2- نرم زبانى
يكى ديگر از مظاهر خوشاخلاقى، نرم زبانى و خوش گفتارى است. مقصود از نرمزبانى اين است كه انسان براى بيان مقاصد خود از سخنان ملايم و گفتار محترمانه استفاده كند و از خشونت و تندى در گفتار بپرهيزد. قرآن كريم، يكى از آداب تبليغ و دعوت را نرم زبانى دانسته، خطاب به حضرت موسى و هارون عليهما السلام مىفرمايد:
«فَقُولا لَهُ قَوْلًا لَيِّناً» «3»
پس به نرمى با او (فرعون) سخن بگوييد.
نرمزبانى در محيط خانواده، اغلب زمينه درگيرى و ناراحتى را از بين برده، مسائل اختلافى را حل مىنمايد و محبّت و سازگارى را در كانون خانواده حكمفرما مىكند.
اميرمؤمنان عليه السلام فرمود:
«عَوِّدْ لِسانَكَ لينَ الْكَلامِ وَ بَذْلَ السَّلامِ يَكْثُرْ مُحِبُّوكَ وَ يَقِلَّ مُبْغِضُوكَ» «4»
زبانت را به گفتار نرم و سلام دادن عادت بده، تا دوستانت زياد و دشمنانت كم شوند.
بين اخلاق و گفتار انسان، ارتباط كامل وجود دارد و هرگونه تغيير در اخلاق، تأثير عميقى در شيوه بيان و نوع گفتار انسان مىگذارد. به عنوان مثال، در گفتار انسان بداخلاق، تندى و خشونت موج مىزند و قسمت زيادى از بدخلقى او از مجراى گفتارش بروز پيدا مىكند. برعكس، اخلاق نيكو در گفتار نيز تأثير نيكويى خواهد گذاشت و سخن انسان را از لطافت خاصى برخوردار مىسازد. امير مؤمنان عليه السلام فرمود:
«إِذا حَسُنَ الْخُلْقُ لَطُفَ النُّطْقُ» «1»
هنگامى كه اخلاق نيكو شود، سخن لطيف گردد.
|