• ۱ مقدمه
  • ۱٫۱ سیره تفسیری استاد علامه طباطبائی (قده)
  • ۱٫۲ شناخت قرآن
  • ۱٫۳ تفسیر قرآن
  • ۱٫۴ تفسیر قرآن به قرآن
  • ۱٫۵ ضرب قرآن به قرآن
  • ۱٫۶ ویژگیهای تفسیری مرحوم استاد علامه طباطبائی
  • ۱٫۷ آیا توحیدی یا غرر آیات
  • ۱٫۸ ویژگیهای اخلاقی و تعلیمی مرحوم علامه طباطبائی «قدس سره»
  • ۱٫۹ مقدمه مترجم در چاپ دوم
  • ۱٫۱۰ مقدّمه مترجم در چاپ اوّل
• ۲ مقدمه مؤلف (در توضیح روش تفسیری کتاب)
  • ۲٫۱ اشاره
  • ۲٫۲ معنی تفسیر و تاریخچه آن
  • ۲٫۳ روش تفسیری طبقات اول و دوم مفسرین و بیان علل اختلاف روش اهل علم در تفسیر قرآن پس از رسول خدا (صلی الله علیه و آله)
  • ۲٫۴ روش تفسیری محدثین و انتقاد آن
  • ۲٫۵ اشاره به روش متکلمین در تفسیر قرآن و بیان فرق بین تفسیر و تطبیق
  • ۲٫۶ روش فلاسفه مشاء و اشراقی و متصوفه در تفسیر قرآن و رد بر آنها
  • ۲٫۷ وضع تفسیر در قرن حاضر و پیدایش روش تفسیر قرآن بر مبنای علوم طبیعی و اجتماعی
  • ۲٫۸ نظر مسلمان نماهای پیرو این روش درباره روایات
  • ۲٫۹ روش اینها نیز تطبیق است نه تفسیر
  • ۲٫۱۰ نقص و انحراف مشترک تمام مسلک های تفسیری یاد شده و لازمه این نقص
  • ۲٫۱۱ مفاهیم آیات قرآنی بدون ابهام و اغلاق است و منشا اختلافات، اختلاف در مصادیق است
  • ۲٫۱۲ توضیح و تحقیق درباره علت سبقت معانی مادی کلمات وضع شده به ذهن
  • ۲٫۱۳ دلالت الفاظ موضوعه با تغییر شکل موضوع له تغییر نمی یابد
  • ۲٫۱۴ جمود مقلدین از اصحاب حدیث به ظواهر آیات و رد بر آنها
  • ۲٫۱۵ دو راهی استفاده از علم برای درک حقائق قرآن و جمود به ظواهر آن
  • ۲٫۱۶ دو روش برای فهم حقائق قرآن از راه ابحاث علمی و روش مقبول از این دو
  • ۲٫۱۷ طریقه ای که رسول خدا (صلی الله علیه و آله) و ائمه اهل البیت (علیه السلام) در تفسیر قرآن سلوک کرده اند
  • ۲٫۱۸ پیروی ما از روش آنان و ذکر جهات و محورهای مورد بحث در این تفسیر

• ۱ ۱- سوره حمد
  • ۱٫۱ اشاره
  • ۱٫۲ سوره الفاتحه (۱): آیات ۱ تا ۵
    • ۱٫۲٫۱ اشاره
    • ۱٫۲٫۲ ترجمه آیات:
    • ۱٫۲٫۳ بیان سبب ابتداء به” بسم اللَّه”
      • ۱٫۲٫۳٫۱ اشاره
      • ۱٫۲٫۳٫۲ آغاز نمودن اعمال و گفتار با نام خدا ادب است و عمل را خدایی و نیک فرجام می کند
      • ۱٫۲٫۳٫۳ غرض از سراسر قرآن یک امر است و آن هدایت، این یک امر با نام خدا آغاز شده
      • ۱٫۲٫۳٫۴ علت ابتداء هر سوره با بسم اللَّه
      • ۱٫۲٫۳٫۵ معنی و موارد استعمال لفظ” اسم”
      • ۱٫۲٫۳٫۶ توضیح لفظ جلاله” اللَّه”
      • ۱٫۲٫۳٫۷ معنی رحمن و رحیم و فرق آن دو
      • ۱٫۲٫۳٫۸ معنی حمد و فرق آن با مدح
      • ۱٫۲٫۳٫۹ استشهاد بر اینکه جنس حمد و همه حمد از آن خدا است
      • ۱٫۲٫۳٫۱۰ بیان اینکه خدا از حمد حامدان منزه است و دلیل آن
      • ۱٫۲٫۳٫۱۱ معنی رب” مالک مدبر”
      • ۱٫۲٫۳٫۱۲ معنی مالکیت و تقسیم آن به حقیقی و اعتباری
      • ۱٫۲٫۳٫۱۳ مالکیت خدا حقیقی است و ملک حقیقی جدا از تدبیر متصور نیست
      • ۱٫۲٫۳٫۱۴ معنی” عالمین”
      • ۱٫۲٫۳٫۱۵ فرق بین مالک و ملک و اینکه قرائت” ملک یوم الدین” بنظر بهتر می رسد
    • ۱٫۲٫۴ بحث روایتی شاهد احادیثی در باره معنی بسم اللَّه و جزء قرآن بودن آن و معنی رحمن و رحیم و حمد خدا …)
    • ۱٫۲٫۵ بحث فلسفی بیان عقلی اینکه هر ثناء و حمدی به حمد خدا منتهی می شود
    • ۱٫۲٫۶ بیان
      • ۱٫۲٫۶٫۱ اشاره
      • ۱٫۲٫۶٫۲ فرق بین عبودیت عبد در برابر مولی و عبودیت بندگان نسبت به خدا
      • ۱٫۲٫۶٫۳ وجه تقدم مفعول در” إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیَّاکَ نَسْتَعِینُ”
      • ۱٫۲٫۶٫۴ شرائط کمال عبادت و اوصاف عبادت حقیقی
  • ۱٫۳ سوره الفاتحه (۱): آیات ۶ تا ۷
    • ۱٫۳٫۱ اشاره
    • ۱٫۳٫۲ ترجمه آیات:
    • ۱٫۳٫۳ بیان
      • ۱٫۳٫۳٫۱ معنی صراط
      • ۱٫۳٫۳٫۲ چند مقدمه برای توضیح و تفسیر آیه” اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِیمَ”
      • ۱٫۳٫۳٫۳ راه بسوی خدا دو گونه است: دور و نزدیک
      • ۱٫۳٫۳٫۴ تقسیم دیگری برای راه بسوی خدا
      • ۱٫۳٫۳٫۵ سبیل مؤمنین نیز تقسیمات و درجاتی دارد
      • ۱٫۳٫۳٫۶ ضلالت، شراک و ظلم در خارج یک مصداق دارند
      • ۱٫۳٫۳٫۷ موارد استعمال صراط و سبیل در قرآن و فرق آن دو
      • ۱٫۳٫۳٫۸ مثل صراط مستقیم نسبت به سبیل های خدا مثل روح است نسبت به بدن
      • ۱٫۳٫۳٫۹ معنی صراط مستقیم با نتیجه گیری از مقدمات ذکر شده و با توجه به معنی کلمه” مستقیم”
