبارکه بقره آیه ۴۸ جلسه ۶ حجت الاسلام و المسلمین حاج شیخ یدالله رضوانی نُه جلسه تفسیر آیه چهل و هشت بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ‏ وَ اسْتَعینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاهِ وَ إِنَّها لَکَبیرَهٌ إِلاَّ عَلَى الْخاشِعینَ (۴۵) الَّذینَ یَظُنُّونَ أَنَّهُمْ مُلاقُوا رَبِّهِمْ وَ أَنَّهُمْ إِلَیْهِ راجِعُونَ (۴۶) یا بَنی‏ إِسْرائیلَ اذْکُرُوا نِعْمَتِیَ الَّتی‏ أَنْعَمْتُ عَلَیْکُمْ […]

تفسیر سوره مبارکه بقره آیه ۴۸ جلسه ۶

حجت الاسلام و المسلمین حاج شیخ یدالله رضوانی

نُه جلسه تفسیر آیه چهل و هشت

http://bayanbox.ir/view/7348000871258179768/hadith-line.png

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ‏

وَ اسْتَعینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاهِ وَ إِنَّها لَکَبیرَهٌ إِلاَّ عَلَى الْخاشِعینَ (۴۵الَّذینَ یَظُنُّونَ أَنَّهُمْ مُلاقُوا رَبِّهِمْ وَ أَنَّهُمْ إِلَیْهِ راجِعُونَ (۴۶یا بَنی‏ إِسْرائیلَ اذْکُرُوا نِعْمَتِیَ الَّتی‏ أَنْعَمْتُ عَلَیْکُمْ وَ أَنِّی فَضَّلْتُکُمْ عَلَى الْعالَمینَ (۴۷)

به نام خداوند بخشنده بخشایشگر

از صبر و نماز یارى بخواهید، و یقیناً این کار جز بر فروتنان، گران و دشوار است. (۴۵) آنان که یقین دارند [در نهایت‏] دیدار کننده پروردگارشان خواهند بود، و قطعاً به سوى او بازمى‏گردند. (۴۶) اى بنى‏اسرائیل! نعمت هاى مرا که به شما عطا کردم و اینکه شما را بر جهانیانِ [زمانِ خودتان‏] برترى دادم، یاد کنید، (۴۷)

http://bayanbox.ir/view/5122040553263843431/poster4.jpg

تفسیر سوره مبارکه بقره – آیه ۴۸

حجت الاسلام و المسلمین حاج شیخ یدالله رضوانی

http://bayanbox.ir/view/7348000871258179768/hadith-line.png

«أَعُوذُ بِاللَّهِ السَّمِیعِ الْعَلِیمِ مِنَ الشَّیْطَانِ اللَّعینِ الرَّجِیمِ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیم‏ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمینَ وَ صَلَّی اللهُ عَلَی سَیِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرینَ وَ اللَّعنَهُ الدَّائِمَهُ عَلَی أعْدائِهِمْ مِنَ الآنِ إلِی قِیامِ یَومِ الدِّینِ».

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ‏

وَ اسْتَعینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاهِ وَ إِنَّها لَکَبیرَهٌ إِلاَّ عَلَى الْخاشِعینَ (۴۵الَّذینَ یَظُنُّونَ أَنَّهُمْ مُلاقُوا رَبِّهِمْ وَ أَنَّهُمْ إِلَیْهِ راجِعُونَ (۴۶یا بَنی‏ إِسْرائیلَ اذْکُرُوا نِعْمَتِیَ الَّتی‏ أَنْعَمْتُ عَلَیْکُمْ وَ أَنِّی فَضَّلْتُکُمْ عَلَى الْعالَمینَ (۴۷) وَ اتَّقُوا یَوْماً لاَ تَجْزِی نَفْسٌ عَنْ نَفْسٍ شَیْئاً وَ لاَ یُقْبَلُ مِنْهَا شَفَاعَهٌ وَ لاَ یُؤْخَذُ مِنْهَا عَدْلٌ وَ لاَ هُمْ یُنْصَرُونَ(۴۸) وَ إِذْ نَجَّیْناکُمْ‏ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ یَسُومُونَکُمْ سُوءَ الْعَذابِ یُذَبِّحُونَ أَبْناءَکُمْ وَ یَسْتَحْیُونَ نِساءَکُمْ وَ فی‏ ذلِکُمْ بَلاءٌ مِنْ رَبِّکُمْ عَظیم‏» (۴۹) [۱]

