۞ امام علی (ع) می فرماید:
امام صادق عليه السلام فرمود: مسلمان برادر مسلمان اسـت بـه او ظلم نمى كند و وی را خوار نمى سازد و غیبت وی را نمى كند و وی را فریب نمى دهد و محروم نمى كند. ‌وسائل الشيعه 8: 597 ‌

  • شناسه : 1259
  • 21 مارس 2021 - 7:12
  • 426 بازدید
  • ارسال توسط :
  • نویسنده : تفسیر رضوان
  • منبع : حوزه علمیه اصفهان
پژوهش های تفسیری حروف مقطعه | بقره آیه ۱
پژوهش های تفسیری حروف مقطعه

پژوهش های تفسیری حروف مقطعه | بقره آیه ۱

حروف مقطعه اسم خداوند است  / حروف مقطعه سوگند های خداوند است / حروف مقطعه اشاره به نعمتها  است / حروف مقطعه برای ساکت کردن کفار است

بحث حروف مقطعه – تحقیق و تتبع در تفاسیر

* اختلاف قدما و متأخرین در حروف مقطَّعه

صاحب مجمع البیان، مرحوم طبرسى ، یازده قول را نقل کرده.

* ۱) حروف مقطعه از متشابهات قرآن است

  • که خداى سبحان علم به آن را به خود اختصاص داده،
  • و در ذیل آیه هفتم از سوره آل عمران فرموده
    •  تاویل متشابهات را جز خدا کسى نمى‏داند

* ۲) حروف مقطعه نام سوره

  • نام سوره ‏اى است که در آغاز همان سوره قرار دارد.

* ۳) حروف مقطعه اسمِ مجموع قرآن است .

* ۴) حروف مقطعه اسم خداوند است 

  • بنابراین معنای حروف مقطعه :
    • معناى‏ « الم » أنا اللَّه اعلم ، است

    • معناى « المر » أنا اللَّه اعلم و أرى ، است

    • معناى  « المص » انا اللَّه اعلم و افضل  است .

    • معنای « کهیعص »

      • کاف  از  «کافى» است

      • هـاء   از  «هادى» است

      • یـاء   از   «حکیم»  است

      • عین  از   «علیم» است

      • صاد از   «صادق» است 

  • این مطلب از ابن عباس روایت شده است.

اختلاف در گرفته شدن

  • بعضى از حروف از اول نام خدا گرفته شده- مانند کاف که از«کافى» است
  • و بعضى از وسط گرفته شده- مانند یاء که از «حکیم» است-
  • و بعضى از آخر گرفته شده- مانند میم که از «اعلم» گرفته شده.

* ۵)  حروف مقطعه اسم اعظم خداوند است 

  • این حروف اسمایى از خداست اما مقطعه و بریده
  • که اگر از مردم کسى بتواند آنها را آن طور که باید ترکیب کند
  • به اسم اعظم خدا دست یافته،
  • همانطور که از ترکیب «الر» و «حم»  و «ن» 
    • «الرَّحْمنُ » درست مى شود،
  • و همچنین سایر حروف..
  • چیزى که هست ما انسانها قادر بر ترکیب آن نیستیم.

این معنا از سعید بن جبیر روایت شده.

* ۶) حروف مقطعه سوگند های خداوند است

  • این حروف سوگندهایى است که خداى تعالى خورده،
    •  خداوند به این حرف سوگند مى ‏خورد بر اینکه قرآن کلام او است.
  • و اصولا حروف الفباء داراى شرافتى هستند،
    • چون با همین حروف است که کتب آسمانى و اسماء حسناى خدا و صفات علیاى او ، و ریشه لغت‏ هاى امت‏هاى مختلف درست مى ‏شود.

* ۷)  حروف مقطعه اشاره به نعمتها  است

  • این حروف اشاراتى است
    • به نعمت‏ هاى خدا
    • و بلاهاى او
    • و مدت زندگى اقوام و عمر و اجلشان.

