فضايل اخلاقى در پژوهش‏
برخى از فضيلتهاى اخلاقى در پژوهش عبارتند از
1. شهامت در پژوهش‏
پژوهشگر نبايد از انجام پژوهشهاى بزرگ، به دليل ترس از ناتوانى يا ترس از مشكلات‏
احتمالى آن، خوددارى كند. امام على (ع) در اين باره مى‏فرمايد:
اذا هِبْتَ امْراً فَقَعْ فيهِ، فَانَّ شِدَّة تَوَقّيهِ اعْظَمُ مِمَّا تَخافُ مِنْهُ «1»
چون از كارى ترسيدى خود را در آن بيفكن؛ زيرا سختى حذر كردن بزرگ‏تر است از آن‏چه كه از آن ترس دارى.پژوهشگر بايد بتواند با شهامت و شجاعت از پژوهش و نظريه خود دفاع كند و هرگز تحت تأثير تهديد و تطميع، از نتايج پژوهش خود دست بر ندارد.
2. نشاط در تحقيق‏
نشاط در تحقيق، يعنى زندگى كردن با مسئله مورد پژوهش و عشق ورزيدن به آن.
پژوهشگر بايد همه اوقات شبانه‏روز خود را در انديشه موضوع پژوهش سپرى كند و سستى به خود راه ندهد. به قول مولوى:
علم دريايى است بى‏حد و كنار
طالب علم است غواص بحار

گر هزاران سال باشد عمر او
او نگردد سير خود از جست و جو «2»

3. صبر و حوصله‏
پژوهشگر در صورتى به نتيجه مطلوب دست مى‏يابد كه در فرايند تحقيق، صبر و حوصله كافى داشته باشد. امير مؤمنان (ع) مى‏فرمايد:
مَنْ رَكِبَ مرْكَبَ الصَّبْرِ اهْتَدى‏ الى‏ مَيَدانِ النَّصْرِ «3»
هر كه بر مركب صبر سوار شود، به ميدان پيروزى و نصرت راه خواهد يافت.
نيز مى‏فرمايد:
مَنْ صَبَرَ نالَ الْمُنى «4»
هر كه صبر كند به آرزوهايش نايل مى‏شود.
4. پژوهشِ گروهى‏
از جمله فضيلتهاى اخلاقى در كاوشهاى علمى اين است كه پژوهشگر از انديشه‏هاى ديگران بهره برد و با همكارى و مشاوره افراد صاحب نظر و به صورت گروهى پژوهش خود را به ثمر برساند. امام على (ع) مى‏فرمايد:
افْضَلُ النَّاسِ رَأْياً مَنْ لا يَسْتَغْنى‏ عَنْ رأْىِ مُشيرٍ «1»
بهترين انديشه‏ها از آنِ كسانى است كه از مشورت با ديگران خود را بى‏نياز نبينند. پژوهشهاى گروهى از اتقان و استحكام بيشترى نسبت به پژوهش فردى برخوردار است.