تفسیر سوره مبارکه بقره آیه ۴۸ جلسه ۳ حجت الاسلام و المسلمین حاج شیخ یدالله رضوانی سه جلسه تفسیر آیه چهل و هشت بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ وَ اسْتَعینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاهِ وَ إِنَّها لَکَبیرَهٌ إِلاَّ عَلَى الْخاشِعینَ (۴۵) الَّذینَ یَظُنُّونَ أَنَّهُمْ مُلاقُوا رَبِّهِمْ وَ أَنَّهُمْ إِلَیْهِ راجِعُونَ (۴۶) یا بَنی إِسْرائیلَ اذْکُرُوا نِعْمَتِیَ الَّتی أَنْعَمْتُ عَلَیْکُمْ […]
تفسیر سوره مبارکه بقره آیه ۴۸ جلسه ۳
حجت الاسلام و المسلمین حاج شیخ یدالله رضوانی
سه جلسه تفسیر آیه چهل و هشت
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ
وَ اسْتَعینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاهِ وَ إِنَّها لَکَبیرَهٌ إِلاَّ عَلَى الْخاشِعینَ (۴۵) الَّذینَ یَظُنُّونَ أَنَّهُمْ مُلاقُوا رَبِّهِمْ وَ أَنَّهُمْ إِلَیْهِ راجِعُونَ (۴۶) یا بَنی إِسْرائیلَ اذْکُرُوا نِعْمَتِیَ الَّتی أَنْعَمْتُ عَلَیْکُمْ وَ أَنِّی فَضَّلْتُکُمْ عَلَى الْعالَمینَ (۴۷)
به نام خداوند بخشنده بخشایشگر
از صبر و نماز یارى بخواهید، و یقیناً این کار جز بر فروتنان، گران و دشوار است. (۴۵) آنان که یقین دارند [در نهایت] دیدار کننده پروردگارشان خواهند بود، و قطعاً به سوى او بازمىگردند. (۴۶) اى بنىاسرائیل! نعمت هاى مرا که به شما عطا کردم و اینکه شما را بر جهانیانِ [زمانِ خودتان] برترى دادم، یاد کنید، (۴۷)
تفسیر سوره مبارکه بقره – آیه ۴۸
حجت الاسلام و المسلمین حاج شیخ یدالله رضوانی
«أَعُوذُ بِاللَّهِ السَّمِیعِ الْعَلِیمِ مِنَ الشَّیْطَانِ اللَّعینِ الرَّجِیمِ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیم الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمینَ وَ صَلَّی اللهُ عَلَی سَیِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرینَ وَ اللَّعنَهُ الدَّائِمَهُ عَلَی أعْدائِهِمْ مِنَ الآنِ إلِی قِیامِ یَومِ الدِّینِ».
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ
وَ اسْتَعینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاهِ وَ إِنَّها لَکَبیرَهٌ إِلاَّ عَلَى الْخاشِعینَ (۴۵) الَّذینَ یَظُنُّونَ أَنَّهُمْ مُلاقُوا رَبِّهِمْ وَ أَنَّهُمْ إِلَیْهِ راجِعُونَ (۴۶) یا بَنی إِسْرائیلَ اذْکُرُوا نِعْمَتِیَ الَّتی أَنْعَمْتُ عَلَیْکُمْ وَ أَنِّی فَضَّلْتُکُمْ عَلَى الْعالَمینَ (۴۷) وَ اتَّقُوا یَوْماً لاَ تَجْزِی نَفْسٌ عَنْ نَفْسٍ شَیْئاً وَ لاَ یُقْبَلُ مِنْهَا شَفَاعَهٌ وَ لاَ یُؤْخَذُ مِنْهَا عَدْلٌ وَ لاَ هُمْ یُنْصَرُونَ(۴۸) وَ إِذْ نَجَّیْناکُمْ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ یَسُومُونَکُمْ سُوءَ الْعَذابِ یُذَبِّحُونَ أَبْناءَکُمْ وَ یَسْتَحْیُونَ نِساءَکُمْ وَ فی ذلِکُمْ بَلاءٌ مِنْ رَبِّکُمْ عَظیم» (۴۹) [۱]
به نام خداوند بخشنده بخشایشگر
از صبر و نماز یارى بخواهید، و یقیناً این کار جز بر فروتنان، گران و دشوار است. (۴۵) آنان که یقین دارند [در نهایت] دیدار کننده پروردگارشان خواهند بود، و قطعاً به سوى او بازمىگردند. (۴۶) اى بنىاسرائیل! نعمت هاى مرا که به شما عطا کردم و اینکه شما را بر جهانیانِ [زمانِ خودتان] برترى دادم، یاد کنید، (۴۷)