      • ۱٫۳٫۳٫۱۰ پنج نکته در باره صراط مستقیم
      • ۱٫۳٫۳٫۱۱ تحقیق در باره معنی هدایت در” اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِیمَ”
      • ۱٫۳٫۳٫۱۲ آیا طلب هدایت توسط نماز گزار تحصیل حاصل نیست؟
      • ۱٫۳٫۳٫۱۳ پاسخ عجیب برخی مفسرین و اشکال وارد بر آنان
    • ۱٫۳٫۴ بحث روایتی (شامل روایاتی در ذیل آیات گذشته)
      • ۱٫۳٫۴٫۱ اقسام عبادت
      • ۱٫۳٫۴٫۲ معنی” اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِیمَ” و پاسخ ضمنی به شبهه تحصیل حاصل
      • ۱٫۳٫۴٫۳ مراد از” الَّذِینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ”
      • ۱٫۳٫۴٫۴ روایتی از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) در باره سوره حمد و فضیلت آن
      • ۱٫۳٫۴٫۵ بیان ویژگی های سوره حمد و مقایسه آن با آنچه مسیحیان در نماز می خوانند
      • ۱٫۳٫۴٫۶ سخن عجیب گوستاولوبون
    • ۱٫۳٫۵ بحث روایتی دیگر
      • ۱٫۳٫۵٫۱ چند روایت درباره مراد از” صراط مستقیم”
      • ۱٫۳٫۵٫۲ توضیح اصطلاح” جری” یعنی تطبیق کلی بر مصداق بارز

• ۱ سوره البقره (۲): آیات ۱ تا ۵
  • ۱٫۱ اشاره
  • ۱٫۲ ترجمه آیات
  • ۱٫۳ بیان قسمت های عمده حقائق بیان شده در این سوره مبارکه
    • ۱٫۳٫۱ اشاره
    • ۱٫۳٫۲ متقین دارای دو هدایتند هم چنان که کفار و منافقین در دو ضلالت می باشند
    • ۱٫۳٫۳ هدایت اول متقین از سلامت فطرت و هدایت دوم از ناحیه قرآن و فرع بر هدایت اول است
    • ۱٫۳٫۴ معنی ایمان
    • ۱٫۳٫۵ اشاره به مراتب ایمان
    • ۱٫۳٫۶ معنی غیب و ایمان به غیب
    • ۱٫۳٫۷ وجه تعبیر به” ایقان” در” وَ بِالْآخِرَهِ هُمْ یُوقِنُونَ”
  • ۱٫۴ بحث روایتی (شامل دو روایت در باره غیب و انفاق در آیه کریمه)
  • ۱٫۵ بحث فلسفی (پیرامون اعتماد به غیر ادراکات حسی و پاسخ به دانشمندان حس گرا)
  • ۱٫۶ بحث فلسفی دیگر (در اثبات وجود علم و رد بر سوفسطائیان و شکاکان)
    • ۱٫۶٫۱ اشاره
    • ۱٫۶٫۲ شبهه مادیون در وجود علم و رد بر آنها و اثبات تجرد و غیر مادی بودن علم و ادراک
• ۲ سوره البقره (۲): آیات ۶ تا ۷
  • ۲٫۱ اشاره
  • ۲٫۲ ترجمه آیات
  • ۲٫۳ بیان
    • ۲٫۳٫۱ اشاره
    • ۲٫۳٫۲ مراد از” الذین کفروا” کدام دسته از کفارند؟
  • ۲٫۴ بحث روایتی (شامل روایتی از امام صادق (علیه السلام) در باره وجود کفر)
• ۳ سوره البقره (۲): آیات ۸ تا ۲۰
  • ۳٫۱ اشاره
  • ۳٫۲ ترجمه آیات
  • ۳٫۳ بیان
    • ۳٫۳٫۱ اشاره
    • ۳٫۳٫۲ دو مثل در شرح وضع و حال منافقین
• ۴ سوره البقره (۲): آیات ۲۱ تا ۲۵
  • ۴٫۱ اشاره
  • ۴٫۲ ترجمه آیات
  • ۴٫۳ بیان
    • ۴٫۳٫۱ اشاره
    • ۴٫۳٫۲ اعجاز و ماهیت آن
    • ۴٫۳٫۳ اعجاز قرآن
    • ۴٫۳٫۴ اعجاز قرآن فقط از نظر اسلوب کلام یا جهتی دیگر از جهات، به تنهایی نیست
    • ۴٫۳٫۵ عمومیت اعجاز قرآن برای تمامی افراد انس و جن
    • ۴٫۳٫۶ تحدی قرآن به علم
    • ۴٫۳٫۷ تحدی به کسی که قرآن بر وی نازل شده
    • ۴٫۳٫۸ تحدی قرآن کریم به خبرهایی که از غیب داده
    • ۴٫۳٫۹ تحدی قرآن به اینکه اختلافی در آن نیست
    • ۴٫۳٫۱۰ اشکال بر ادعای عدم اختلاف در قرآن و پاسخ آن
    • ۴٫۳٫۱۱ رفع شبهه در باره نسخ که در قرآن صورت گرفته
    • ۴٫۳٫۱۲ تحدی قرآن به بلاغت
    • ۴٫۳٫۱۳ نمونه هایی از معارضاتی که با قرآن شده
    • ۴٫۳٫۱۴ دو شبهه پیرامون اعجاز بلاغت قرآن
    • ۴٫۳٫۱۵ اعتقاد به” صرف” درباره معجزه بودن قرآن
    • ۴٫۳٫۱۶ نادرستی اعتقاد به صرف
    • ۴٫۳٫۱۷ پاسخ به دو شبهه یاد شده و توضیح اینکه چگونه بلاغت قرآن معجزه است
    • ۴٫۳٫۱۸ حق یکی است و چون قرآن حق است میان اجزاء آن اختلاف نیست
    • ۴٫۳٫۱۹ معجزه در قرآن بچه معنا است؟ و چه چیز حقیقت آن را تفسیر می کند؟
    • ۴٫۳٫۲۰ اثبات بی پایگی سخنان عالم نمایانی که در صدد تاویل آیات داله بر وقوع معجزه، بر آمده اند در چند فصل
      • ۴٫۳٫۲۰٫۱ اشاره
      • ۴٫۳٫۲۰٫۲ ۱- قرآن قانون علیت عمومی را می پذیرد
      • ۴٫۳٫۲۰٫۳ ۲- قرآن حوادث خارق عادت را می پذیرد
      • ۴٫۳٫۲۰٫۴ ۳- قرآن در عین اینکه حوادث مادی را بعلل مادی نسبت میدهد بخدا هم منسوب میدارد
      • ۴٫۳٫۲۰٫۵ ۴- قرآن کریم برای نفوس انبیاء تاثیری در معجزات قائل است
      • ۴٫۳٫۲۰٫۶ ۵- قرآن کریم همانطور که معجزات را بنفوس انبیاء نسبت میدهد،
      • ۴٫۳٫۲۰٫۷ ۶- قرآن معجزه را به سببی نسبت میدهد که هرگز مغلوب نمیشود،
      • ۴٫۳٫۲۰٫۸ ۷- قرآن کریم معجزه را برهان بر حقانیت رسالت میداند، نه دلیلی عامیانه.