به نام خداوند بخشنده بخشایشگر

از صبر و نماز یارى بخواهید، و یقیناً این کار جز بر فروتنان، گران و دشوار است. (۴۵) آنان که یقین دارند [در نهایت‏] دیدار کننده پروردگارشان خواهند بود، و قطعاً به سوى او بازمى‏گردند. (۴۶) اى بنى‏اسرائیل! نعمت هاى مرا که به شما عطا کردم و اینکه شما را بر جهانیانِ [زمانِ خودتان‏] برترى دادم، یاد کنید، (۴۷)

« یَا بَنِی إِسْرَائِیلَ اذْکُرُوا نِعْمَتِیَ الَّتِی أَنْعَمْتُ عَلَیْکُمْ وَ أَنِّی فَضَّلْتُکُمْ عَلَى الْعَالَمِینَ. وَ اتَّقُوا یَوْماً لاَ تَجْزِی نَفْسٌ عَنْ نَفْسٍ شَیْئاً وَ لاَ یُقْبَلُ مِنْهَا شَفَاعَهٌ وَ لاَ یُؤْخَذُ مِنْهَا عَدْلٌ وَ لاَ هُمْ یُنْصَرُونَ .وَ إِذْ نَجَّیْناکُمْ‏ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ یَسُومُونَکُمْ سُوءَ الْعَذابِ یُذَبِّحُونَ أَبْناءَکُمْ وَ یَسْتَحْیُونَ نِساءَکُمْ وَ فی‏ ذلِکُمْ بَلاءٌ مِنْ رَبِّکُمْ عَظیم‏»[۱]

«وَ اتَّقُوا یَوْماً لاَ تَجْزِی نَفْسٌ عَنْ نَفْسٍ شَیْئاً وَ لاَ یُقْبَلُ مِنْهَا شَفَاعَهٌ وَ لاَ یُؤْخَذُ مِنْهَا عَدْلٌ وَ لاَ هُمْ یُنْصَرُونَ »[۱]

آیات مربوط به بحث شفاعت

 آیه اول : توصیف روز قیامت

در ذیل آیه ۴۷ و ۴۸ سوره مبارکه بقره  در بحث توصیف روز قیامت ، در دومین توصیف روز قیامت فرموده اند : «ولا یقبل منها الشفاعه » که عرض کردیم الشفاعه در اینجا به چه معنایی می باشد و آیات وارده در مورد شفاعت را دنبال میکردیم .

آیه دوم :انحصار شفاعت به خداوند

رسیدیم به ایه ۴۴ سوره زمر قُلْ لِلَّهِ الشَّفَاعَهُ جَمِیعًا ۖ  ۲  در این آیه قل لله بر شفاعت مقدم شده است که از آن انحصار و حصر فهمیده میشود و یکی از مواردی که بر حصر شفاعه دلالت می کند این آیه می باشد تقدیم ما حقه التاخیر یفیده الحصردر این ایه شفاعه ، قل لله بوده که لله مقدم شده بر شفاعت تا حصر رسانده بشود

« الشفاعه » یعنی هر آنچه که جنس شفاعت می باشد که الف و لام بر سر اسم جنس آمده منظور کل شفاعت است «لله» مخصوص خداوند است و لفظ جمیعا نیز تاکید مطلب می باشد .

که شفاعت مخصوص خداوند است و هیچ شخصی نمیتواند دخل و تصرفی انجام دهد در مساله شفاعت مثل انجایی ک خداوند متعال فرموده است« لاَ یُقْبَلُ مِنْهَا شَفَاعَهٌ» که روز قیامت یکی از خصوصیاتش این است که شفاعت پذیرفته نمیشود جز به اذن و اجازه خداوند متعال

 شفاعت با اذن خداوند

در ایه بعدی خداوند متعال میفرمایند «من ذا الذی  یشفع عنده الا باذنه» چه کسی است ک شفاعت کند نزد خداوند ؟ هیچ کس  ، مگر شخصی که اذن خداوند را داشته باشد

یعلم ما بین ایدیهم و ما خلفهم  ۳

نکته : ایات شفاعت و انچه که علامه طباطبایی اورده است را داریم بررسی می کنیم و پیرامونش نیز از روایات مربوطه استفاده میکنیم که ان شاء الله بتوانیم نتیجه خوبی در بحث شفاعت بگیریم.

 مَا مِنْ شَفِیعٍ إِلَّا مِنْ بَعْدِ إِذْنِهِ ۚ  ۴

معنای ایه این است که هیچ شفیعی نیست در اینجا شفیع به معنای اسم فاعل است یعنی هیچ شفاعت کننده ای وجود ندارد جز اینکه خداوند متعال به شفیعی اذن داده باشد.

