1380/2/20 تفسير سورة حجرات - 3 بايگاني سالانه - 1380



بسم الله الرّحمن الرّحيم
الهي انطقني بالهدي و الهمني التقوي

آيه1، تفسير سوره حجرات را شروع كرديم دو جلسه درباره آيه صحبت كرديم كه باز حرف داريم. آيه اول قاري »يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا لا تُقَدِّمُوا بَيْنَ يَدَيِ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ سَميعٌ عَليمٌ« الحجرات(1)‌اي كساني كه ايمان آورده‌ايد از خدا و رسولش جلو نيفتيد.
گفتيم در سه سوره قرآن آيه اول «يا ايها الذين آمنوا» مي‌باشد و سوره‌هايي است كه مسائل سياسي، اجتماعي دارد، سوره، هاي «مائده»، «ممتحنه» و «حجرات» و «يا ايها الذين آمنوا» يعني در مدينه نازل شده، و معلوم است كه آنان كسي كه ايمان دارد بايد به اين دستور عمل كند. يكي از موارد جلو افتادن(از خدا و پيامبرش) غلو است.
مثل آنهايي كه حضرت علي(عليه السلام) را بيش از آنچه خداوند فرموده توصيف مي‌كنند و مثل بعضي از شعرا درباره مقام آن حضرت چيزهايي مي‌گويند كه انسان براي آن شبهه مي‌كند.
قرآن مي‌فرمايد: «لا تَغْلُوا في‏ دينِكُمْ» النساء 171- در دين خود بلند پروازي نكنيد.
قرآن مي‌فرمايد: «وَ لا تَقُولُوا عَلَى اللَّهِ إِلاَّ الْحَقَّ» درباره خداوند جز حق نگوئيد.
قرآن مي‌فرمايد: «إِنَّمَا الْمَسيحُ عيسَى ابْنُ مَرْيَمَ»
مسيحي‌ها به حضرت عيسي عليه السلام بيش از آنچه هست عقيده دارند و يهوديها «عْزّير» را پسر خدا مي‌دانند.
قرآن مي‌فرمايد: «وَ قالَتِ الْيَهُودُ عُزَيْرٌ ابْنُ اللَّهِ وَ قالَتِ النَّصارى‏ الْمَسيحُ ابْنُ اللَّهِ« التوبه(30) بلكه اينها بند خدا هستند ما درباره پيامبر خود مي‌گوئيم: «و اشهد ان محمداً عبده» اول مي‌گوييم او بنده خداست بعد مي‌گوييم رسول خداست.
جمله بعد: «واتقوالله»
سؤال: «تقوا» محدوديت است يا مصونيت؟ مثال: فرق بين قلعه و زندان، قلعه خوب است چون قديم براي امن بودن شهر ديوار مي‌كشيدند، ولي زندان بد است با اينكه هر دو ديوار زخيم دارد و بلند است و درب هر دو هم قفل است، زندان دربش را از بيرون و قلعه دربش را از درون قفل مي‌كنند.
حال اگر كسي دربش را از داخل بست اين يك ارزش است ولي اگر او را محدود و از بيرون او را بستند پس او را محدود كرده‌اند.
پس اگر از درون مي‌شود «مصونيت» واگر از بيرون مي‌شود «محدوديت» اولي خوب و دومي بد است، وتقوا اولي است.
اميرالمؤمنين(عليه السلام) مي‌فرمايد: تقوا شما را حفظ مي‌كند و شما تقوا را حفظ كنيد.
بركات وآثار تقوا و اهميت آن:
1- فلسفه و دليل عبادات رسيدن به تقواست، قرآن مي‌فرمايد: «واعبدوا» بندگي خدا كنيد «لعلكم تتقون» تا تقوا داشته باشيد. « كتب عليكم الصيام لعلكم تتقون». وقتي انسان لباس سفيد مي‌پوشد ديگر روي زمين آلوده نمي‌نشيند.
2- تقوا سفارش همه انبياء است، در سوره‌هايي مثل «شعرا» و «انبياء» كه نام پيامبران را مي‌برد، فرموده «واتقرالله».
3- همه ائمه جمعه در هر جمعه و در هر خطبه موظف هستند درباره «تقوا» بگويند. فرق بين آموزش و پرورش هم همين است كه در «آموزش» همينكه طرف ياد گرفت بس است ولي «پرورش» آنقدر بايد گفت تا اين جزء خلق و خوي او بشود.
4- انساني كه «تقوا» دارد حرف حق را مي‌پذيرد.
قرآن مي‌فرمايد: «الم، ذلِكَ الْكِتابُ لا رَيْبَ فيهِ هُدىً لِلْمُتَّقينَ» در جاي ديگر مي‌فرمايد: «هدي للناس» هر دو هست اصل قرآن آمده براي همه مردم ولي آن كه گوش مي‌دهد «متقين» هستند. معلم براي همه آمده ولي شاگردهاي عاشق دل مي‌دهند و وديگران بازيگوشي مي‌كنند.
5- «تقوا» وسيله دريافت علم از جانب خداوند است. قرآن مي‌فرمايد: «وَ اتَّقُوا اللَّهَ وَ يُعَلِّمُكُمُ اللَّهُ« البقره(282) تقوا داشته باشيد، خداوند به شما ياد مي‌دهد. اگرشما ديواري را آئينه كاري كنيد هرچه مقابل است در او پيداست.
واگر كسي هم قلبش صاف باشد الهاماتي را دريافت مي‌كند و چيز‌هايي مي‌فهمد كه در كتابها نيست. 6- كليد رحمت خداوند و دريافت آن تقوا است.
