تجزیه آیه چهلم سوره بقره یا بَنِی إِسْرائِیلَ اذْکُرُوا نِعْمَتِیَ الَّتِی أَنْعَمْتُ عَلَیْکُمْ وَ أَوْفُوا بِعَهْدِی أُوفِ بِعَهْدِکُمْ وَ إِیَّایَ فَارْهَبُونِ (40) اى اولاد اسرائیل! (یعقوب) نعمتهایى که به شما ارزانى داشتم به خاطر بیاورید و به پیمانى که با من بستهاید وفادار باشید، تا من هم به عهدى که کرده ام وفا کنم، پس […]
اى اولاد اسرائیل! (یعقوب) نعمتهایى که به شما ارزانى داشتم به خاطر بیاورید و به پیمانى که با من بستهاید وفادار باشید، تا من هم به عهدى که کرده ام وفا کنم، پس فقط از من بترسید.
در اینجا «بنین» بوده نون آن به اضافه حذف شده. «بنین» جمع «ابن» است
«اسرائیل»
اسمى است عبرى و لقب است براى حضرت یعقوب (ع) و اسرا به معناى عبد است و اسرائیل به معناى عبد اللّه آمده، پس اسرائیل نامى عجمى است و چون داراى دو سبب از اسباب منع صرف است (یکى عجمه و دیگرى علمیّت)، از این رو غیر منصرف است
«اذکروا»
فعل امر حاضر و صیغه جمع
«نعمة»
بر وزن جلسه مصدر است و به معناى حالت تنعّم و رفاه است
«الّتى»
موصول اسمى و مفرد مؤنث است و مبنّى بر سکون
«انعمت»
صیغه متکلّم وحده ماضى ثلاثى مزید از باب افعال است
«على»
حرف جرّ
«کم»
ضمیر جمع مذکّر خطاب متصل است
«واو»
حرف
«اوفوا»
صیغه امر و جمع مذکّر خطاب ثلاثى مزید از باب افعال است «با» حرف جرّ
«عهد»
مصدر ثلاثى مجرّد است «یا» ضمیر متکلّم وحده و مبنّى بر فتح است
«اوف»
فعل مضارع متکلّم وحده است از باب افعال و مجزوم به حذف لام الفعل شده است، چون در جواب امر قرار گرفته «با» حرف جرّ
«عهد»
مصدر است
«کم»
ضمیر جمع مذکّر خطاب متّصل و مبنى بر سکون است «واو» حرف است
«ایّاى»
ضمیر متکلّم وحده منصوب منفصل است
«فا»
حرف است
«ارهبوا»
فعل امر حاضر و صیغه جمع مذکر ثلاثى مجرّد
«نون»
حرف وقایه است و در اصل فارهبونى بوده
«یا»
ضمیر متکلّم وحده که معمول و منصوب به ارهبوا بوده و حذف شده است.
