2- اخلاق‏
گرچه بحث در انتخاب زن شايسته است، ليكن ذكر معيارى در گزينش شوهرشايسته نيز در اينجا خالى از لطف نيست. در روايات اسلامى براى گزينش شوهر شايسته به اخلاق او تكيه شده است.اخلاق هر كس در زندگى او تأثير مستقيم دارد، ولى اين تأثير در محيط خانواده محسوستر و نقش‏آفرين‏تر است، زيرا مسائل عاطفى در خانواده بر مسائل ديگر غلبه دارد و محيط خانواده بيشتر بر مبناى خصوصيات اخلاقى اعضاى آن شكل مى‏گيرد. اگر اعضاى خانواده- بويژه مادر- از اخلاقى پسنديده برخوردار باشند، محيط خانواده به بهشتى سرورانگيز تبديل خواهد شد، ولى اگر به بداخلاقى خو گرفته باشند، همواره خود را در جهنّمى سوزان گرفتار خواهند ديد.
بنابراين، مى‏توان گفت كه اخلاق پسنديده پس از مسأله ديندارى از جمله عوامل خوشبختى زن و شوهر است و نقش تعيين كننده‏اى در زندگى مشترك آن دو ايفا مى‏كند.در روايات اسلامى روى اين معيار در گزينش همسر تكيه شده و از آن در رديف ديانت و ديندارى همسر ياد شده است. امام رضا عليه السلام در اين باره مى‏فرمايد:
«انْ خَطَبَ الَيْكَ رَجُلٌ رَضيتَ دينَهُ وَ خُلْقَهُ فَزَوِّجْهُ، وَ لا يَمْنَعْكَ فَقْرُهُ وَ فاقَتُهُ، قال الله تعالى: «وَ انْ يَتَفَرَّقا يُغْنِ اللَّهُ كُلًّا مِنْ سَعَتِهِ» «1» و قال: «انْ يَكُونُوا فُقَراءَ يُغْنِهِمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ «2» ...» «3»
هرگاه مردى به خواستگارى نزد تو آمد كه از دين و اخلاق او راضى هستى، پس به او زن بده، و فقر و تهيدستى او تو را [از زن دادن به او] باز ندارد، زيرا خداوند متعال فرمود: «اگر (راهى براى اصلاح در ميان خود نيابند، و) از هم جدا شوند، خداوند هر كدام از آنها را با فضل و كَرَم خود، بى‏نياز مى‏كند». و نيز فرمود: «اگر فقير و تنگدست باشند، خداوند از فضل خود آنان را بى‏نياز مى‏سازد».
مردى به نام حسين بشّار مى‏گويد: خدمت حضرت رضا عليه السلام نوشتم: يكى‏از بستگانم براى خواستگارى دخترم نزد من آمده است، ولى او [جوانى‏] بد اخلاق است [نظر مبارك شما درباره زن دادن به او چيست؟]. حضرت فرمود:
«لا تُزَوِّجْهُ إِنْ كانَ سَيِىّ‏ءَ الْخُلْقِ» «4»
اگر بداخلاق است، به او زن نده.
زندگى مشترك، داراى فراز و نشيبهايى است كه برخورد صحيح با آنها نياز به روحيه‏اى قوى و اخلاقى پسنديده دارد. زن و شوهر اگر از اين مزيّت بهره‏اى نداشته باشند، نمى‏توانند با تفاهم و همكارى متقابل، بر مشكلات زندگى چيره شده، بار سنگين آن را به مقصد برسانند.