پروردگارا! در میان آنها پیامبرى از خودشان برانگیز، تا آیات تو را بر آنان بخواند، و آنها را کتاب و حکمت بیاموزد، و پاکیزه کند؛ زیرا تو توانا و حکیمى (و بر این کار، قادرى)!» (۱۲۹) جز افراد سفیه و نادان، چه کسى از آیین ابراهیم، (با آن پاکى و درخشندگى،) روىگردان خواهد شد؟! ما او را در این جهان برگزیدیم؛ و او در جهان دیگر، از صالحان است. (۱۳۰) در آن هنگام که پروردگارش به او گفت: اسلام بیاور! (و در برابر حق، تسلیم باش! او فرمان پروردگار را، از جان و دل پذیرفت؛ و) گفت: «در برابر پروردگار جهانیان، تسلیم شدم.» (۱۳۱) و ابراهیم و یعقوب (در واپسین لحظات عمر،) فرزندان خود را به این آیین، وصیت کردند؛ (و هر کدام به فرزندان خویش گفتند:) «فرزندان من! خداوند این آیین پاک را براى شما برگزیده است؛ و شما، جز به آیین اسلام [تسلیم در برابر فرمان خدا] از دنیا نروید!» (۱۳۲)
پروردگارا! در میان آنها پیامبرى از خودشان برانگیز، تا آیات تو را بر آنان بخواند، و آنها را کتاب و حکمت بیاموزد، و پاکیزه کند؛ زیرا تو توانا و حکیمى (و بر این کار، قادرى)!» (۱۲۹) جز افراد سفیه و نادان، چه کسى از آیین ابراهیم، (با آن پاکى و درخشندگى،) روىگردان خواهد شد؟! ما او را در این جهان برگزیدیم؛ و او در جهان دیگر، از صالحان است. (۱۳۰) در آن هنگام که پروردگارش به او گفت: اسلام بیاور! (و در برابر حق، تسلیم باش! او فرمان پروردگار را، از جان و دل پذیرفت؛ و) گفت: «در برابر پروردگار جهانیان، تسلیم شدم.» (۱۳۱) و ابراهیم و یعقوب (در واپسین لحظات عمر،) فرزندان خود را به این آیین، وصیت کردند؛ (و هر کدام به فرزندان خویش گفتند:) «فرزندان من! خداوند این آیین پاک را براى شما برگزیده است؛ و شما، جز به آیین اسلام [تسلیم در برابر فرمان خدا] از دنیا نروید!» (۱۳۲)
در جلسه قبل بحث موت را در این ایه اشاره نمودیم و عرض کردیم که مراد از این موت ، موت مصطلح نمی باشد ، چون بحث نهی وجود دارد که می فرماید : «فَلا تَمُوتُنَّ» ای نهی اختیاری می باشد ،یعنی موت ،موت اختیاری است ،لذا آنچه که مسلم می باشد آن معنای اول موت را شامل می شود .
بیان معانی موت
عرض کردیم موت دو معنا دارد ،اول زوال قوه و نمو می باشد و دوم انتقال از نشئه عالم دنیا به برزخ است که معنای دوم در این آیه مراد نیست و گرنه نمی شود به چیزی که اختیاری انسان نیست و آن موتی که انتقال از نشئه ای به نشئه دیگر باشد که در اختیار انسان نیست و نمی تواند جلوی آن را بگیرد که به ما خطاب شود «فَلا تَمُوتُنَّ» و با تاکید هم بیان شود .
مراد حقیقی از کلمه موت
لذا آنچه که مسلم می باشد این موت همان زوال قوه است ،یعنی این نعمت زندگی و عمر را در راهی صرف نکنید که از بین برود که البته گفتیم در بحث موت آنهایی که در مقام بحث کلام هستند و آن را بحث می کنند ،بعضا قائل به این هستند که موت انسان ،موت تدریجی است و در آخر انتقال نشئه می شود .
شرح مرگ تدریجی
وگرنه اولین لحظه ای که متولد شد و به دنیا آمد اولین قدم را به سوی قبر بر می دارد و به مرگ نزدیک می شود که به این مرگ تدریجی گویند،مثلا همانطوری که مخزن لامپ و چراغی و مخزن موبایل که همان باطری می باشد ،کم کم از بین می رود تا تمام شود ،عمر انسان هم به این شکل است که بعضا به این مطلب قائل هستند .
قول حق پیرامون معنای موت
آنچه که مورد بحث و نظر ما می باشد ،این است که جمله «فَلا تَمُوتُنَّ» بحث انتقال نشئه نیست که در اختیار ما نیست ، چون اگر منظور این مطلب باشد اشکال می شود و در قرآن هم در هیچ موردی اینگونه نیست که خطابی شود که در اختیار انسان نباشد.
موت اختیاری انسان
بلکه آنچه که مسلم می باشد این موتی که در این آیه وجود دارد ، منظور موت اختیاری می باشد که این موت اختیاری غیر از این موتی می باشد که در واقع انتقال نشئه باشد .
تفسیر آیه بعدی
خداوند متعال در آیه بعدی می فرماید :«أَمْ کُنْتُمْ شُهَداءَ إِذْ حَضَرَ یَعْقُوبَ الْمَوْتُ»۲ که حرف «أَمْ» اضرابیه می باشد به معنای «بل» است .
