|
2- آموزشهاى علمى و مهارتهاى اجتماعى
كودك براى رشد خود، نيازمند آموختن بسيارى از مطالب علمى و مهارتهاى اجتماعى است و بدون آن نمىتواند به زندگى مطلوب و سازندهاى دست يابد. بدين جهت، پدر و مادر بايد از همان ابتدا، ذوق علمى او را تقويت كنند و از زمانى كه آمادگى فراگيرى آموزشهاى علمى او را احساس كردند، بدان همت گمارند. در اين مسأله بايد شرايط سنّى و آمادگى ذهنى كودك در نظر گرفته شود. امام صادق عليه السلام مىفرمايد:
«الْغُلامُ يَلْعَبُ سَبْعَ سِنينَ وَ يَتَعَلَّمُ الْكِتابَ سَبْعَ سِنينَ وَ يَتَعَلَّمُ الْحَلالَ وَ الْحَرامَ سَبْعَ سِنينَ» «2»
كودك تا هفت سالگى بازى كند، هفت سال دوم قرآن بياموزد و هفت سال ديگر حلال و حرام را فرا گيرد.
پدر و مادر همواره بايد به پرورش علمى و اجتماعى كودك توجّه داشته باشند تا با راهنماييهاى لازم در اين زمينه، رشد كودك ميسّر شود. امام حسن عليه السلام فرزندان و برادر زادگانش را فرا خواند و فرمود:
«إِنَّكُمْ صِغارُ قَوْمٍ وَ يُوشَكُ انْ تَكُونُوا كِبارَ قَوْمٍ آخَرينَ. فَتَعَلَّمُوا الْعِلْمَ فَمَنْ لَمْ يَسْتَطِعْ مِنْكُمْ انْ يَحْفَظَهُ فَلْيَكْتُبْهُ وَلْيَضَعْهُ فى بَيْتِهِ» «3»
همه شما كودكان يك گروه هستيد و بزودى بزرگان گروهى ديگر خواهيد شد. بنابراين، دانش بياموزيد و هر كدام نمىتوانيد آن را به خاطر بسپاريد، بنويسيد و يادداشتها را نگه داريد.
راهنمايى و تشويق پدر و مادر در مورد يادگيرى دانش، بيش از توبيخ و سرزنش تأثير مىگذارد و بهتر است بيشتر از اين روش استفاده شود، چرا كه اقدامهاى توبيخى و تنبيهى چندان مؤثّر نيست، بلكه موجب سرخوردگى او از علم و دانش مىشود.
آموزش مهارتهاى اجتماعى نيز از موارد لازمى است كه بايد در دوران كودكى انجام گيرد و برخى از آنها بگونهاى است كه در دوران كودكى بهتر آموخته مىشوند و فراگيرى آنها در بزرگى با مشكل روبهرو مىشود. آموزش مهارتهاى اجتماعى در رشد شخصيّت اجتماعى كودك نقش بسزايى دارد. در اين ميان، بعضى از مهارتها از ضرورت بيشترى برخوردارند كه مصاديق آن در جوامع گوناگون متفاوت است. پدر و مادر بايد متناسب با وضعيّت جامعه و نيازهاى موجود اجتماعى، نسبت به تعليم اجتماعى كودك كوشا باشند. بطور مثال: سواركارى، تيراندازى از ضروريات زندگى صدر اسلام بوده و اسلام بدان اهميّت ويژهاى مىدهد و براى رونق دادن به آن، برد و باخت را در آنها جايز مىداند.
امير مؤمنان على عليه السلام مىفرمايد:
«عَلِّمُوا اوْلادَكُمُ السِّباحَةَ وَالرِّمايَةَ» «1»
به فرزندانتان شنا و تيراندازى بياموزيد.
|