« یَا بَنِی إِسْرَائِیلَ اذْکُرُوا نِعْمَتِیَ الَّتِی أَنْعَمْتُ عَلَیْکُمْ وَ أَنِّی فَضَّلْتُکُمْ عَلَى الْعَالَمِینَ. وَ اتَّقُوا یَوْماً لاَ تَجْزِی نَفْسٌ عَنْ نَفْسٍ شَیْئاً وَ لاَ یُقْبَلُ مِنْهَا شَفَاعَهٌ وَ لاَ یُؤْخَذُ مِنْهَا عَدْلٌ وَ لاَ هُمْ یُنْصَرُونَ .وَ إِذْ نَجَّیْناکُمْ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ یَسُومُونَکُمْ سُوءَ الْعَذابِ یُذَبِّحُونَ أَبْناءَکُمْ وَ یَسْتَحْیُونَ نِساءَکُمْ وَ فی ذلِکُمْ بَلاءٌ مِنْ رَبِّکُمْ عَظیم»[۱]
«وَ اتَّقُوا یَوْماً لاَ تَجْزِی نَفْسٌ عَنْ نَفْسٍ شَیْئاً وَ لاَ یُقْبَلُ مِنْهَا شَفَاعَهٌ وَ لاَ یُؤْخَذُ مِنْهَا عَدْلٌ وَ لاَ هُمْ یُنْصَرُونَ »[۱]
در ذیل این آیه ۴ بحث است که در توصیف روز قیامت بیان شده است داشتیم دنبال می کردیم
قسم اول این بود که لا تَجْزی نَفْسٌ عَنْ نَفْسٍ شَیْئاً
اینکه عملی را کسی انجام بدهد سه جور عاملیت دارد :
.. .. .. روز قیامت روزی است که هر کسی هر عملی را چه بالمباشره انجام داده باشد چه بالتسبب در روز قیامت هر چیزی که تکسب کرده است برای او است «و ما قَدَّمَت أیدِیهِم»«بِمَا کَسَبَت أیدِیهِم» (به آنچه که پیش فرستاده است)،(به آنچه که به دست آورده است) و برای قیامتش فرستاده است؛ حال چه بالمباشره چه بالتسبب،…
واضح و روشن است که هر کسی کاری را خودش یداً انجام بدهد یا بدست خودش کاری را صورت بدهد فله اجرُ و برای او اجر است؛یا اگر بدی انجام بدهد برایش مکافات است ..این چیزی است که مسلم است.
«فردی کار خیری یا سنت خیری را انجام بدهد که دیگران آن را دنبال بکنند و تبعیت آن را انجام بدهند»..
مسلم است آنچه که باعث بشود کسی در خیر وارد بشود و در راه ثوابی وارد وهدایت بشود آنوقت برای او هم اجر است برای آن هم ثواب است.
مثال : بینهایت ثواب و برای علامه مجلسی( ره) و امثال ایشان مثل«مرحوم کمپانی،مرحوم شیخ کلینی،مرحوم شیخ صدوق، شیخ مفید» همه اینها چون سنت هایی را ایجاد کردهاند،روایات اهل بیت را آوردهاند جمع کرده اند و دیگران آماده اند و از آن استفاده کرده اند و دیگران به دیگران گفته اند و این ها همینطور تا الی قیامت در روز قیامت هر میزان توسعه پیدا کند و گسترش پیدا کند بی نهایت ثواب به این بزرگان می رسد چرا که این ها باعث شدند
مرحوم شیخ عباس قومی که برخی از ادعیه را در مَفاتِیحُ الجِنَان جمع آوری کرده است،این یک وسیله ای شده است که مردم مخصوصاً عوام خیلی از آن استفاده می کنند و ادعیه ای که جمع شده است درآن را خیلی دنبال می کنند.
یکی از دلایل دنبال کردن دعای کمیل یا دعای جوشن کبیرو امثال این هایی که در مفاتیح جمع شده نتیجه همین عمل بوده است؛ برخی از دعاهایی که جمع نشده است فلذا کمتر هم مورد استفاده قرار می گیرد.ولو آن چیزی که در کلیات مفاتیح آمده مورد استفاده عوام مردم است و همه مردم از آن استفاده می کنند.
بزرگان همیشه توصیه میکنند که از عوام ما طلبه ها یادبگیریم.
یکی از توصیه های بزرگان به ما طلاب این است که از عوام سه چیز را یاد بگیریم:
۱٫خواندن از مفاتیح الجنان و مأنوس شدن با ادعیه
۲٫ دویدن برای نماز جماعت رسیدن
۳٫ بدون شائبه گریه کردن برای امام حسین
اگر کسی یک سنت شری درست بکند در جامعه و بعضی ها دنبال آن بروند باز آن شری است که بر آن هم نوشته خواهد شد.
