|
علماخلاقاسلامى ج : 4 ص : 475
فصل 109 درجات روزه
روزه را سه درجه است:
اول - روزه عموم: و آن نگاهداشت شكم و فرج است از شهوترانى، و اين گونه روزه بيش از رهائى از حكم مجازات و خلاصى از عذاب فايده نمىبخشد.
دوم - روزه خواص: و آن علاوه بر نگاهداشت مذكور، باز داشتن چشم و گوش و زبان و دست و پا و ديگر جوارح است از گناهان، و بر اين روزه ثوابهائى كه صاحب شرع به آن وعده داده مترتّب مىگردد.
سوم - روزه خواص خواص: و آن علاوه بر دو نگاهداشت مذكور، محافظت دل است از همّتهاى فرو مايه و اخلاق پست و انديشههاى دنيوى، و باز داشت آن از هر چه جز خداست، و گشادن اين روزه آنست كه درباره غير خدا و روز آخرت بينديش، و حاصل اين روزه رو آوردن است با تمام حقيقت همّت به خدا و رو گردانيدن از غير خدا، و چنگ در زدن به معنى قول خداى تعالى:قُلِ اللَّهُ ثُمَّ ذَرهُم 6: 91«بگو خدا، و بگذارشان». و اين درجه مخصوص پيغمبران و صدّيقان و مقرّبان است، و نتيجه و ثمره اين روزه رسيدن به ديدار و لقاء الهى است و كاميابى و فوز به آنچه هيچ چشمى نديده و هيچ گوشى نشنيده و بر دل هيچ كس خطور نكرده.
و مولاى ما حضرت صادق عليه السّلام به اين نوع روزه اشاره دارد كه مىفرمايد:
«پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله و سلّم فرمود: روزه سپر و پوششى است از آفتهاى دنيا، و مانع عذاب
علماخلاقاسلامى ج : 4 ص : 476
آخرت است، پس هر گاه قصد روزه كردى نيّت كن كه به روزه خود نفس را از خواهشهاى آن بازدارى، و همّت و انديشه را از پيروى شياطين جدا كنى، و نفس خود را [از جهت ارتكاب گناهان] بمنزله بيمار انگار، و همان گونه كه بيمار جسمانى به اميد بهبود ميل به خوردنى و آشاميدنى نمىكند تو نيز با عمل روزه و به بركت آن هر لحظه اميد و انتظار شفاى بيمارى عصيان و گناهان داشته باش، و باطن خود را از هر تيرگى و غفلت و ظلمتى كه تو را از معنى اخلاص براى خدا خالى و جدا مىسازد پاك كن. رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود كه خداى تعالى مىفرمايد: روزه براى من و مختص به من است و من ثواب در خور آن را خواهم داد. و روزه خواهش نفس و شهوت طبع را مىميراند، و در آن صفا و جلاى دل و پاكى اعضاء و جوارح و آبادانى ظاهر و باطن است، و موجب شكر گزارى بر نعمتهاى الهى و نيكى و احسان به فقيران است، و باعث افزونى تضرّع و خشوع و نرم دلى و گريه و پناه بردن به خداست، و سبب شكستن شهوت و سبكى حساب قيامت و دو چندان شدن حسنات است. و فوايد روزه بىشمار است، و آنچه ذكر كرديم براى هر خردمندى كه توفيق عمل دارد كافى است»«».
|