  • ۴٫۴ بیان آیات
    • ۴٫۴٫۱ توضیح” فاتقوا النار التی وقودها الناس و الحجاره …”
  • ۴٫۵ بحث روایتی (شامل یک روایت در باره” ازدواج مطهره”)

• ۱ سوره البقره (۲): آیات ۲۶ تا ۲۷
  • ۱٫۱ اشاره
  • ۱٫۲ ترجمه آیات
  • ۱٫۳ بیان
    • ۱٫۳٫۱ اشاره
    • ۱٫۳٫۲ یک مرحله از ضلالت و کوری از باب مجازات زشت کاری و فسق آدمی است
    • ۱٫۳٫۳ پاره ای از احوال و اوصاف دو طائفه” هدایت شدگان و گمراهان”
    • ۱٫۳٫۴ حیات و زندگی سه گانه انسان و تاثر زندگی متاخر از زندگی متقدم
    • ۱٫۳٫۵ استشهاد به چند آیه برای اثبات تبعیت حکم حیات اخروی از حیات دنیوی
    • ۱٫۳٫۶ معنی فسق
  • ۱٫۴ بحثی پیرامون مسئله معروف جبر و تفویض
    • ۱٫۴٫۱ اشاره
    • ۱٫۴٫۲ مالکیت مطلقه خداوند
    • ۱٫۴٫۳ معیارها و اساس قوانین عقلایی معیار و اساس احکام و قوانین شرعی است
    • ۱٫۴٫۴ روش عقلاء در قانونگذاری
    • ۱٫۴٫۵ اگر خدای سبحان بندگان را به اطاعت یا معصیت مجبور کرده باشد …
    • ۱٫۴٫۶ اضلال منسوب به خدا، اضلال بعنوان مجازات است
    • ۱٫۴٫۷ تفویض نیز با تشریع سازگار نیست
  • ۱٫۵ بحث روایتی (پیرامون روایات قضا و قدر و امر بین الامرین)
    • ۱٫۵٫۱ اشاره
    • ۱٫۵٫۲ توضیح و تحقیق در زمینه قضا و قدر و جبر و تفویض
    • ۱٫۵٫۳ کیفیت تعلق اراده الهیه بر افعال انسانها
    • ۱٫۵٫۴ عقیده معتزله در تفویض، و ذکر مثالی برای روشن شدن” امر بین الامین”
    • ۱٫۵٫۵ خلقت و حسن متلازمند و آنچه عمل را گناه می کند امری است عدمی
    • ۱٫۵٫۶ طرق عدیده استدلال بر رد جبر و تفویض در روایات و اخبار
  • ۱٫۶ بحث فلسفی
    • ۱٫۶٫۱ اشاره
    • ۱٫۶٫۲ فعل اضطراری و فعل ارادی
    • ۱٫۶٫۳ تقسیم فعل ارادی به اختیاری و اجباری
    • ۱٫۶٫۴ استدلال بر رد جبر و تفویض از طریق برهان علیت
    • ۱٫۶٫۵ رد نظر فلاسفه مادی که جبر را به تمام نظام طبیعی راه داده اند
• ۲ سوره البقره (۲): آیات ۲۸ تا ۲۹
  • ۲٫۱ اشاره
  • ۲٫۲ ترجمه آیات
  • ۲٫۳ بیان
    • ۲٫۳٫۱ اشاره
    • ۲٫۳٫۲ مراد از دو مرگ و دو حیات
    • ۲٫۳٫۳ صراط انسان در مسیر وجودش و وسعت شعاع عمل او در عالم
    • ۲٫۳٫۴ مبدأ حیات دنیوی انسان
    • ۲٫۳٫۵ دو طریق سعادت و شقاوت در مسیر رجعت بسوی خدا
• ۳ سوره البقره (۲): آیات ۳۰ تا ۳۳
  • ۳٫۱ اشاره
  • ۳٫۲ ترجمه آیات
  • ۳٫۳ بیان
    • ۳٫۳٫۱ اشاره
    • ۳٫۳٫۲ سؤال ملائکه از خداوند در باره استخلاف انسان
    • ۳٫۳٫۳ عمومیت خلافت انسان و اینکه منظور از خلاف در آیه جانشینی خدا در زمین است
    • ۳٫۳٫۴ نداشتن ملائکه شایستگی خلافت را
    • ۳٫۳٫۵ مراد از علم به اسماء و اینکه مسمیات، حقائق و موجودات خارجی و دارای حیات و علم بوده اند
    • ۳٫۳٫۶ ابلیس قبل از بوجود آمدن صحنه خلقت آدم کافر بوده
  • ۳٫۴ بحث روایتی (شامل روایاتی در باره قصه آدم” علیه السلام”)
• ۴ سوره البقره (۲): آیه ۳۴
  • ۴٫۱ اشاره
  • ۴٫۲ ترجمه آیه
  • ۴٫۳ بیان
    • ۴٫۳٫۱ دو وجه در معنی” وَ ما کُنْتُمْ تَکْتُمُونَ”
    • ۴٫۳٫۲ حکم سجده برای غیر خدا
    • ۴٫۳٫۳ سجده عبادت ذاتی نیست
      • ۴٫۳٫۳٫۱ اشاره
      • ۴٫۳٫۳٫۲ بحث روایتی (شامل روایاتی در باره قصه خلقت آدم و سجده ملائکه و اباء ابلیس …)
    • ۴٫۳٫۴ سوره البقره (۲): آیات ۳۵ تا ۳۹
      • ۴٫۳٫۴٫۱ اشاره
      • ۴٫۳٫۴٫۲ ترجمه آیات
      • ۴٫۳٫۴٫۳ بیان
    • ۴٫۳٫۵ توبه عبد بین دو توبه خدا واقع است
    • ۴٫۳٫۶ مگر پیامبر هم گناه می کند؟
    • ۴٫۳٫۷ مخالفت نهی ارشادی گناه نیست
    • ۴٫۳٫۸ معنی ظلم و عصیان و غوایت آدم
    • ۴٫۳٫۹ پس چرا آدم توبه کرد؟
  • ۴٫۴ بحث روایتی بهشت آدم بهشت دنیایی بوده
    • ۴٫۴٫۱ اشاره
    • ۴٫۴٫۲ ابلیس چگونه خود را به آدم و همسرش رساند؟
    • ۴٫۴٫۳ داستان آدم بنقل تورات
    • ۴٫۴٫۴ مگر بهشت مقام قرب و نزاهت نیست و مگر در باره بهشت نیامده که در آن لغو و گناه نیست؟ شیطان چگونه دو باره به بهشت راه یافت
    • ۴٫۴٫۵ درخت نهی شده چه درختی بود؟
    • ۴٫۴٫۶ روایاتی در باره قصه آدم در بهشت و هبوط او

• ۱ سوره البقره (۲): آیات ۴۰ تا ۴۴
  • ۱٫۱ اشاره
  • ۱٫۲ ترجمه آیات
  • ۱٫۳ بیان
• ۲ سوره البقره (۲): آیات ۴۵ تا ۴۶
  • ۲٫۱ اشاره
  • ۲٫۲ ترجمه آیات
  • ۲٫۳ بیان
    • ۲٫۳٫۱ استعانت به صبر و صلاه
    • ۲٫۳٫۲ وجه استعمال کلمه” ظن” در” الَّذِینَ یَظُنُّونَ أَنَّهُمْ مُلاقُوا رَبِّهِمْ”
  • ۲٫۴ بحث روایتی (شامل روایاتی در باره استعانت از صبر و صلاه و مراد از صبر و …)
