پژوهش های تفسیری آیه سی و هشتم سوره بقره تفسیر رضوان . حوزه علمیه اصفهان موضوع : اخراج آدم و حوا از باغ بهشتی و دو مسیر فرا روی انسان یعنی راه هدایت و کفر و پیامد های آن 38. قُلْنَا اهْبِطُوا مِنْها جَمِیعاً فَإِمَّا یَأْتِیَنَّکُمْ مِنِّی هُدىً فَمَنْ تَبِعَ هُدایَ فَلا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ […]
پژوهش های تفسیری آیه سی و هشتم سوره بقره
تفسیر رضوان . حوزه علمیه اصفهان
موضوع : اخراج آدم و حوا از باغ بهشتی و دو مسیر فرا روی انسان یعنی راه هدایت و کفر و پیامد های آن
38. قُلْنَا اهْبِطُوا مِنْها جَمِیعاً فَإِمَّا یَأْتِیَنَّکُمْ مِنِّی هُدىً فَمَنْ تَبِعَ هُدایَ فَلا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ
گفتیم: «همگى از آن، فرو آیید! و اگر رهنمودى از طرف من براى شما آمد، پس کسانى که از رهنمود من پیروى کنند، پس نه هیچ ترسى بر آنان است و نه آنان اندوهگین مىشوند.
39. وَ الَّذِینَ کَفَرُوا وَ کَذَّبُوا بِآیاتِنا أُولئِکَ أَصْحابُ النَّارِ هُمْ فِیها خالِدُونَ
و کسانى که کفر ورزیدند، و نشانههاى ما را دروغ انگاشتند آنان اهل آتشند؛ در حالى که ایشان در آنجا ماندگارند.»
نکته ها و اشاره ها :
1) نکته اوّل
در آیه ى سى و ششم سوره ى بقره به هبوط و سقوط آدم، یعنى اخراج او از باغ بهشت نما، قبل از توبه ى آدم، اشاره شد و اینک، در این آیه نیز، بار دیگر به همان مطلب، بعد از توبه ى آدم، اشاره شده است. این تکرار و تأکید، اشاره به آن است که اگر چه توبه ى آدم پذیرفته و لغزش او بخشوده شد، پیامدها و آثار وضعى و تکوینى کار آدم برطرف نمى شود و در هر حال از باغ بهشت نما اخراج مى شود؛ «1» همچون بیمارى که با دستور پزشک مخالفت مىکند، سپس پوزش مىطلبد و بخشوده مىشود، ولى آثار غذاى نامناسب در بدن او باقى مىماند، چون از پیامدها و لوازم کار اوست.
2) نکته دوم
دنیا محل مادیات، کشمکش و سقوط است ولى چیزى که انسان را نجات مى دهد همان هدایتها و رهنمودهاى خداوند است که به وسیله ى رهبران الهى و کتابهاى آسمانى به دست بشر مىرسد.
3) نکته سوّم
انسان مى اندیشد و در زندگى دنیا دغدغه دارد، این آیه در صدد رفع دغدغه ى انسان است، تا او را از روز اول از وحشت بیرون آورد، از این رو خدا به انسان وعده داد که با هدایت خویش او را همراه مىسازد. (م)
4) نکته چهارم
ترس مىتواند منشأ اضطراب (نوعى ترس مبهم و نامعین) باشد و اندوه مىتواند منشأ افسردگى شود. آیه اشاره ى ظریفى به بهداشت روانى دارد و آن این که پذیرش هدایت الهى و عمل براساس آن، از اضطراب و افسردگى (دو بیمارى روانى شایع عصر ما) پیشگیرى مىکند. (آ)
5) نکته پنجم
این آیات اولین شریعت براى انسان بود و خلاصه ى ادیان الهى را در سه رکن هدایت، هدایت پذیرى و ضلالت و کفر براى آدم بیان کرد. «2»
6) نکته ششم
مردم در برابر هدایت الهى دو مسیر مختلف انتخاب مى کنند :
گروهى در مسیر خدا و پیامبران حرکت مى کنند و به سعادت مى رسند.
اینان از هیچ چیز نمى هراسند و اندوهناک نیستند چون از عذاب نجات یافته، به بهشت بازمى گردند.
گروه دوم از رهنمودهاى الهى روى بر مىتابند و راه ناسپاسى و انکار در پیش مى گیرند و حتى آیاتو نشانه هاى خدا را دروغ مىشمارند. آنان اند که باید بترسند و اندوهناک باشند؛ چرا که به سوى آتش دوزخ گام برمى دارند و در آنجا جاودانه مى مانند.
__________________________________________________
(1). تفسیر نمونه، ج 1، ص 199
(2). تفسیر المیزان، ج 1، ص 137
آموزه ها و پیام ها :
1) پیامدهاى تکوینى و آثار وضعى گناه با توبه بر طرف نمىشود.
2) گناه موجب سقوط انسان، و هدایتپذیرى موجب صعود و سعادت او مى شود.
3) اگر مىخواهید از ترس و غم آزاد شوید و بهداشت روانى شما تأمین گردد، از برنامه هاى هدایتگرانه ى الهى پیروى کنید.
4) فرجام کفر و تکذیب عذاب الهى است.
تفسیر قرآن مهر، ج1، ص: 242
بازدیدها: 16
این مطلب بدون برچسب می باشد.
تمامی حقوق این سایت محفوظ است.