7- عمل انسان بي تقوا قبول نيست. دروغ مي‌گويد و اهل دزدي و رباست. براي حضرت(عليه السلام) از براي يك نفر خيلي تعريف كردند، يك روز حضرت(عليه السلام) او را ديد كه از دكان بقالي دو تا انار دزديد و جلوتر دكان نانوائي دو تا نان دزديد، جلو‌تر دو تا نان را به فقير داد، حضرت دليل اين كار را پرسيد. گفت: مؤمن بايد زرنگ باشد دو تا نان و دو تا انار دزديدم 4 گناه كردم ولي چهار تا را دادم به فقير هر يكي ده برابر مي‌شود شد 40 تا و چهار تا گناه از آن كم مي‌شود شد 36 تا! امام(عليه السلام) فرمود: رياضي شما درست است، ولي قرآن را فراموش كرده‌اي كه مي‌فرمايد: از انسان متقي تقوا قبول مي‌شود، انفاق تو بر اساس صدقه و تقوا نبوده، ممكن است افرادي در بازار كلاهبرداري كرده و بعد هم افطاري مي‌دهد، نه افطاري بده و نه گران فروشي كن. زماني كه عمل قبول شود كم نيست
8- تقوا، كليد رزق و روزي است.
بعضي روزها مثل حقوق اداري قابل پيش بيني است ولي بعضي از راهي است كه انسان حساب نمي‌كند. قرآن مي‌فرمايد: « وَ يَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لا يَحْتَسِبُ« طلاق(3) با تقوا خداوند روزي او مي‌كند از راهي که به حساب نمي‌آورد، برنامه ريزي وفكر آن را نكرده ولي خداوند روزي‌اش مي‌دهد، رزق بي گمان.
9- با تقوا، انسان در بن بست قرار نمي‌گيرد
بعضي‌ها به درد چه كنم گرفتار مي‌شوند، قرآن مي‌فرمايد: »يَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجاً« الطلاق(2) كسي كه تقوا داشته باشد راه خروج مي‌دهيم اگر سردرگم شديم معلوم مي‌شود گير در تقواست.
10- باتقوا، خوش عاقبت است.
ممكن است عده‌اي خانواده و زمين. . . . ولي قرآن مي‌فرمايد: « وَ الْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقينَ« « وَ الْعاقِبَةُ لِلتَّقْوى‏« ممكن است بعضي امروز، ولي بايد جوجه‌ها را آخر پائيز شمرد. اين باعث خوش عاقبتي نيست.
حديث: (إِنَّ الْحَرَامَ لَا يَنْمِي) وسائل الشيعه ج17 ص82 مال حرام رشد نمي‌كند(وَ إِنْ نَمَى لَمْ يُبَارَكْ لَهُ فِيه) و اگر هم نمو كند بركت نمي‌كند من به كسي گفتم: خدا طول عمرت بدهد او به من گفت: خدا عرض عمرت بدهد، اول فكركردم جوك مي‌گويد بعد ديدم درست است طول عمر مهم نيست بلكه عرض آن مهم است. ممكن است كسي مهرش بزرگ باشد ولي نماز نخواند و با مهر كوچك نماز بخواند. موبايل دارند ولي با هم قهر هستند، وسيله ارتباط هست، خود ارتباط نيست. لوله كشي هست، آب نيست و لامپ هست روشنايي نيست.
11- انسانٍِ باتقوا مورد حمايت خداوند است.
قرآن مي‌فرمايد: «واعلموا ان الله مع المتقين» هشيار باش خداوند با متقين است. بالاخره بني اميه برنده شد يا امام حسين(عليه السلام)؟ موسي(عليه السلام) يا فرعون؟ شاه يا امام خميني(ره)؟
12- «تقوا» راه نجات در قيامت است.
قرآن مي‌فرمايد: « وَ إِنْ مِنْكُمْ إِلاَّ وارِدُها كانَ عَلى‏ رَبِّكَ حَتْماً مَقْضِيًّا« مريم(71) همه وارد جهنم شده و از پلي رد مي‌شود فقط متقين نجات مي‌يابند. و بقيه سقوط مي‌كنند.
قرآن مي‌فرمايد: تقوا مرز ندارد، « فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ« التغابن(16) هر چه مي‌توانيد. بعضي در گفتار با تقوا حجاب كامل نيست، حجاب خوب است ملي نيش مي‌زند و غيبت 30 كيلويي مي‌كند و دو ليتر براي حضرت زهرا(سلام الله عليها) گريه مي‌كند، و بعضي مشكل لقمه دارند، نمي‌تواند خود را نگه دارد. قرآن مي‌فرمايد « اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقاتِهِ« آل عمران(102) علامت بودن و نبودن تقوا چيست؟ قرآن مي‌فرمايد: « إِنَّ الَّذينَ اتَّقَوْا إِذا مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ الشَّيْطانِ تَذَكَّرُوا فَإِذا هُمْ مُبْصِرُونَ« الاعراف(201).
قرآن مي‌فرمايد: اگر جا خورد با تقوا است و اگر طوري نشد بي تقوايي.
درباره ايمان و نقاق هم حديثي هست كه هر زمان بعداز 20 سال هم ياد گناهش در فلان زمان و مكان كه مي‌افتد ناراحت و پشيمان مي‌شود. اين علامت مؤمن است. منافق وقتي گناه مي‌كند مثل مگس كوچكي است كه از كنار گوشش عبور مي‌كند.
خدايا، به حق محمد وآل محمد عليهم السلام مشكلات همه جوانها و كشور ما، مسئله كار، ازدواج، عشق به كار و تحصيل و عبادت و خدمت به همديگر، عشقهاي مقدس در جامعه پررنگ و مشكلات را حل بفرما.
خدايا، رهبر امت و دولت و مرز و بوم، عقائد و افكار ما را كه از همه مهمتر است حفظ بفرما.
و السلام عليكم و رحمة الله و برکاته