• ۳ سوره البقره (۲): آیات ۴۷ تا ۴۸
  • ۳٫۱ اشاره
  • ۳٫۲ ترجمه آیات
  • ۳٫۳ بیان
    • ۳٫۳٫۱ نظام زندگی دنیا بر اساس اسباب و وسائط و شفعاء می گردد
    • ۳٫۳٫۲ این توهم خرافی که نظام حیات اخروی نیز بر مبنای اسباب و مسببات مادی است
    • ۳٫۳٫۳ رد این خرافات و بیان قطع روابط و سنن دنیوی مانند واسطه گری در آخرت
    • ۳٫۳٫۴ اثبات شفاعت در دسته ای دیگر از آیات قرآن
    • ۳٫۳٫۵ طریق جمع بین دو دسته آیات
    • ۳٫۳٫۶ اثبات شفاعت برای غیر خدا، به اذن خدا نه مستقلا
    • ۳٫۳٫۷ چند فصل در باره شفاعت و متعلقات آن
      • ۳٫۳٫۷٫۱ ۱- شفاعت چیست؟ (تجزیه و تحلیل معنی شفاعت)
      • ۳٫۳٫۷٫۲ ۲-اشکالهایی که در مسئله شفاعت بنظر می رسد، و پاسخ از آنها
      • ۳٫۳٫۷٫۳ ۳- شفاعت در باره چه کسانی جریان می یابد؟
      • ۳٫۳٫۷٫۴ ۴-شفاعت از چه کسانی صادر میشود؟
      • ۳٫۳٫۷٫۵ ۵- شفاعت به چه چیز تعلق می گیرد؟
      • ۳٫۳٫۷٫۶ ۶- شفاعت چه وقت فائده میبخشد؟
  • ۳٫۴ بحث روایتی (شامل روایاتی در باره شفاعت و شفعاء)
    • ۳٫۴٫۱ اشاره
    • ۳٫۴٫۲ امید بخش ترین آیه قرآن
    • ۳٫۴٫۳ معنی رضا در آیه کریمه” وَ لَسَوْفَ یُعْطِیکَ رَبُّکَ فَتَرْضی”
  • ۳٫۵ بحث فلسفی در بیان سعادت و شقاوت و رابطه اعمال با آنها و ترتب مجازات بر اعمال
  • ۳٫۶ بحث اجتماعی در باره حکومت و قانون و بررسی شفاعت از نظر اجتماعی
• ۴ سوره البقره (۲): آیات ۴۹ تا ۶۱
  • ۴٫۱ اشاره
  • ۴٫۲ ترجمه آیات
  • ۴٫۳ بیان توضیح و بیان آیات مربوط به بنی اسرائیل

• ۱ سوره البقره (۲): آیه ۶۲
  • ۱٫۱ اشاره
  • ۱٫۲ ترجمه آیه
  • ۱٫۳ بیان
    • ۱٫۳٫۱ ایمان ظاهری و ایمان واقعی
  • ۱٫۴ بحث روایتی
  • ۱٫۵ بحث تاریخی (در باره صابئین ابو ریحان بیرونی در کتاب آثار باقیه خود
• ۲ سوره البقره (۲): آیات ۶۳ تا ۷۴
  • ۲٫۱ اشاره
  • ۲٫۲ ترجمه آیات
  • ۲٫۳ بیان
    • ۲٫۳٫۱ اشاره
    • ۲٫۳٫۲ بر داشتن کوه بمنظور اکراه مردم نبوده
    • ۲٫۳٫۳ نمی شود به خدا نسبت امید داد
    • ۲٫۳٫۴ نکاتی که باعث بیان داستان گاو بنی اسرائیل با اسلوب مخصوص شده
    • ۲٫۳٫۵ داستان گاو در تورات
  • ۲٫۴ بحث روایتی (شامل روایاتی در ذیل آیات گذشته و در باره داستان گاو بنی اسرائیل)
  • ۲٫۵ بحث فلسفی (در باره دو معجزه: زنده کردن مردگان و مسخ)
  • ۲٫۶ بحث علمی و اخلاقی (در باره رفتار و اخلاق بنی اسرائیل)
    • ۲٫۶٫۱ اشاره
    • ۲٫۶٫۲ در زندگی اجتماعی، انسان ناچار از تقلید است
• ۳ سوره البقره (۲): آیات ۷۵ تا ۸۲
  • ۳٫۱ اشاره
  • ۳٫۲ ترجمه آیات
  • ۳٫۳ بیان
    • ۳٫۳٫۱ اشاره
    • ۳٫۳٫۲ ریشه مادی عقائد یهود
  • ۳٫۴ بحث روایتی (شامل دو روایت در باره جمعی از یهود و مراد از سیئه)
• ۴ سوره البقره (۲): آیات ۸۳ تا ۸۸
  • ۴٫۱ اشاره
  • ۴٫۲ ترجمه آیات
  • ۴٫۳ بیان
  • ۴٫۴ بحث روایتی (شامل روایاتی در ذیل” وَ قُولُوا لِلنَّاسِ حُسْناً”)
• ۵ سوره البقره (۲): آیات ۸۹ تا ۹۳
  • ۵٫۱ اشاره
  • ۵٫۲ ترجمه آیات
  • ۵٫۳ بیان
    • ۵٫۳٫۱ بیان آیات، متضمن محاجه با یهود
  • ۵٫۴ بحث روایتی (شامل روایاتی در ذیل آیات گذشته)
    • ۵٫۴٫۱ توطن یهود در مدینه و اطراف آن و انکار و تکذیب آنها پیامبر (صلی الله علیه و آله) را
    • ۵٫۴٫۲ مناقشه بعضی از مفسرین در قسم دادن خدا به حق رسول اللَّه (صلی الله علیه و آله) و رد آن
• ۶ سوره البقره (۲): آیات ۹۴ تا ۹۹
  • ۶٫۱ اشاره
  • ۶٫۲ ترجمه آیات
  • ۶٫۳ بیان ادامه محاجه با یهود و اثبات دروغگویی آنان و ترسشان از مرگ
    • ۶٫۳٫۱ اشاره
    • ۶٫۳٫۲ ” بصیر” یعنی عالم به دیدنی ها
  • ۶٫۴ بحث روایتی (شامل روایتی در باره دشمنی یهود با جبرئیل)
    • ۶٫۴٫۱ اشاره
    • ۶٫۴٫۲ کیفیت خواب رسول اللَّه (صلی الله علیه و آله)
• ۷ سوره البقره (۲): آیات ۱۰۰ تا ۱۰۱
  • ۷٫۱ اشاره
  • ۷٫۲ ترجمه آیات
  • ۷٫۳ بیان
• ۸ سوره البقره (۲): آیات ۱۰۲ تا ۱۰۳
  • ۸٫۱ اشاره
  • ۸٫۲ ترجمه آیات
  • ۸٫۳ بیان
    • ۸٫۳٫۱ اختلاف عجیب مفسرین در تفسیر آیه ۱۰۲
    • ۸٫۳٫۲ تفسیر آیه از نظر ما
  • ۸٫۴ بحث روایتی (شامل روایاتی در ذیل آیه ۱۰۲ پیرامون سحر)
    • ۸٫۴٫۱ اشاره
    • ۸٫۴٫۲ ذکر چند روایت و بیان ضعف و سستی آنها
    • ۸٫۴٫۳ کلام در باب جعل حدیث و نظر بعضی مردم غرب زده و بعضی از اهل حدیث در باره روایات و راه تشخیص صحیح از سقیم
  • ۸٫۵ بحث فلسفی در باره تاثیر اراده در افعال خارق العاده، سحر، کهانت و احضار ارواح)
  • ۸٫۶ بحث علمی (درد در علوم عجائب و غرائب)
• ۹ سوره البقره (۲): آیات ۱۰۴ تا ۱۰۵