عاملیت بالرضاء یعنی رضایتی که حکم عاملیت داشته باشد، یک کاری را شخصی انجام بدهد و رضایت من نوعی به طوری باشد که مؤثر در ادامه آن باشد.
و حال سؤال است«رضایتی که اینجا بیان شده است رضایت مطلق است ؟» در جواب میگوییم: باید یک عملی را اشخاصی انجام بدهند و شخصی که موثر هست در آن جامعه ی آن افراد اظهار رضایت بکند .
اظهار رضایت کردن یعنی چه؟ یعنی دنبال کردن این عمل بدست مردم و مردم حسابی دنبال بکنند و پیش بروند. این رضایت مورد اهمیت است ؛کسانی مثل حُکّام،بزرگان اینها زمانی که عملی را شخصی انجام می دهد و آنها اظهار رضایت بکنند حال چه عمل خیر باشد چه عمل شر باشد چرا که عوام وقتی یک کاری را انجام می دهند و دنبال رضایت بزرگی هستند اگر خیر باشد دنبال میکنند اگرشرهم باشد دنبال میکنند چون نظرشان به نظر آن بزرگ بستگی دارد و فکر می کنند همان شر هم خیر هست و این دنبال می شود؛ و اظهار نظر بزرگان به نسبت تأثیر بر جامعه و افراد اجر و مکافاتش هم بیشتر خواهد بود
لذا یکی از چیزهایی که مؤثر در عاملیت است و بائث مکافات و جزا و پاداش می شود عاملیت بالرضاء است.
روایت داریم که در ابتلائات الامم صفحه ۲۸۲ و در نهج البلاغه : الحکمه ۱۵۴
در سنت هایی مثل عزاداری برای امام حسین واقعا بعضی از بزرگان دنبال هیئتها حرکت می کنند آنها را تشویق می کنند،ازعملکرد آنها رضایت دارند اگر با دقت نگاه کنیم در بین قمه زن ها هم یک بزرگی رأس این کار آنها قرار دارد یعنی بدون بزرگ هیچ زمان به سمت آن کار نمی روند و یک مرشدی لازم دارد، یک شخصی لازم است که بعضی وقت ها اظهار رضایت بکند که آیا این کارآن ها درست است یا خیر.
در «امر به معروف و نهی منکر»
سکوت بعضی وقت ها جایز نیست،مخصوصاً رد مواجهه با یک عملی که شئونات را بر هم بزند و بائث بشود ما مصداق ننگ اهلبیت بشویم این امر از اهمیت بالایی برخوردار است؛ یکی مواردی که خیلی مهم است در جامعه فعلی بحث امر به معروف و نهی از منکر است،که متاسفانه در جامعه کل ایران امر به معروف و نهی از منکر بیش از ۹۰ درصد دیگر جایی نیست،
خیلی از روحانیون بزرگ زمانی که زن ها بدون حجاب،یا با بدحجابی می آیند کنار آنها مسئله بپرسند، حرفی بزنند؛هیچ عکس العملی نشان نمی دهند که به خود بیاید و این خودش بائث تشویق به بدحجابی و بی حجابی میشود؛یعنی حاضر نیست عکس العملی نشان دهد. چرا؟ زیرا می ترسد به او یک چیزی بگویند،عکس العملی نشان بدهند،واکنشی نشان بدهند؛سکوت میکند و این سکوت بد است این سکوت تقیه نیست.
امروزه رباخواری در کشور ما قانونمند است اگر هم شخصی حرفی بزند میگویند طبق فتوای مراجع است،طبق قراردادهایی است؛ کماکان که این توجیه موجهی نیست.(دیرکرد هایی که بانک های سراسر کشور برای یک روز تاخیراز مردم می گیرند) این دیرکردها را بنده استعلام از همه مراجع کردم کتباً بالاتفاق این را حرام حرام حرام می دانند .
این راضی بودن بزرگان، مثال حکام،مسئولین وائمه جمعه که مؤثر هستند و سکوت می کنند در برابر این حرام.این سکوت به آن حرام مشروعیت میدهد .
مردم سرمایه هایشان را برده اند در بانک ها و امثال اینها ما تکلیفمان را باید انجام دهیم؛ راضی به فعل آنها نباید بشویم، برای اینکه نشان داده ایم که ما راضی به فعل آنها هستیم در جامعه کراهتی در انجام این امر نیست،اگر راضی به فعل آنها شدیم،کداخل فی فعله ما هم در عمل کریه آنها شریک هستیم وقتی ما عکس العملی نشان بدهیم به عنوان مثال برادرمان پولی در بانک گذاشته است، و سود میگیرد و با آن سود زندگی اش را اداره می کندزمانی که دعوت کرد اگر گفتیم میآیم خانه ات ولی غذایت را نمیخورم ، چرا ؟ چون داری ربای بانکی میخوری این امر مؤثر واقع می شود است ۴ نفر که بگویند طرف به خود می آید
قدیم ها یک روحانی وقتی می خواست برود به مسجد وقتی در خیابان داشت گذر می کرد کمی زودتر حرکت می کرد،می آمد پیش این کاسب ها که می رسید یک سلام و احوالپرسی می کرد بعضی وقت ها با برخورد اونها رو می کشاند تو مسجد بعضی و آنها با زبان می آورد امر به معروف میکرد همچنین نهی از منکر می کرد.