* ۸) بقاء همیشگی اسلام 

  • مراد از حروف مقطعه این است که :
    • امت اسلام تا آخر دهر باقى مى ‏ماند و منقرض نمى ‏شود،

* ۹)  حروف مقطعه همان حروف الفباء است

  • مراد از این حروف همان حروف الفباء است،
    • و با ذکر نام بعضى از آنها از ذکر بقیه بى نیاز بوده،
  • در حقیقت خواسته است بفرماید :
    • این قرآن از الفباء ترکیب شده.

* ۱۰) حروف مقطعه برای ساکت کردن کفار است

  • این حروف به منظور ساکت کردن کفار در ابتداى سوره‏ هاى قرار گرفته
  • چون مشرکین به یکدیگر سفارش مى‏ کردند 
    • مبادا به قرآن گوش دهید،
    • هر جا کسى قرآن مى ‏خواند سر و صدا بلند کنید
  • تا صوت قرآن در بین صوتهاى نامربوط گم شود
  • قرآن این جریان را در آیه «لا تَسْمَعُوا لِهذَا الْقُرْآنِ وَ الْغَوْا فِیهِ » …حکایت فرموده.
  • و گاهى مى‏ شد که در هنگام شنیدن صوت قرآن سوت مى ‏زدند،
  • و بسا مى‏شد کف مى‏ زدند،
  • و بسا مى‏ شد صداهاى دسته جمعى در مى ‏آوردند
    • تا رسول خدا را در خواندن آن دچار اشتباه سازند
  • خداى تعالى در آغاز بعضى از سوره‏ هاى قرآن این حروف را نازل کرد
  • تا مشرکین را ساکت کند،
  • چون وقتى این حروف را مى‏ شنیدند به نظرشان عجیب و غریب مى‏ آمد
    • و به آن گوش فرا داده درباره ‏اش فکر مى‏ کردند،
    • و همین اشتغالشان به آن حروف از جار و جنجال بازشان مى‏ داشت،
    • و در نتیجه صداى قرآن به گوششان مى‏ رسید.

* ۱۱حروف مقطعه اثبات عجز مدعیان است

  • این حروف از قبیل شمردن حروف الفباء است
    • مى ‏خواهد بفهماند که این قرآنى که تمامى شما مردم عرب را از آوردن مثلش عاجز کرده
      • از جنس همین حروفى است که مدام با آن محاوره و گفتگو مى‏ کنید
      • و در خطبه ‏ها و کلمات خود به کار مى‏ بندید،
  • باید از اینکه نمى‏توانید مثل آن را بیاورید،
    • بفهمید که این کلام از ناحیه خداى تعالى است،
  • و اگر در چند جا و چند سوره این حروف تکرار شده،
    • براى این بوده که همه جا محکمى برهان را به رخ کفار بکشد.
  • این تفسیر از قطرب روایت شده،
  • و ابو مسلم اصفهانى هم همین وجه را اختیار کرده،
  • و بعضى از مفسرین قرون أخیر نیز بدان تمایل کرده ‏اند

این بود آن یازده وجهى که مرحوم طبرسى از مفسرین نقل کرده، و در بین این اقوال وجوه دیگر هم مى‏ توان قرار داد،

* نظرات دیگر در مقطعه

  • نقل از ابن عباس  :

    • در خصوص «الم»  گفته است
      • «الف »  اشاره است به نام « اللَّه »
      • و  « لام » به « جبرئیل »
      • و « میم »  به   « محمد » (ص).
  • نقل بعضی دیگر

حروف مقطعه اشاره دارد به غرضى که در سوره بیان شده

  • مثل اینکه مى‏گویند حرف « نون »  در سوره «ن »
  • اشاره به اینکه  بیشتر راجع به نصرت موعود به رسول خدا (ص) صحبت شده.
  • و حرف «قاف» در سوره«ق »
  • اشاره است به اینکه در این سوره بیشتر درباره قرآن ، و یا قهر الهى سخن رفته.
  • نقل بعضی دیگر

  • و بعضى دیگر هم گفته ‏اند این حروف صرفا براى هشدار دادن است.

بازدیدها: 31

برچسب ها

پاسخ دادن

ایمیل شما منتشر نمی شود. فیلدهای ضروری را کامل کنید. *

*

New Page 1