  • ۹٫۱ اشاره
  • ۹٫۲ ترجمه آیات
  • ۹٫۳ بیان
    • ۹٫۳٫۱ اشاره
    • ۹٫۳٫۲ مراد از” الذین آمنوا” در قرآن و تفاوت آن با” مؤمنین”
    • ۹٫۳٫۳ خطاب به” الذین آمنوا” تشریفی است و با عمومیت تکلیف منافات ندارد
    • ۹٫۳٫۴ معنی کلمه” راعنا” نزد یهود
    • ۹٫۳٫۵ مراد از” اهل الکتاب” در آیه ۱۰۵
  • ۹٫۴ بحث روایتی (شامل روایتی از رسول خدا در باره رأس مصادیق” الذین آمنوا” علی علیه السلام)

• ۱ سوره البقره (۲): آیات ۱۰۶ تا ۱۰۷
  • ۱٫۱ اشاره
  • ۱٫۲ ترجمه آیات
  • ۱٫۳ بیان
    • ۱٫۳٫۱ اشاره
    • ۱٫۳٫۲ معنی” نسخ” و مراد از” نسخ آیه”
    • ۱٫۳٫۳ مفهوم” آیت” و اقسام آیات الهی
    • ۱٫۳٫۴ اشاره به دو اعتراض بر مساله نسخ و استنباط پاسخ آنها از آیه کریمه
    • ۱٫۳٫۵ پنج نکته پیرامون نسخ
    • ۱٫۳٫۶ آیات منسوخه نوعا لحنی دارند که می فهمانند بزودی نسخ خواهند شد
    • ۱٫۳٫۷ فراموشاندن (نساء) آیه ای از آیات خدا شامل رسول خدا نمیشود
  • ۱٫۴ بحث روایتی (شامل روایاتی در باره وقوع نسخ در مواردی از کلام اللَّه)
• ۲ سوره البقره (۲): آیات ۱۰۸ تا ۱۱۵
  • ۲٫۱ اشاره
  • ۲٫۲ ترجمه آیات
  • ۲٫۳ بیان
    • ۲٫۳٫۱ اشاره
    • ۲٫۳٫۲ بیان جمله” لِلَّهِ الْمَشْرِقُ وَ الْمَغْرِبُ”
  • ۲٫۴ بحث روایتی (شامل روایاتی در ذیل جمله” فَأَیْنَما تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجْهُ اللَّهِ”)
    • ۲٫۴٫۱ اشاره
    • ۲٫۴٫۲ دو قاعده در معارف قرآنی
• ۳ سوره البقره (۲): آیات ۱۱۶ تا ۱۱۷
  • ۳٫۱ اشاره
  • ۳٫۲ ترجمه آیات
  • ۳٫۳ بیان
    • ۳٫۳٫۱ اشاره
    • ۳٫۳٫۲ دو برهان در رد اعتقاد به پیدایش فرزند از خدای سبحان
    • ۳٫۳٫۳ دو نکته: ۱- عبادت شامل همه مخلوقات است ۲- فعل خدا تدریجی نیست
    • ۳٫۳٫۴ معنی” سبحان”
  • ۳٫۴ بحث روایتی (شامل روایتی در ذیل جمله” بدیع السماوات و الارض”)
  • ۳٫۵ بحثی علمی و فلسفی (بیان اینکه هر موجودی بدیع الوجود است)
• ۴ سوره البقره (۲): آیات ۱۱۸ تا ۱۱۹
  • ۴٫۱ اشاره
  • ۴٫۲ ترجمه آیات
  • ۴٫۳ بیان
    • ۴٫۳٫۱ اشاره
    • ۴٫۳٫۲ مماثلت اهل کتاب و کفار در طرز فکر و عقائد
• ۵ سوره البقره (۲): آیات ۱۲۰ تا ۱۲۳
  • ۵٫۱ اشاره
  • ۵٫۲ ترجمه آیات
  • ۵٫۳ بیان
    • ۵٫۳٫۱ اشاره
    • ۵٫۳٫۲ اصولی ریشه دار از برهانی عقل در رد یهود و نصاری، در یک آیه
  • ۵٫۴ بحث روایتی (در باره تلاوت قرآن)
• ۶ سوره البقره (۲): آیه ۱۲۴
  • ۶٫۱ اشاره
  • ۶٫۲ ترجمه آیه
  • ۶٫۳ بیان
    • ۶٫۳٫۱ اشاره
    • ۶٫۳٫۲ ابراهیم (علیه السلام) در اواخر عمر به امامت رسید
    • ۶٫۳٫۳ امتحان جز با برنامه ای عملی صورت نمی گیرد و کلمات مبین آن است
    • ۶٫۳٫۴ مراد از” کلمه اللَّه” در قرآن
    • ۶٫۳٫۵ مراد از” کلمات” و” اتمهن” در آیه کریمه
    • ۶٫۳٫۶ معنی” امامت” و بیان اینکه امامت ابراهیم (علیه السلام) غیر نبوت او بوده
    • ۶٫۳٫۷ حقیقتی که در تحت عنوان” امامت” است (در قرآن” امامت” و” هدایت” با هم آورده شده اند)
    • ۶٫۳٫۸ تفاوت میان هدایت امام و سایر هدایت ها
    • ۶٫۳٫۹ صبر و یقین، برای موهبت امامت معرفی شده است
    • ۶٫۳٫۱۰ باطن دلها و اعمال و حقیقت آن بر امام مکشوف است
    • ۶٫۳٫۱۱ امام باید ذاتا سعید و پاک و معصوم باشد
    • ۶٫۳٫۱۲ مراد از” ظالمین” در آیه مطلق هر کسی است که ظلمی و معصیتی هر چند کوچک از او صادر شده
    • ۶٫۳٫۱۳ هفت نکته که در باره امام و امامت از آیه کریمه بانضمام آیات دیگر استفاده می شود
    • ۶٫۳٫۱۴ امامت مستلزم اهتداء به حق است نه بالعکس
  • ۶٫۴ بحث روایتی روایتی در باره مقاماتی که جناب ابراهیم (علیه السلام) به ترتیب بدست آورد
    • ۶٫۴٫۱ اشاره
    • ۶٫۴٫۲ فرق بین” نبی” و” رسول”
    • ۶٫۴٫۳ معنی” خلیل” و فرق آن با” صدیق”
    • ۶٫۴٫۴ چند روایت در ذیل آیه شریفه- ۱۲۴
• ۷ سوره البقره (۲): آیات ۱۲۵ تا ۱۲۹
  • ۷٫۱ اشاره
  • ۷٫۲ ترجمه آیات
  • ۷٫۳ بیان
    • ۷٫۳٫۱ اشاره
    • ۷٫۳٫۲ اسلامی که ابراهیم و اسماعیل (علیه السلام) از خدا خواستند غیر اسلام به معنای متداول آنست
    • ۷٫۳٫۳ مراد از” أَرِنا مَناسِکَنا وَ تُبْ عَلَیْنا”
    • ۷٫۳٫۴ اسلامی که ابراهیم و اسماعیل (علیه السلام) برای ذریه شان در خواست نمودند اسلام واقعی بود
  • ۷٫۴ بحث روایتی (شامل روایاتی در ذیل آیات گذشته مربوط به هجرت ابراهیم به مکه و بنای کعبه و دعای ابراهیم …)
    • ۷٫۴٫۱ اشاره
    • ۷٫۴٫۲ بررسی اخباری که به امور خارق العاده در باره کعبه و حجر الاسود و سنگ مقام اشاره دارند
