مسؤوليت پذيرى‏
از جمله عوامل مؤثر در تأمين سعادت خانواده مسؤوليت‏پذيرى متقابل همسران است. هر يك از زن و مرد بايد بدانند كه با قبول زندگى مشترك مسؤوليتهايى برعهده آنان قرار مى‏گيرد كه پيش از تشكيل خانواده از آن آسوده بودند؛ اين مسؤوليتها با توجّه به اختيارات، تواناييها و شرايط خاص هر يك از زن و شوهر برعهده آنان قرار مى‏گيرد.
رسول خدا صلى الله عليه و آله مى‏فرمايد:
«الرَّجُلُ راعٍ عَلى‏ اهْلِ بَيْتِهِ وَ كُلُّ راعٍ مَسْئُولٌ عَنْ رَعِيَّتِهِ، وَالْمَرْاةُ راعِيَةٌ عَلى‏ مالِ زَوْجِها وَ مَسْؤُولَةٌ عَنْهُ» «1»
مرد نگهبان اهل بيت خود است، و هر نگهبانى در مورد آنچه كه بايد از آن نگهبانى كند، مسؤول است، و زن نگهبان مال همسرش است و نسبت به آن مسؤول مى‏باشد.
و نيز مى‏فرمايد:
«الا كُلُّكُمْ راعٍ وَ كُلُّكُمْ مَسْئُولٌ عَنْ رَعِيِّتِهِ ... وَالرَّجُلُ راعٍ عَلى‏ اهْلِ بَيْتِهِ وَ هُوَ مَسُئُولٌ عَنْهُم؛ فَالْمَرْاةُ راعِيَةٌ عَلى‏ اهْلِ بَيْتِ بَعْلِها وَ وُلْدِهِ وَ هِىَ مَسْئُولَةٌ عَنْهُمْ» «2»
همه شما نگهبان و مسؤول هستيد، ... مرد بر خانواده‏اش نگهبان است و نسبت به آنان‏ مسؤول مى‏باشد و زن بر خاندان همسر و فرزندان او مسؤول است.
اين مسؤوليت در جانب مرد از اهميّت خاصّى برخوردار است، زيرا وى عهده‏دار سرپرستى خانواده است و در نتيجه در قبال تمام مسائل و مشكلات فكرى، روحى، اخلاقى و اقتصادى همسر و فرزندان خود مسؤول است و طفره رفتن و شانه خالى كردن از زير بار اين‏مسؤوليتهاو بى‏تفاوتى نسبت به‏آنها آفت بزرگى براى زندگى خانوادگى محسوب مى‏شود.
غفلت از شناخت مسؤوليتهاى گوناگون خانوادگى، آثار زيانبار بسيارى به همراه داشته، در نهايت موجب پشيمانى و حسرت انسان خواهد شد. بدين جهت، ضرورت دارد كه هر انسانى پيوسته درباره مسؤوليتهاى خانوادگى خود بينديشد و با شناخت كامل به انجام دقيق آنها همّت گمارد. امير مؤمنان على عليه السلام مى‏فرمايد:
«كُلُّ امْرِى‏ءٍ مَسْؤولٌ عَمَّا مَلَكَتْ يَمينُهُ وَ عَيالِهِ» «1»
هر مردى نسبت به زيردست و خانواده خود مسؤول است.