1- ضايع شدن شخصيت انسانى
اولين اثر منفى بدخلقى بطور مستقيم متوجه شخص بدخلق مىگردد؛ بدين معنى كه بداخلاقى چنان چهره زشت و نامطلوبى از انسان ارائه مىدهد كه با مشاهده آن، خوبيها، صفات ارزشمند و ساير ارزشهاى اجتماعى او از ياد رفته، شخصيتش او ضايع مىشود و وى در نظر ديگران خوار و ذليل مىگردد. امير مؤمنان عليه السلام فرمود:
«رُبَّ عَزيزٍ اذَلَّهُ خُلْقُهُ وَ رُبَّ ذَليلٍ اعَزَّهُ خُلْقُهُ» «1»
چه بسا عزيزى كه اخلاق بد، مايه ذلّت و خوارى او شده و چه بسا خوار و ذليلى كه اخلاق خوب، او را به عزّت و بزرگى رسانده است.
علاوه بر آن، بدخلقى مايه بىارزشى و ضايع شدن آثار اعمال نيك انسان مىشود.
امام صادق عليه السلام فرمود:
«انَّ سُوءَ الْخُلْقِ لَيُفْسِدُ الْعَمَلَ كَما يُفْسِدُ الْخَلُّ الْعَسَلَ» «2»
بدخويى، كردار را تباه مىسازد، چنان كه سركه عسل را.
اگر در زندگى خانوادگى، هر يك از زن و شوهر، بدخلق و بدرفتار باشند، ويژگيهاى مثبت و خوبيهاى آنان كمرنگ شده، به يكديگر احترام نمىگذارند و در نتيجه، شخصيّت و عزّت خود را از دست خواهند داد. امير مؤمنان عليه السلام فرمود:
«مَنْ كَثُرَ خُرْقُهُ اسْتُرْذِلَ» «3»
هركس بدخلقىاش زياد باشد، خوار و پست شمرده شود.
|