    • ۷٫۴٫۳ استدلال آنها که بکلی منکر این دسته روایات شده اند
    • ۷٫۴٫۴ پاسخ به منکرین و معترضین و بیان اینکه اینها دچار اشکال بزرگتری شده اند
    • ۷٫۴٫۵ رد یا اثبات حقائق معنوی در شان علوم طبیعی و اجتماعی نیست
    • ۷٫۴٫۶ معارف دینی بطور مستقیم هیچ ربطی به طبیعیات و اجتماعیات ندارند
    • ۷٫۴٫۷ اینگونه بیانات الهی و ظواهر دینی پرده هایی است که بر روی اسراری انداخته شده
    • ۷٫۴٫۸ امت محمد (صلی الله علیه و آله) چه کسانی هستند؟
    • ۷٫۴٫۹ معنای کلمه” امت” از نظر عمومیت و وسعت تابع مورد استعمال، یا اراده گوینده است
  • ۷٫۵ بحث علمی
    • ۷٫۵٫۱ سر گذشت ابراهیم (علیه السلام) یک دوره کامل از سیر عبودیت را در بر دارد
    • ۷٫۵٫۲ در باره حج و اشاره به اسرار و حکمت آن
    • ۷٫۵٫۳ عباداتی که توسط انبیاء (علیه السلام) تشریع شده تمثال هایی از سیر عبودی آنان است

• ۱ سوره البقره (۲): آیات ۱۳۰ تا ۱۳۴
  • ۱٫۱ اشاره
  • ۱٫۲ ترجمه آیات
  • ۱٫۳ بیان
    • ۱٫۳٫۱ رو گرداندن از کیش ابراهیم (علیه السلام) از حماقت و سفاهت نفس است
    • ۱٫۳٫۲ مقام اصطفاء و بر گزیدگی همان مقام اسلام و تسلیم است
    • ۱٫۳٫۳ نکته و وجه دو” التفات” در دو آیه کریمه
    • ۱٫۳٫۴ معنای اسلام و مراتب و درجات چهار گانه اسلام و ایمان
      • ۱٫۳٫۴٫۱ مرتبه اول اسلام
      • ۱٫۳٫۴٫۲ مرتبه دوم
      • ۱٫۳٫۴٫۳ مرتبه سوم
      • ۱٫۳٫۴٫۴ مرتبه چهارم از اسلام
    • ۱٫۳٫۵ معنای عمل صالح و آثار آن
    • ۱٫۳٫۶ معنای صلاح نفس و صلاح ذات و مراد از” صالحین” در قرآن
    • ۱٫۳٫۷ صلاح ذاتی دارای مراتبی است و رسول اللَّه (صلی الله علیه و آله) و آل او دارای بالاترین مراتب آنند
  • ۱٫۴ بحث روایتی چند روایت در بیان اسلام و ایمان
• ۲ سوره البقره (۲): آیات ۱۳۵ تا ۱۴۱
  • ۲٫۱ اشاره
  • ۲٫۲ ترجمه آیات
  • ۲٫۳ بیان دین حق یکی و آن هم اسلام بوده
    • ۲٫۳٫۱ اشاره
    • ۲٫۳٫۲ علت دسته بندی های دینی و پیدایش انحرافات مذهبی
    • ۲٫۳٫۳ مراد از” اسباط”
    • ۲٫۳٫۴ رد یهود و نصاری از سه جهت
  • ۲٫۴ بحث روایتی (شامل روایاتی در ذیل آیات گذشته)
• ۳ سوره البقره (۲): آیات ۱۴۲ تا ۱۵۱
  • ۳٫۱ اشاره
  • ۳٫۲ ترجمه آیات
  • ۳٫۳ بیان (در باره قبله شدن کعبه برای مسلمین)
    • ۳٫۳٫۱ اشاره
    • ۳٫۳٫۲ تغییر قبله از بزرگترین حوادث و از اهم احکام تشریعی بود
    • ۳٫۳٫۳ فائده و اثر تغییر قبله و اعتراض یهود و مشرکین، و پاسخ آنها
    • ۳٫۳٫۴ در جمله” لِلَّهِ الْمَشْرِقُ وَ الْمَغْرِبُ” چرا شمال و جنوب ذکر نشده است؟
    • ۳٫۳٫۵ ” امت وسط” یعنی چه؟
    • ۳٫۳٫۶ مراد از” شُهَداءَ عَلَی النَّاسِ”
    • ۳٫۳٫۷ ” شهادت” در آیه، از حقائق قرآنی است و در موارد متعددی از قرآن ذکر شده
    • ۳٫۳٫۸ معنای صحیح” شهادت” در آیات قرآنی، تحمل (دیدن) حقائق اعمال مردم است
    • ۳٫۳٫۹ معنای صحیح” وسط” بودن امت واسطه بودن امت بین رسول و مردم است
    • ۳٫۳٫۱۰ غرض خداوند از تغییر قبله
    • ۳٫۳٫۱۱ در برابر سرزنش و تفاخر یهود، پیامبر (صلی الله علیه و آله) منتظر رسیدن حکم تغییر قبله بود
    • ۳٫۳٫۱۲ سه فائده برای حکم قبله
  • ۳٫۴ بحث روایتی (شامل روایاتی در باره تغییر قبله و معنی شهداء و …)
  • ۳٫۵ بحث علمی (در باره یافتن جهت قبله و تاریخچه آن)
  • ۳٫۶ بحث اجتماعی (پیرامون فوائد تشریع قبله از نظر فردی و اجتماعی)
    • ۳٫۶٫۱ اشاره
    • ۳٫۶٫۲ روح و مغز عبادت، عبودیت درونی است و افعال عبادی قالب های تحقق خارجی آن عبودیت است
• ۴ سوره البقره (۲): آیه ۱۵۲
  • ۴٫۱ اشاره
  • ۴٫۲ ترجمه آیه
  • ۴٫۳ بیان
    • ۴٫۳٫۱ اشاره
    • ۴٫۳٫۲ معنی و موارد استعمال” ذکر”
    • ۴٫۳٫۳ ” ذکر” دارای مراتبی است
  • ۴٫۴ بحث روایتی (در باره، فضیلت ذکر و مراد از آن)

• ۱ سوره البقره (۲): آیات ۱۵۳ تا ۱۵۷
  • ۱٫۱ اشاره
  • ۱٫۲ ترجمه آیات
  • ۱٫۳ بیان
    • ۱٫۳٫۱ اخبار و اشاره آیات شریفه به مصائب و بلایایی که در نتیجه جهاد و قتال پیش می آیند
    • ۱٫۳٫۲ نظر جمعی از مفسرین در باره زنده بودن شهداء
    • ۱٫۳٫۳ چند اشکال بر این نظر
    • ۱٫۳٫۴ مراد از حیات بعد از شهادت، حیات حقیقی (در عالم برزخ) است
    • ۱٫۳٫۵ سخن بسیار عجیب بعضی مردم در باره آیه شریفه و رد آن
    • ۱٫۳٫۶ چند آیه قرآنی که دلالت بر” برزخ” دارند
  • ۱٫۴ بحثی پیرامون تجرد نفس
    • ۱٫۴٫۱ اشاره
    • ۱٫۴٫۲ آیاتی که بر دوئیت و مغایرت بین نفس و بدن و تجرد نفس دلالت می کنند.
