علاج دروغ‏
راه معالجه دروغ اين است كه نخست در آيات و اخبارى كه در ذم آن وارد شده بينديشد، تا بداند كه اگر آن را ترك نكند هلاك ابدى گريبانگيرش خواهد شد.
سپس به ياد داشته باشد كه هر دروغگوئى از دلها و نظرها مى‏افتد و كسى به سخن او اعتنا نمى‏كند، و چه بسيار كه دروغ گفتن باعث رسوائى نزد مردم مى‏شود. و از اسباب افتضاح او اين است كه خداى سبحان فراموشى را بر او مسلّط مى‏كند، تا آنجا كه اگر چيزى بگويد گفته خود را از ياد مى‏برد و خلاف گفتار خود مى‏گويد و
علم‏اخلاق‏اسلامى ج : 3 ص : 440
رسوا مى‏گردد. و سخن امام صادق عليه السّلام به اين معنى اشاره دارد كه مى‏فرمايد:
«از چيزهائى كه خداوند بر دروغگويان گماشته است نسيان است». پس از آن در آيات و اخبارى كه در ستايش ضد آن - يعنى راستگوئى - وارد شده تأمل كند، و بعد از اين اگر دشمن خود نباشد در هر سخنى كه مى‏خواهد بگويد نخست بينديشد و تفكّر كند، پس اگر دروغ باشد ترك نمايد و از همنشينى فاسقان و دروغگويان اجتناب كند، و با صالحان و راستگويان همنشين شود.