رضایت خداوند از شفیع

آیه پنجم : شفاعت کننده کسی است که مورد رضایت خداوند باشد

 یَعْلَمُ مَا بَیْنَ أَیْدِیهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَلَا یَشْفَعُونَ إِلَّا لِمَنِ ارْتَضَىٰ وَهُمْ مِنْ خَشْیَتِهِ مُشْفِقُونَ ۵

 هیچ احدی شفاعت کننده نیست جز آن کسی که در پی جلب رضایت خداوند متعال باشد  و ارتضی معنای متابعت دارد ینی کسی که پیگیر و در تلاش جلب رضایت خداوند می باشد .

شهادت بر حق توسط شفیع

آیه ششم : شفاعت کننده کسی است که بر حق شهادت دهد

وَلَا یَمْلِکُ الَّذِینَ یَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ الشَّفَاعَهَ إِلَّا مَنْ شَهِدَ بِالْحَقِّ وَهُمْ یَعْلَمُونَ ۶

هیچ چیزی را به دست نمی اورند کسانی که به دنبال شفاعت از غیر خداوند هستند  چون شفاعت مخصوص خداوند است مثل عزت « و لله العزه جمیعا » آن چیزی که برای ما محسوس است و انسانها همه به دنبال آن هستند عزت طلبی است که هم اقتدار داشته باشند ، هم بین مردم عزیز باشند و مردم انها را دوست داشته باشند که عزیز ب معنای دوست داشتن همراه با قدرت است که باید عزت را از خدا طلب کرد « تعز من تشاء » که غیر خداوند هیچ کس قدرت عزت بخشیدن را ندارد.

در ایه مربوط به شفاعت هم ،منظور و معنا این است که کسی که به دنبال شفاعت است از غیر خداوند هیچ چیزی را به دست نمی اورد جز اینکه به حق شهادت داده باشد ،شهادت ب هر چیزی که مورد رضایت حضرت حق باشد.

عهدی با خداوند توسط شفیع

آیه هفتم : شفاعت کننده باید عهدی با خدای رحمٰن داشته باشد

لَا یَمْلِکُونَ الشَّفَاعَهَ إِلَّا مَنِ اتَّخَذَ عِنْدَ الرَّحْمَٰنِ عَهْدًا ۷

به دست اوردن و مالک شدن شفاعت منحصر در این است که شما در پیشگاه خداوند عهد و پیمانی داشته باشید و بتوانید بگیرید و اخذ کنید .

 گفتار شفیع مورد رضایت خداوند 

آیه هشتم : شفاعت کننده کسی است که قولش مورد رضایت خداوند واقع شود

یَوْمَئِذٍ لَا تَنْفَعُ الشَّفَاعَهُ إِلَّا مَنْ أَذِنَ لَهُ الرَّحْمَٰنُ وَرَضِیَ لَهُ قَوْلًا ۸

روز قیامت شفاعت کسی نفع نمیرساند جز به اذن و اراده خداوند و اینکه خداوند متعال راضی به قول و گفتار او بشود.

شفاعت با اذن خداوند 

آیه نهم : شفاعت با اذن خداوند واقع می شود

وَلَا تَنْفَعُ الشَّفَاعَهُ عِنْدَهُٓ إِلَّا لِمَنْ أَذِنَ لَهُ ۚ حَتَّىٰٓ إِذَا فُزِّعَ عَنْ قُلُوبِهِمْ قَالُوا مَاذَا قَالَ رَبُّکُمْ ۖ قَالُوا الْحَقَّ ۖ وَهُوَ الْعَلِیُّ الْکَبِیرُ ۹

ببینید بحث این است که ایا می شود کسی را شفاعت کرد یا خیر؟  ایا شفیعی وجود دارد یا خیر ؟ ایا شفیع متلبس به مبدأ یا متلبس به مشتق شده است یا خیر ؟

که در این ایه بحث فراتر می رود که اگر بر فرض محال کسی بخواهد شفیع بشود و شخصی را شفاعت کند ،شفاعتش فایده و نفعی برای دیگران ندارد و کسی میتواند شفیع واقع شود که از طرف خداوند مأذون باشد .

تذکر : شفاعت اولیاء خداوند

 شفاعت ائمه علیهم السلام و پیامبران که جزو مستثنیات شفاعت است  شامل کسی میشود که خودش اعمال نیکویی داشته باشد  و خداوند متعال اذن و اجازه بر شفاعت انها بدهد که مستحق شفاعت بشود .

رابطه بین شفیع و شفاعت شونده

 تذکر: رابطه بین خداوند ، شفیع و شفاعت شونده

 بین شفیع که ائمه هدی علیهم السلام و پیامبران هستند و خداوند که اجازه به شفاعت میدهد و بنده ای که مورد شفاعت واقع شده باید نسبت و تناسبی وجود داشته باشد .