    • ۱٫۴٫۳ آیاتی که از آنها کیفیت ارتباط روح با ماده (جسم) بدست می آید
  • ۱٫۵ بیان آیات:
    • ۱٫۵٫۱ استعانت از صبر و نماز و داشتن ایمان به حیات پس از مرگ، پیروزی می آورند
    • ۱٫۵٫۲ صابران چه کسانی هستند؟
    • ۱٫۵٫۳ صبر در برابر مصیبت ها نتیجه ایمان به مالکیت مطلق خداوند بر تمام هستی است
  • ۱٫۶ بحثی در اخلاق
    • ۱٫۶٫۱ اشاره
    • ۱٫۶٫۲ تکرار اعمال نیک که تنها راه تهذیب اخلاقی است از دو طریق عملی می باشد
      • ۱٫۶٫۲٫۱ طریقه اول توجه به فوائد دنیوی فضائل و تحسین افکار عمومی است
      • ۱٫۶٫۲٫۲ طریقه دوم طریقه انبیاء است و آن توجه به فوائد اخروی فضائل است
      • ۱٫۶٫۲٫۳ طریقه سوم مخصوص قرآن است و آن محو زمینه های رذائل اخلاقی است
    • ۱٫۶٫۳ فرق میان این سه طریقه و مسلک
  • ۱٫۷ بیان آیات
    • ۱٫۷٫۱ نسبت بین” صلوات” و” رحمت”
    • ۱٫۷٫۲ یک بحث روایتی در باره برزخ و زندگی روح بعد از مرگ
    • ۱٫۷٫۳ داستانی در تایید ادله گذشته بر وجود عالم برزخ و حیات روح بعد از مرگ
  • ۱٫۸ بحث فلسفی
    • ۱٫۸٫۱ (در باره اینکه نفس (روح) آدمی مجرد از ماده است)
    • ۱٫۸٫۲ ادله و براهین منکرین تجرد روح
    • ۱٫۸٫۳ رد ادله مادیین منکر تجرد روح
    • ۱٫۸٫۴ آنچه که علمای روانکاو عصر جدید در نفی تجرد روح فرض کرده اند
    • ۱٫۸٫۵ گفته جمعی از معتقدین به مبدأ و معاد پیرامون انکار تجرد روح و رد آن
  • ۱٫۹ بحث اخلاقی تعریف علم اخلاق و بیان اینکه سه نیروی عمومی: شهویه، غضبیه و نطقیه فکریه منشا اخلاق آدمی است
    • ۱٫۹٫۱ اشاره
    • ۱٫۹٫۲ اصول اخلاق فاضله: عفت، شجاعت، حکمت و عدالت
    • ۱٫۹٫۳ تلقین علمی و تکرار عملی، راه رهایی از رذائل و کسب فضائل است
    • ۱٫۹٫۴ ویژگی های مسلک اخلاقی قرآن
    • ۱٫۹٫۵ مسلک کسانی که به ارزش های ثابت اخلاقی معتقد نیستند (مادیون)
    • ۱٫۹٫۶ چند مقدمه برای رد این نظریه
    • ۱٫۹٫۷ توضیح دیگر
    • ۱٫۹٫۸ یک بحث روایتی دیگر مربوط به متفرقاتی از آنچه گذشت
    • ۱٫۹٫۹ چطور ممکن است شرع با عقل مخالف باشد؟
• ۲ سوره البقره (۲): آیه ۱۵۸
  • ۲٫۱ اشاره
  • ۲٫۲ ترجمه آیه
  • ۲٫۳ بیان
    • ۲٫۳٫۱ توضیح کلمات: صفا، مروه و شعائر
    • ۲٫۳٫۲ معانی کلمات: حج، عمره و طواف
    • ۲٫۳٫۳ آیه در مقام تشریع و بیان وجوب سعی است نه استحباب آن
    • ۲٫۳٫۴ شاکر بودن خدای تعالی وصفی حقیقی است نه مجازی
  • ۲٫۴ بحث روایتی
    • ۲٫۴٫۱ (شامل روایاتی در باره صفا و مروه و سعی بین آن دو)
• ۳ سوره البقره (۲): آیات ۱۵۹ تا ۱۶۲
  • ۳٫۱ اشاره
  • ۳٫۲ ترجمه آیات
  • ۳٫۳ بیان
    • ۳٫۳٫۱ اختلاف هایی دینی و انحراف ها، معلول انحراف علماء و کتمان آنها آیات الهی را بوده است
  • ۳٫۴ بحث روایتی (شامل روایاتی در ذیل آیات گذشته)

• ۱ سوره البقره (۲): آیات ۱۶۳ تا ۱۶۷
  • ۱٫۱ اشاره
  • ۱٫۲ ترجمه آیات
  • ۱٫۳ بیان
    • ۱٫۳٫۱ اشاره
    • ۱٫۳٫۲ معنی” واحد” در” اله واحد”
    • ۱٫۳٫۳ بیان فرق اجمالی بین دو کلمه” احد” و” واحد”
    • ۱٫۳٫۴ اقسام وحدت و نکته ای که در جمله” إِلهُکُمْ إِلهٌ واحِدٌ” هست
    • ۱٫۳٫۵ ” الا” در” لا اله الا هو” برای استثناء نیست
    • ۱٫۳٫۶ سه برهان، که آیه شریفه برای اثبات وجود خدا و توحید اقامه کرده است
    • ۱٫۳٫۷ برهانی دیگر بر رحمن و رحیم بودن خدا
    • ۱٫۳٫۸ علل پیدایش شب و روز
    • ۱٫۳٫۹ اختیار انسان او را سبب تام و مستقل از اراده خداوند نمی کند
  • ۱٫۴ گفتار در اینکه مصنوعات انسانها هم مصنوع خداست
    • ۱٫۴٫۱ اشاره
    • ۱٫۴٫۲ پندار باطل مادیون در باره علت و ریشه خدا شناسی و اعتقاد به ما وراء طبیعت
    • ۱٫۴٫۳ تناقض گویی های عجیب این آقایان
    • ۱٫۴٫۴ قرآن کریم قانون علیت عمومی را پذیرفته و افعال و پدیده های را هم به علل طبیعی و هم به خدا نسبت میدهد
