عزوبت در اسلام‏
به همان اندازه كه ازدواج داراى اهميّت و آثار فراوان است و نسبت به آن تأكيد و تشويق شده است، تجرد امرى ناشايسته و زيانبار بوده و مورد نكوهش شديد قرار گرفته است. در سخنان پيشوايان دين عليهم السلام نكوهش عزوبت به صورتهاى مختلف مطرح شده‏است:الف- برترى عبادت همسرداران: در بعضى از روايات ارزش و برترى اعمال و عبادات همسرداران بيان شده و در مقابل، كارهاى افراد مجرّد كم‏ارزش تلقّى شده است.امام صادق عليه السلام فرمود: «رَكْعَتانِ يُصَليهِمَا الْمُتَزَوِّجُ افْضَلُ مِنْ سَبْعينَ رَكْعَةً يُصَلّيها اعْزَبُ» «2»دو ركعت نمازِ مردِ متأهّل، از هفتاد ركعت نمازِ فرد مجرّد برتر است.مردى به حضور امام باقر عليه السلام شرفياب شد. آن حضرت از وى پرسيد: زن دارى؟گفت: نه. حضرت فرمود: من دوست ندارم همه دنيا را داشته باشم، ولى يك شب مجرّد زندگى كنم. سپس فرمود:دو ركعت نماز مردِ متأهّل با فضيلت‏تر است از مرد عزبى كه شب را با عبادت به صبح رساند و روز را روزه بدارد.آنگاه حضرت هفت دينار به آن مرد داد و فرمود: اين پول را صرف ازدواج كن. «1»ب- بدترين مردگان: مسلمانى كه در طول زندگى، همسرى را انتخاب نكند و از دنيا برود، مورد مذمت و نكوهش پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله قرار گرفته است: «رُذالُ مَوْتاكُمُ الْعُزَّابُ» «2»بدترين مردگانِ شما، عزبهايند.در روايتى ديگر آمده است كه آن حضرت فرمود: «لَوْ خَرَجَ الْعُزَّابُ مِنْ مَوْتاكُمْ الَى الدُّنْيا لَتَزَوَّجُوا» «3»اگر كسانى كه بدون همسر از دنيا رفتند، بار ديگر به دنيا باز گردند، حتماً ازدواج خواهند كرد.
ج- برادران شيطان: همان‏گونه كه قرآن كريم، اسراف كنندگان را برادران شيطان قلمداد كرده «4»؛ پيامبر گرامى اسلام صلى الله عليه و آله، نيز عزبها را برادران شيطان خوانده است: «شِرارُكُمْ عُزَّابُكُمْ، وَالْعُزَّابُ اخْوانُ الشَّياطينِ» «5»بدترين شما، عزبهايند، عزبها برادران شيطانند.د- لعنت و نكوهش: پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله آن دسته از مردان و زنانى را كه مى‏گويند: «ماازدواج نمى‏كنيم»، لعنت كرده است. «1»همچنين مسلمانان را از ترك دنيا و فرار از زن گرفتن باز داشته، زنانى را كه از شوهركردن امتناع مى‏ورزند، مورد مذمّت و نكوهش قرار داده است. «2»ه- برترى نداشتن عزوبت: گاهى بعضى از افراد، براى توجيه مجرد ماندن خودشان، از راه دين وارد مى‏شوند و خيال مى‏كنند عزوبت نوعى ارزش و فضيلت است، غافل از آنكه اگر چنين بود، رهبران دين و وارستگان جامعه چنان مى‏كردند. امام رضا عليه السلام فرمود:روزى امام باقر عليه السلام از زنى درباره وضعيت زندگى‏اش پرسيد.زن گفت: من «متبتّله» هستم.حضرت پرسيد: مقصودت از «تبتّل» چيست؟جواب داد: اصلًا نمى‏خواهم ازدواج كنم.حضرت فرمود: چرا؟عرض كرد: مى‏خواهم با مجرّد ماندن، به فضيلت (و اجر و ثواب) دست يابم.حضرت فرمود: برگرد، (و چنين سخن مگوى)، اگر در عزوبت ارزش و فضيلتى بود، حضرت فاطمه عليها السلام در دستيابى به آن از تو سزاوارتر بود، چون هيچ زنى برتر از او نيست. «3»