معالجات ويژه براى بيمارى نفسانى
آگاهى: چون معالجه كلّى و عمومى را براى همه اجناس و انواع و اصناف رذائل شناختيم، اكنون به بيان معالجه خصوصى هر يك از رذائل مىپردازيم.
و پيش از اين كار، رذائل و اضداد آنها از فضائل را كه متعلّق به قواى سهگانه است و نام مشهورى دارد بر مىشماريم. در اينجا معالجه خاصّ هر رذيلت را ذكر مىكنيم و سپس فضيلت ضدّ آن و آنچه در ستايش آن عقلا و نقلا وارد شده بيان مىداريم زيرا شناخت هر فضيلت و خلق و خوى نيك و شايستهاى در زايل كردن رذيلت ضدّ آن بسيار مددكار خواهد بود. و چه بسيار رذائلى كه در نام مختلفند و از نظر معالجه مشترك و يكسانند، و بسا رذائل و فضائل متعدّدى كه يك ضدّ دارند، ما به اينها اشاره خواهيم كرد و همچنين بعد از بيان هر فضيلت و رذيلتى به آثار و نتايج هر يك از آن دو از افعالى كه از اعضا و اندامهاى آدمى صادر مىشود اشاره مىكنيم و اگر راهى براى معالجه آن باشد يادآور مىشويم، و ترتيب اجمالى مذكور را رعايت مىكنيم: يعنى نخست آنچه را متعلّق به قوه عاقله است، و سپس آنچه را مربوط به نيروى خشم است و بعد آنچه را به نيروى شهوت تعلّق دارد، و آنگاه آنچه را مربوط به دو يا هر سه قوه است ذكر مىكنيم. به اين ترتيب چهار مقام در پيش داريم:
|