14. وَ إِذا لَقُوا الَّذِینَ آمَنُوا قالُوا آمَنَّا وَ إِذا خَلَوْا إِلى شَیاطِینِهِمْ قالُوا إِنَّا مَعَکُمْ إِنَّما نَحْنُ مُسْتَهْزِؤُنَ و هنگامى که کسانى را که ایمان آورده اند ملاقات کنند، مىگویند: «ایمان آوردیم.» و هنگامى که با شیطان (صفت) هاى خود خلوت کنند، مىگویند: «در حقیقت ما با شماییم ما [آنان را] فقط ریشخند مى کنیم.»
نکته ها و اشاره ها :
1) نکته اوّل
یکى از نشانه هاى منافقان دو چهره داشتن آنهاست، یعنى منافق دو شخصیت دارد و در هر جمعیتى که قرار مى گیرد همرنگ آنان مى شود و طبق مذاق و خوشایند آنان سخن مى گوید؛ بنابراین، مسلمانان نباید فریب چرب زبانى منافقان را بخورند.
2) نکته دوّم
مقصود از شیاطین در اینجا همان رؤسا و رهبران شیطان صفت منافقان است که پشت صحنه قرار دارند و منافقان را هدایت مى کنند. «1»
3) نکته سوّم
منافقان جلسات سرّى دارند و سخن دل خود را در انجمنهاى پنهان مى زنند؛ یعنى گروههاى زیرزمینى و خانه هاى تیمى تشکیل مى دهند تا علیه مؤمنان توطئه کنند.
ناریان مر ناریان را جاذب اند
نوریان مر نوریان را طالب اند
(مولوى)
4) نکته چهارم
منافقان با تظاهر به اسلام، جامعه ى ایمانى و مسلمانان را استهزا مى کنند و در دل به آنان مى خندند و این مطلب را در جلسات سرّى بیان مى کنند؛ یعنى دل و زبان آنها یکى نیست و هدف دیگرى در پشت کردار و گفتارشان نهفته است که باید با زیرکى کشف گردد.
————————————————
(1). واژه ى «شیطان» از ماده ى «شَطَن» به معناى دور شدن یا از ماده ى «شاط» به معناى شعله ور شدن خشم است. شیطان به هر موجود شرور از انسان و جن و حیوان گفته مىشود (المفردات فى غریب القرآن) و گاهى به «ابلیس»، یعنى همان شیطان معروف که آدم را فریب داد، گفته مى شود؛ چرا که از رحمت خدا دور شد
آموزه ها و پیام ها :
1) دو چهره بودن منافقان
منافقان را از دو چهره بودنشان بشناسید.
2) ایمان ظاهری منافقان مایه فریب
فریب ایمان ظاهرى منافقان را مخورید که آنان در حقیقت ایمان ندارند بلکه شما را ریشخند مى کنند.
3) منافقان شیطان صفت
رهبران منافقان، افرادى شیطان صفت اند.
4) جلسات سرّی منافقان علیه مؤمنان
منافقان جلسات سرّى دارند و در آن علیه مؤمنان سخن مى گویند (و توطئه مى کنند، پس مراقب توطئه هاى آنان باشید).
