|
4. تقوا
امام على (ع) مىفرمايد:
مَنْ تَطَبَّبَ فَلْيَتَّقِ اللَّهَ، وَلْيَنْصَحْ، وَلْيَجْتَهِدْ «1»
هر كس طبابت را پيشه خود ساخت، بايد با تقوا باشد، براى مردم خيرخواهى كند و [در تحصيل، تشخيص و درمان بيمارى] كوشش كند.بنابراين روايت، تقواى الهى از بايستههاى اخلاقى پزشك در ارتباط با خداوند است. تقوا يعنى حفاظت و نگهدارى نفس از آنچه به آن ضرر مىرساند. «2»
معناى «فَلْيَتَّقِ اللَّه» اين نيست كه از خدا بترسيد، بلكه به اين معناست كه از خشم و عذاب خداوند خود را حفظ كنيد و متّقى به معناى شخص پارسا و خودنگهدار است.تقوا در هر حرفهاى به معناى رعايت قوانين الهى در انجام دادن آن است. بنابراين، تقواى پزشكى، شامل همه آداب و احكام اسلامى در مورد اين حرفه است. پزشكى كه نفس خود را با تقواى الهى حفظ نكند حرفهاش براى او آفت به حساب مىآيد؛ چون نفس آنگاه كه به وسيله تقوا مهار نگردد، در خدمت هوا و هوس قرار مىگيرد و موجبات بدبختى انسان را فراهم مىسازد. امام على (ع) در اينباره مىفرمايد:
الا وَانَّ الْخَطايا خَيْلٌ شُمُسٌ حُمِلَ عَلَيْها اهْلُها، وَخُلِعَتْ لُجُمُها، فَتَقَحَّمَتْ بِهِمْ فِى النَّارِ. الا وَانَّ التَّقْوى مَطايا ذُلُلٌ، حُمِلَ عَلَيْها اهْلُها وَاعْطُوا ازِمَّتُها، فَاوْرَدَتْهُمُ الْجَنَّةَ «3»
آگاه باشيد! گناهان و خطاها همچون مركبهاى سركش و لجام گسيختهاى هستند كه گناهكاران بر آنها سوارند و آنان را در قعر دوزخ سرنگون خواهند ساخت؛ اما تقوا همانند مركبهاى راهوار و آرامى است كه صاحبانش بر آنها سوارند و زمامشان را به دست دارند و تا دل بهشت، آنان را پيش مىبرند!
نيز مىفرمايد:
... فَانَّ التَّقْوى فِى الْيَوْمِ الْحِرْزُ وَالْجُنَّةُ، وَفى غَدٍ الطَّريقُ الَى الْجَنَّةِ «4»
[از تقوا كمك بگيريد؛] زيرا تقوا، امروز سپر بلاست و فردا راه رسيدن به بهشت.
پزشك با تقوا مىتواند خود را از هجوم عوامل گناه حفظ كرده، با صداقت و پاكى به خدمت و درمان بيماران بپردازد و خود را از لغزش و گناه مصون دارد. پزشك، امين و مورد اعتماد بيمار و بستگان اوست. اگر او تقوا نداشته باشد و در حرفه خود عنان نفس را رها ساخته، عفت و آبروى خود را از دست بدهد و خيانت كند، بزرگترين گناه را مرتكب شده و اعتماد عمومى را كه براى حرفهاش ضرورت دارد از دست خواهد داد.پزشكان محترم بايد در همه مراحل تشخيص و درمان بيمارى، آداب و احكام اسلامى را مراعات كنند و خدا را حاضر و ناظر بر اعمال خود ببينند.
|