ترکیب آیه اول سوره حمد

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

‏‏به نام خداوند رحمتگر مهربان

بِ :

ترکیب:حرف جر، مبنی بر کسر، محلی از اعراب ندارد.

إِسْمِ:

ترکیب : اسم مجرور به حرف جر، علامت جر: کسره ظاهری

بِسْمِ :

ترکیب : جار و مجرور و متعلق به اَبتَدِأُ- اَتَکَلًّمُ – اَستَعِینُ (مناسب با مقام)

اللَّهِ :

ترکیب: مضاف الیه برای اِسمِ و مجرور، علامت جر: کسره ظاهری.

الرَّحْمَنِ :     

ترکیب:  اگر علم باشد: بدل از الله و مجرور به تبعیت، علامت جر: کسره ظاهری
           اگر صفت مشبهه یا صیغه مبالغه باشد: نعمت برای الله و مجرور به تبعیت، علامت جر: کسره ظاهری

الرَّحِیمِ :

ترکیب: نعت دوم برای الله و مجرور به علامت جر: کسره ظاهری بنابر تبعیت/ نعت اول برای الرَّحمن اگر الرَّحمن علم باشد و مجرورالْحَمْدُ