علم‏اخلاق‏اسلامى ج : 4 ص : 490
فصل 116 آنچه هنگام استلام حجر سزاوار است‏
سزاوار است كه هنگام بسودن و بوسيدن حجر الاسود متذكّر شود كه آن بجاى دست راست خداست در زمين، و اشاره است به اينكه بندگان با حضرت الهى بيعت مى‏كنند. رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله و سلّم فرمود: «ركن را ببوسيد كه آن بمثابت دست راست خدا در ميان خلق است كه با آن بندگان مصافحه مى‏كنند همانند مصافحه بنده با آقا يا دخيل كسى با كسى، و براى كسى كه وفا نمايد گواهى مى‏دهد»، و مراد آن حضرت صلّى اللّه عليه و آله از ركن: حجر الاسود است، زيرا آن سنگ در آن ركن نهاده شده است، و به دست راست تشبيه شده از آن رو كه واسطه ميان بندگان در نيل و وصول و اظهار دوستى و خشنودى است، مانند دست راست هنگام مصافحه.
و امام صادق عليه السّلام فرمود: «خداى تبارك و تعالى چون از بندگان خود عهد و پيمان گرفت به حجر الاسود فرمود كه آن را فرو برد، و از اين رو در نزد آن مى‏گويند:
امانت خود را ادا كردم و به پيمان خويش وفا نمودم، تا به نگاهداشت پيمان و وفادارى من شهادت دهى». و فرمود: «ركن يمانى درى است از درهاى بهشت كه از روزى كه خدا آن را گشوده هرگز نبسته است». و فرمود: «ركن يمانى در مخصوص ماست كه به بهشت گشوده مى‏شود و در آن نهرى است از بهشت كه اعمال بندگان را در آن مى‏افكنند»، گفته‏اند: تشبيه به در بهشت بدان جهت است كه استلام آن وسيله‏اى است براى رسيدن به بهشت، و به نهر، از آن رو كه به آن گناهان پاك مى‏شود.
علم‏اخلاق‏اسلامى ج : 4 ص : 491
و بايد نيّت آدمى در استلام و چسبيدن به مستجار بلكه بسودن هر جزئى از خانه، طلب قرب باشد از روى محبّت و شوق به خانه و خداوند خانه، و تمسّك و تبرّك به بسودن آن، و اميدوارى به اينكه بدان وسيله از آتش دوزخ محفوظ و ايمن باشد. و در آويختن به پرده‏هاى كعبه نيّت او بايد اصرار در طلب مغفرت و امان - خواستن باشد، چنانكه تقصير كارى در جامه كريمى آويزد و زارى كند تا او را ببخشايد، و چنين ظاهر گرداند كه پناهى نيست مگر بدو، و پناهگاهى نيست مگر عفو و كرم او، و دست از دامن او بر ندارد تا ببخشد و امان عطا فرمايد.