اذن خداوند در شفاعت 

آیه دهم : خداوند به هر کس که بخواهد اذن شفاعت می دهد

 وَکَمْ مِنْ مَلَکٍ فِی السَّمَاوَاتِ لَا تُغْنِی شَفَاعَتُهُمْ شَیْئًا إِلَّا مِنْ بَعْدِ أَنْ یَأْذَنَ اللَّهُ لِمَنْ یَشَآءُ وَیَرْضَىٰٓ ۱۰

و ملک و فرشتگانی در اسمانها هستند گ شفاعتشان هیچ نفعی و اثر ندارد نسبت به چیزی  جز برای کسانی ک خداوند انها را مأذون کرده است برای شفاعت که در واقع خود خداوند متعال این فرشتگان را قرار داده برای شفاعت بندگان که در زمان ما هم وجود دارد اگر کسی جرمی مرتکب شده باشد قانونی وجود دارد که برای شخص مجرم باید وکیل گرفته شود حتی اگر خود مجرم هزینه و پول ندارد .

که خداوند سبحان بحث شفاعت را برای بندگان خوبش هم خودش قرار داده است و کسانی را قراره داده که شفاعت اینان را بکنند

پاسخ یک سؤال 

ایا این مسئله که  خداوند خودش فرشتگانی برای شفاعت خلق کند دور محسوب میشود ؟ خیر چون بحث خلق و شفات خداوند از روی رحمانیت و لطف خداوند است و مستلزم توقف شیء علی نفسه نمی باشد .

شفاعت : لطف  و  رحمت خداوند

آیه یازدهم : شفاعت لطف و رحمت خداوند بر بندگانش می باشد

 قُلْ لَا یَعْلَمُ مَنْ فِی السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ الْغَیْبَ إِلَّا اللَّهُ ۚ وَمَا یَشْعُرُونَ أَیَّانَ یُبْعَثُونَ ۱۱

بگو: در آسمان‌ها و زمین هیچ کس جز خدا غیب نمی‌داند، و آنان آگاهی ندارند چه زمانی برانگیخته می‌شوند؟

آنچیزی که وجود دارد و خداوند از آن خبر دارد از روی رحمانیت و لطف خداوند می باشد این است که میخواهد  نسبت به بندگان و ما انسانها به مقامات عالیه برسیم و ما به مقامی قرار برسیم که مورد شفاعت قرار بگیریم که اینها همه از لطف خداست.

شفاعت از مُسَلَّمات قرآنی

شفاعت از مسلمات قرآنی و دینی می باشد آن چیزی که از ایات معلوم و مشهود می باشد این مسئله است که شفاعت در آیات قران  وجود دارد و از مسلمات می باشد نه از ابداعات شیعه  و ما مشکلی در بیان مبحث شفاعت نداریم .

ارتباط اعمال با شفاعت

در روز قیامت واسطه گری و شفاعت وجود دارد و اعمال ما باید طوری باشد که شفاعت اولیاء خداوند در قیامت شامل حال ما بشود که همین بحث شفاعت را هم خود خداوند قراربرای بندگانش داده است .

شفاعت دنیوی

بحث شفاعت در این دنیا نیز از عرفیات جامعه می باشد مثل اینکه شخصی را که ظلم کرده است برای بخشش ظلمش شخص محترمی را واسطه و شفیع قرار می دهد .

اتصاف به ذات خداوند

هر کس که میخواهد در آخرت شفاعت کند باید متصف به ذات احدیت و ربوبیت باشد در غیر اینصورت امکان و اجازه شفاعت  وجود ندارد .

منابع 

۱_سوره  مبارکه بقره ایه ۴۷ و ۴۸

 ۲_سوره مبارکه زمر آیه ۴۴

۳_سوره مبارکه بقره آیه ۲۵۵

۴_ سوره مبارکه یونس آیه ۳

۵ _سوره مبارکه انبیاء ایه ۲۸

۶_سوره مبارکه زخرف آیه ۸۶

۷_ سوره مبارکه مریم آیه  ۸۷

۸_سوره مبارکه طه آیه ۱۰۹

۹_سوره مبارکه سبأ آیه ۲۳

۱۰_سوره مبارکه نجم آیه ۲۶

۱۱_سوره  مبارکه نمل آیه ۶۵

Visits: 6

پاسخ دادن

ایمیل شما منتشر نمی شود. فیلدهای ضروری را کامل کنید. *

*

New Page 1