    • ۱٫۴٫۵ شاید عدم دسترسی این آقایان به منابع صحیح معارف اسلامی علت اشتباه آنان بوده
  • ۱٫۵ بیان آیات
    • ۱٫۵٫۱ اهمیت آب و چگونگی پیدایش باران و بارش آن
    • ۱٫۵٫۲ تشریح جریان باد و فوائد و آثار آن
    • ۱٫۵٫۳ اطاعت از غیر خدا شرک است
    • ۱٫۵٫۴ استعمال محبت در خدای تعالی استعمال حقیقی است
    • ۱٫۵٫۵ ملاک مدح و ذم” محبت” اطاعت از محبوب است
  • ۱٫۶ بحث روایتی (شامل روایاتی در ذیل آیات گذشته)
  • ۱٫۷ بحث فلسفی (در باره حب و دوستی و محبت خدا)
    • ۱٫۷٫۱ اشاره
    • ۱٫۷٫۲ حب تعلقی است خاص بین انسان و کمال او
    • ۱٫۷٫۳ محبت دارای مراتب مختلفی است و فقط به امور مادی تعلق نمیگیرد
    • ۱٫۷٫۴ خدای سبحان از هر جهت اهلیت محبوب شدن را دارد
    • ۱٫۷٫۵ خداوند خلق خود را دوست می دارد
    • ۱٫۷٫۶ شعور و علم لازمه حب نیست
    • ۱٫۷٫۷ حب حقیقتی است که در تمام موجودات عالم سریان و جریان دارد
  • ۱٫۸ بحث فلسفی دیگر (در باره خلود و جاودانگی عذاب قیامت)
    • ۱٫۸٫۱ اشاره
    • ۱٫۸٫۲ اشکال هایی که به خلود در عذاب شده است و پاسخ آنها
  • ۱٫۹ بحث قرآنی و روایتی در تکمیل بحث سابق (بیان اینکه عذاب خدا نیز از رحمت اوست)
• ۲ سوره البقره (۲): آیات ۱۶۸ تا ۱۷۱
  • ۲٫۱ اشاره
  • ۲٫۲ ترجمه آیات
  • ۲٫۳ بیان
    • ۲٫۳٫۱ اشاره
    • ۲٫۳٫۲ حکم اباحه آنچه مشرکین و برخی از مؤمنین بر خود ممنوع کرده بودند
    • ۲٫۳٫۳ چند نکته که آیه شریفه:” کُلُوا مِمَّا فِی الْأَرْضِ …” افاده میکند
    • ۲٫۳٫۴ رد بر کسانی که از پدران خود تقلید می کردند
  • ۲٫۴ بحث روایتی (شامل روایاتی در باره” خطوات شیطان”)
  • ۲٫۵ بحث اخلاقی و اجتماعی
    • ۲٫۵٫۱ (در باره رابطه عقائد و علوم با عمل و مسئله خرافه گرایی)
    • ۲٫۵٫۲ علت گرایش به خرافات
    • ۲٫۵٫۳ اساس تمدن مادی امروز بر خرافه پرستی
    • ۲٫۵٫۴ راهی که قرآن در این مورد پیموده است
    • ۲٫۵٫۵ پیروی از دین تقلید نیست
    • ۲٫۵٫۶ بطلان و کذب تقسیمی که مادی ها در باره سیر عقائد و آراء بشری گفته اند
• ۳ سوره البقره (۲): آیات ۱۷۲ تا ۱۷۶
  • ۳٫۱ اشاره
  • ۳٫۲ ترجمه آیات
  • ۳٫۳ بیان
    • ۳٫۳٫۱ اشاره
    • ۳٫۳٫۲ دلالت آیه شریفه بر تجسم اعمال
  • ۳٫۴ بحث روایتی (روایاتی در ذیل آیات گذشته)
• ۴ سوره البقره (۲): آیه ۱۷۷
  • ۴٫۱ اشاره
  • ۴٫۲ ترجمه آیات
  • ۴٫۳ بیان
    • ۴٫۳٫۱ اشاره
    • ۴٫۳٫۲ توضیح مفردات آیه
    • ۴٫۳٫۳ ذکر مصداق در کنار مفهوم، دأب قرآن در تمام بیاناتش می باشد
    • ۴٫۳٫۴ در باره ایمان کامل و پاره ای از اعمال و اخلاق ابرار مؤمنین حقیقی)
    • ۴٫۳٫۵ وفای به عهد، صبر و صدق، سه صفت مؤمنین
    • ۴٫۳٫۶ استخراج صفات مؤمنین و مال کارشان از چند مورد آیات قرآنی
  • ۴٫۴ بحث روایتی (ذیل آیه کریمه و بیان اهمیت آنچه در آن آمده)
• ۵ سوره البقره (۲): آیات ۱۷۸ تا ۱۷۹
  • ۵٫۱ اشاره
  • ۵٫۲ ترجمه آیات
  • ۵٫۳ بیان وجه تسمیه” قصاص” و بیان حکم عفو و انتقال از قصاص به دیه
    • ۵٫۳٫۱ اشاره
    • ۵٫۳٫۲ معنای” قصاص” و آثار آن و بیان لطائف جمله” وَ لَکُمْ فِی الْقِصاصِ حَیاهٌ”
  • ۵٫۴ بحث روایتی (شامل چند روایت در باره قصاص و عفو و دیه
  • ۵٫۵ بحث علمی (در باره حکم قصاص)
    • ۵٫۵٫۱ چگونگی و سابقه حکم قصاص در میان اعراب و پیروان ادیان غیر اسلام
    • ۵٫۵٫۲ اعتراضات و اشکالاتی که در عصر حاضر به حکم قصاص مخصوصا به قصاص به اعدام می شود
    • ۵٫۵٫۳ پاسخ به همه این اشکالات و بیان فلسفه تشریع در یک آیه قرآنی
• ۶ سوره البقره (۲): آیات ۱۸۰ تا ۱۸۲
  • ۶٫۱ اشاره
  • ۶٫۲ ترجمه آیات
  • ۶٫۳ بیان
    • ۶٫۳٫۱ بیان آیات مربوط به حکم وصیت در باره ما ترک
  • ۶٫۴ بحث روایتی (شامل روایاتی در ذیل آیات گذشته و احکام وصیت)