تجزیه آیه چهلم سوره بقره

یا بَنِی إِسْرائِیلَ اذْکُرُوا نِعْمَتِیَ الَّتِی أَنْعَمْتُ عَلَیْکُمْ وَ أَوْفُوا بِعَهْدِی أُوفِ بِعَهْدِکُمْ وَ إِیَّایَ فَارْهَبُونِ (40)

اى اولاد اسرائیل! (یعقوب) نعمتهایى که به شما ارزانى داشتم به خاطر بیاورید و به پیمانى که با من بسته‏اید وفادار باشید، تا من هم به عهدى که کرده‏ ام‏  وفا کنم، پس فقط از من بترسید.

«یا»

حرف نداء

 

«بنى»

در اینجا «بنین» بوده نون آن به اضافه حذف شده. «بنین» جمع‏ «ابن» است‏

 

«اسرائیل»

اسمى است‏ عبرى‏ و لقب است براى حضرت یعقوب (ع) و اسرا به معناى‏ عبد است‏ و اسرائیل‏ به معناى‏ عبد اللّه‏ آمده، پس‏ اسرائیل‏ نامى عجمى است و چون داراى دو سبب از اسباب منع صرف است (یکى‏ عجمه‏ و دیگرى‏ علمیّت‏)، از این رو غیر منصرف است‏

 

«اذکروا»

• فعل امر حاضر و صیغه جمع‏
•  

«نعمة»

• بر وزن‏ جلسه‏ مصدر است و به معناى حالت‏ تنعّم‏ و رفاه است‏
•  

«الّتى»

• موصول اسمى و مفرد مؤنث است و مبنّى بر سکون‏
•  

«انعمت»

• صیغه متکلّم وحده ماضى ثلاثى مزید از باب افعال است‏
•  

«على»

• حرف جرّ
•  

«کم»

• ضمیر جمع مذکّر خطاب متصل است
•  

«واو»

• حرف‏
•  

«اوفوا»

• صیغه امر و جمع مذکّر خطاب ثلاثى مزید از باب افعال است «با» حرف جرّ
•  

«عهد»

• مصدر ثلاثى مجرّد است «یا» ضمیر متکلّم وحده و مبنّى بر فتح است‏
•  

«اوف»

• فعل مضارع متکلّم وحده است از باب افعال و مجزوم به حذف لام الفعل شده است، چون در جواب امر قرار گرفته «با» حرف جرّ
•  

«عهد»

• مصدر است‏
•  

«کم»

• ضمیر جمع مذکّر خطاب متّصل و مبنى بر سکون است «واو» حرف است‏
•  

«ایّاى»

• ضمیر متکلّم وحده منصوب منفصل است
•  

«فا»

• حرف است‏
•  

«ارهبوا»

• فعل امر حاضر و صیغه جمع مذکر ثلاثى مجرّد
•  

«نون»

• حرف وقایه است و در اصل‏ فارهبونى‏ بوده
•  

«یا»

• ضمیر متکلّم وحده که معمول و منصوب به‏ ارهبوا بوده و حذف شده است.

Visits: 1