وظیفه ما نیز چنین است بایستی مردم را با برخورد خوب به مسجد دعوت کرد.
آقا آنچنان با ماشین می آید پاشنه درب مسجد می ایستد بدو بدو می رود نمازش را می خواند نماز را خوانده و نخوانده میخواهد برود جای دیگر نماز بخواند و دوباره رفته این که رسم آقایی نیست بی اعتنایی به مردم شیوه بندگی نیست
بسیاری آدم های متدین خیلی از آدم های متعصبی قدیمی نسبت به دخترانشون و عروس هاشون بی غیرت شده اند بی غیرت اصلاً انگار نه انگار هرچی دلش میخواد دختره میاد میره جلو اجنبیه هیچ کاری باهاش نداره خیلی از افرادی را می شناسیم که انسان های خیلی خوبی بوده اند پدرانشان،خودشان حالاهم نماز اول وقت شان در مسجد ترک نمی شود اما دخترش بدحجاب می رود و می آید و کاری با او ندارد.
. برای چی؟ برای اینکه نتوانسته است وسیله ازدواجش را فراهم کند دارد بهش رانت میدهد رانتی که بهش داده این است که هر کاری دلش میخواهد بکند با هر لباسی میخواهد برود و بیاید بعد هم بهش می گوییم آقا یعنی چی مادرت تسبیح از دستش نمی افتد دخترت با بدحجابی می رود و می آید بهشان می گوییم آقا،خانم شما که این دختر را دارید در جواب می گویند (جوان اند اینها) یعنی راضی هستم که این جوان برود هر غلطی دلش میخواد بکند غیرت دیگر نیست این غیرت اگر بود بود که اینطور نبود این مختص عوام نیست و به خانوادههای بعضی ما آخوندها هم سرایت کرده است و از آخوندها هم دخترانشان بد می روند و می آید فلذا باید این رو همه ما مسئولیم که نسبت به آنچه که در جامعه می گذرد واکنش نشان بدهیم امر به معروف و نهی از منکر باعث می شود که جامعه رو به تعالی برود و می تواند جامعه را به بهترین مراحل عالیه اجتماعی از هر نظر برساند
اگر امر به معروف و نهی از منکر نشد روایت است چه باعث میشود که ظالمین حاکم بشوند ظلم حاکم بر جامعه شود
تخریب وجهه روحانیت بین مردم با سکوت در برابر ربا «کُونُوا لَنا زَینا ، و لا تَکُونُوا عَلَینا شَینا»
بسیاری آقایان میدانند اما سکوت می کنند . آخوند بسیار مهمی در این اصفهان یک حساب و کتاب شخصی با شخصی داشت میگفت دیرکرد این حساب را طبق بانک سودش را هم باید بدهید یک آخوند ملا به حسب ظاهر این خیلی ننگ است برای ما و همین است که امام صادق علیه السلام فرمود :
به صِرف اینکه جمهوری اسلامی شده است و مردم نظر به ما دارند که حاکم هستیم نظر به حکومت آخوندی دارند نباید ما در برابر اینها سکوت بکنیم که آنها بگویند درست است وقتی هم که بهشان می گویم میگویند آقای فلانی گفته بعضی ها اصلا استدلال به فتواهای مراجع میکنند در حالیکه اصلا همچین چیزی نیست هیچ مرجع تقلیدی ربا را حلال نکرده است هیچ مرجع تقلیدی همچین فتوایی نداده است اما خودشان را می چسبانند به این بلاخره این ها هم مهم است همه از مراجع گرفته که در صدر بحث مسئولیت اسلامی را دارند در جامعه تا تک تک عوام مردم همه همه آنها همه
ما مسئولیم روحانیت مسئول است که نسبت به عملکرد دیگران واکنش نشان دهیم اگر خیر است واقعا رضایت ، تحسین ، ترغیب اما اگر واقعا حرام است و یاشبهه دارد ما باید عکس العمل نشان بدهیم باید عدم رضایت خود را نشان بدهیم تا آنها هم یک خرده به خود بیایند اینها نکاتی هست که بسیار ظریف است بحث امر به معروف و نهی از منکر لسانی است باید حتماً انجام داد این مهم است.
بازدیدها: 0
فهرست مطالب
تمامی حقوق این سایت محفوظ است.