|
علماخلاقاسلامى ج : 4 ص : 44
فصل 3 علاج آرزوى دراز
چون دانستى كه منشأ آرزوى دراز جهل و نادانى و حبّ دنياست، پس بايد جهل را با فكر روشن و عارى از شوائب كور دلى و به وسيله شنيدن مواعظ از نفوس پاك و مقدّس بر طرف كرد. و هر كه در احوال خود و روزگار خويش بينديشد در مىيابد كه مرگ به او از هر چيز نزديكتر است [1]، و روزى ناگزير جنازه او را بر دوش خواهند كشيد و در گورش دفن خواهند كرد. و شايد خشتى كه با آن لحدش را خواهند پوشانيد از قالب در آمده و شايد كفن او از دست گازر برآمده باشد و او نداند.
و امّا حبّ دنيا را بايد از دل خود بيرون كند به اينكه در حقارت و بىارزشى دنيا و عزيزى و گرانبهائى آخرت بينديشد، و در اخبارى كه در نكوهش و عقاب حبّ دنيا و رغبت به آن و در ستايش و ثواب ترك دنيا و بىميلى به آن وارد شده تأمّل نمايد، و بيان كافى اين مطلب گذشت.
و همچنين سزاوار است كه آنچه را كه در مدح ضدّ آرزوى دراز رسيده - يعنى كوتاهى آرزو كه خواهد آمد - و آنچه را كه در ذمّ درازى آرزو وارد شده به ياد آورد، مانند اين قول پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله: «بيش از هر چيز بر شما از دو خصلت
__________________________________________________
[1] زيرا:
در دفتر حيات بشر كس نخوانده است جز داستان مرگ حديث مسلّمىهمائى.
علماخلاقاسلامى ج : 4 ص : 45
بيم دارم: پيروى از هواى نفس و آرزوى دراز. امّا پيروى از هواى نفس آدمى را از راه حق باز مىدارد، و امّا آرزوى دراز همان دوستى دنياست - سپس فرمود - خداوند دنيا را به كسى كه دوست دارد و دشمن دارد مىدهد و چون بندهاى را دوست دارد به او ايمان عطا مىكند، بدانيد كه دين (يا آخرت) را فرزندانى است و دنيا را فرزندانى. پس شما از فرزندان دين (يا آخرت) باشيد و از فرزندان دنيا نباشيد، بدانيد كه دنيا پشت كرده و مىرود، و آخرت رو آورده و مىآيد، بدانيد كه امروز در روز عمل هستيد نه در روز حساب، و بزودى در روز حساب خواهيد بود كه ديگر موقع عمل نيست»«». و نيز اين سخن او صلّى اللّه عليه و آله: «پيشينيان اين امّت به يقين و زهد نجات يابند، و باز پسينيان اين امّت به بخل و آرزو هلاك شوند». و گفتار امير مؤمنان عليه السّلام: «هيچ بندهاى اميد و آرزو را دراز نكند مگر اينكه عمل را بد كند».
|