پژوهش های تفسیری آیه ششم سوره مبارکه بقره  

صفت كافران سرسخت‏

6) إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا سَواءٌ عَلَیْهِمْ أَ أَنْذَرْتَهُمْ أَمْ لَمْ تُنْذِرْهُمْ لا یُؤْمِنُونَ‏

در حقیقت کسانى که کفر ورزیدند، بر آنان یکسان است که هشدارشان بدهى یا هشدارشان ندهى، ایمان نمى‏آورند.

نکته ‏ها و اشاره‏ ها :

1) نکته اول : ترسیم خطوط

در اوایل سوره‏ ى بقره خطِّ مؤمنان پارسا ، کافران و منافقان ترسیم شده است تا همگان با مطالعه ‏ى حالات آنها، راه خود را برگزینند.

2) نکته دوم : معنای «کفر»

«کفر» در اصل به معناى پوشاندن است و به منکران و مخالفان توحید و نبوت و معاد، چون حق را مى‏ پوشانند، کافر گفته مى‏شود و در اصطلاح ، به هر کسى که اصول دین یا یکى از ضروریات آن را منکر شود، کافر گفته مى‏شود که احکام خاصى بر آن مترتب است.^[1]

3) نکته سوم : کافران لجوج

این آیه‏ از کافران سرسخت و لجوجى سخن مى‏ گوید که حاضر نیستند حق را بپذیرند و هشدارهاى پیامبر صلى الله علیه و آله و قرآن براى آنان بى‏اثر است؛ از این رو فرجام آنان عذاب دردناک است.

4) نکته چهارم : دعوت کافران لجوج

هر چند این کافران لجوج حاضر به پذیرش حق نیستند، پیامبران آیات ‏الهى را براى آنان مى ‏خوانند و آنها را به سوى خدا دعوت مى ‏کنند تا توده ‏هاى گمراهى که همراه آنان ‏اند هدایت شوند و هر کسى که حق را نپذیرفت، حجت بر او تمام شود و به خاطر مخالفت عملى با خدا مجازات گردد.

«کافر» اعم از «مشرک» است؛ یعنى هر کافرى مشرک نیست امّا هر مشرکى کافر است.

5) نکته پنجم :معیار واکنش در برابر هشدار

این آیه‏ فقط از «هشدار» به کافران سخن گفته است، با این‏که پیامبران هم هشدار دهنده ‏اند و هم بشارت گر؛ شاید دلیلش این باشد که معیار اساسى‏ براى تشخیص لجاجت کافران، واکنش آنان در برابر هشدار هاست، وگرنه همه ‏ى انسان‏ها در مورد بشارت‏ها واکنش روحى مثبت نشان مى‏دهند.

آموزه ‏ها و پیام‏ها :

1) تلاش براى نجات لجوج بى‏ ثمر

کافران (لجوج) تصمیم خود را گرفته ‏اند و تلاش براى نجات آنان بى‏ ثمر است.

2)  مُبَلِّغان وقت خود را صَرف لجوج نکنند

رهبران و مبلّغان وقت خود را صرف کافران لجوج نکنند.

تفسیر قرآن مهر، ج‏1، ص: 169

Visits: 2