|
(باب اول) «در بيان بعضى از آداب ظاهرى آن، چه واجب و چه مستحب»
از جمله مستحبات وضو مسواك كردن و تيامن [1] است و اين غير از افعال و مقدماتى است كه قبل از شروع به وضو انجامش واجب است، هم چنين ميبايست كه آب وضو در كمال پاكى و تميزى باشد و دستها را قبل از اينكه در ظرفى كه با آب آن ميخواهند وضو بگيرند بزند با آب ديگر از حدث نوم و بول يك مرتبه و از غايط دو مرتبه بشويد، هم چنين مضمضه و استنشاق از مستحبات وضوء است و هر يك از اين دو مستحب است كه سه مرتبه انجام بگيرد و مضمضه را بر استنشاق مقدم بدارد، و در حال شستن صورت چشمها را باز نگه دارد و دعائى كه در اين زمينه رسيده قرائت كند و بر هر عضوى كه آب ميريزد دست بكشد و موى صورت را با سر انگشتان از هم باز كند و مرد ابتدا روى ذراع آب بريزد و زن به پشت ذراع و در هنگام شستشوى اعضاء وضو به
__________________________________________________
[1] تيامن يعنى بدست راست شروع نمودن.
أسرارالصلاة ص : 42
ريختن آب بر هر عضو و جارى ساختن آب بر آن عضو وضو را كامل كند و اولى اينست كه با ريختن دو مشت آب بر هر عضو وضو را كامل نمايد هم چنين مستحب است در تهيه مقدمات وضو از ديگرى كمك نگيرد و از آب آلوده و آبى كه از آفتاب گرم شده و نيم خورده زن حايضى كه خيلى مواظب طهارت و نجاست نيست و يهودى و نصرانى و مشرك و ناصبى و ولد الزنا - بنابر قول به طهارتش و الا كه اگر نجس بدانيم واجب است - و آبيكه قورباغه و يا مار و عقرب بر آن گذشته و آب اندكى كه نجاست بدان رسيده ولى نه بحديكه از طهارت بيفتد و آب چاهى كه ميبايست براى پاك شدنش مقدار معينى از آب آن كشيده شود و اين عمل انجام نگرفته و آبيكه انسان با آن غسل جنابت نموده بنابر قول بجواز وضوء با آنكه همين هم اقوى است اجتناب كند، و همه اين امور در صورت اختيار است.
و اما دعا در هنگام وضو و مقدماتش، در حديث صحيح از امير - المؤمنين عليه السّلام رسيده كه آن حضرت آب طلب نمود ابتدا مشتى آب با دست راست بر دست چپ ريخت و فرمود:
«بسم اللّه و الحمد للّه الّذي جعل الماء طهورا و لم يجعله نجسا»
سپس استنجا نمود و فرمود:
«اللهمّ حصّن فرجى و اعضه و استر عورتى و حرّمنى على النّار»
سپس مضمضه نمود و فرمود:
«اللهمّ لقّن حجّتى يوم القاك و اطلق لسانى بذكرك»
سپس استنشاق نمود و فرمود:
«اللّهم لا تحرّم علىّ ريح الجنّة و اجعلنى ممّن يشمّ
أسرارالصلاة ص : 43
ريحها و روحها و ريحانها» سپس به شستن صورت خود پرداخت و فرمود:
«اللّهمّ بيّض وجهي يوم تبيضّ فيه الوجوه و لا تسوّد وجهى يوم تسوّد فيه الوجوه»
سپس دست راست خود را شست و فرمود:
«اللّهمّ اعطنى كتابى بيميني و الخلد في الجنان بيسارى و حاسبنى حسابا يسيرا»
سپس بدست چپ پرداخت و فرمود:
اللّهمّ لا تعطني كتابي بشمالي و لا تجعله مغلولة إلى عنقى و اعوذ بك من مقطّعات النّيران»
سپس بمسح سر پرداخت و فرمود:
اللّهمّ غشّنى برحمتك و بركاتك و عفوك.
سپس به مسح پا پرداخت و فرمود:
«اللّهمّ ثبّت قدمى على الصّراط يوم تزلّ فيه الاقدام و اجعل سعيى فيما يرضيك عنّى يا ارحم الرّاحمين»
سپس به فرزندش محمد كه راوى حديث است فرمود اى محمد هر كس چنين وضو بگيرد و آنچه را من گفتم بگويد خداوند از هر قطره آبى ملكى بيافريند كه تا روز قيامت تقديس و تسبيح و تكبير گويند و ثواب آن براى آن وضو گيرنده ثبت شود.
و در تفسير امام عليه السّلام آمده است كه هر كس در آخر وضوء و غسل خود بگويد:
«سبحانك اللّهمّ و بحمدك اشهد انلا إله الا أنتاستغفرك و
أسرارالصلاة ص : 44
اتوب إليك و اشهد انّ محمّدا عبدك و رسولك و اشهد انّ عليّا وليّك و خليفتك بعد نبيّك و انّ اوليائه خلفائك و اوصيائك».
گناهانش همچون برگ درخت فرو ريزد و خدا بعدد هر قطرهاى از آب وضوء يا غسل او ملكى بيافريند كه تسبيح و تهليل و تقديس و تكبير حق تعالى گويند و بر پيامبر و آل پاك او درود فرستند و ثواب آن براى آن وضوء گيرنده خواهد بود، و در كتاب «من لا يحضره الفقيه» روايت شده كه زكات وضو اينست كه در هنگام وضوء گفته شود:
اللّهمّ انّى اسئلك تمام الوضوء و تمام الصّلوة و تمام رضوانك و الجنّة.
|