|
علماخلاقاسلامى ج : 3 ص : 336
فصل 11 الفت و ديدار
چنانكه اشاره شد ضد قهر و دورى كردن، الفت گرفتن و ديد و بازديد است، و اين از نتايج خيرخواهى و محبّت است، و ثواب آن از حد شمار بيرون است.
از حضرت امام باقر عليه السّلام روايت است كه: «رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلّم فرمود:
جبرئيل مرا خبر داد كه خداى عز و جل فرشتهاى را به زمين فرستاد، فرشته مىرفت تا به در خانهاى رسيد كه مردى از صاحب خانه اجازه ورود مىخواست، فرشته به او گفت: با صاحب خانه چه كار دارى؟ گفت: او برادر مسلمان من است براى خداى تبارك و تعالى به ديدن او آمدهام. فرشته گفت: كار ديگرى ندارى؟ گفت: نه. فرشته گفت: من فرستاده خدا به سوى توام، خداوند تو را سلام مىرساند و مىگويد:
بهشت براى تو واجب شد، سپس گفت خداى عز و جل مىفرمايد: هر مسلمانى كه مسلمانى را ديدار كند، او را ديدار نكرده بلكه مرا ديدار كرده، و ثواب او بر عهده من بهشت است».
و امير مؤمنان عليه السّلام فرمود:«لقاء الإخوان مغنم جسيم و إن قلّوا»
«ديدار برادران غنيمتى بزرگ است، اگر چه [اين گونه برادران] اندك و كميابند».
امام باقر عليه السّلام فرمود:«إنّ للّه عزّ و جلّ جنّة لا يدخلها إلا ثلاثة:
رجل حكم على نفسه بالحقّ، و رجل زار أخاه المؤمن في اللّه، و رجل
علماخلاقاسلامى ج : 3 ص : 337
آثر أخاه المؤمن في اللّه»
«خداى عز و جل را بهشتى است كه جز سه كس وارد آن نشوند: مردى كه بر ضد خود به حق حكم كند، و مردى كه برادر مؤمن خود را براى خدا زيارت كند، و مردى كه برادر مؤمن خود را بر خويش ترجيح دهد».
و فرمود: «چون مؤمن از خانه خود براى ديدار برادر خود بيرون مىآيد، خداى عز و جل فرشتهاى را بر او مىگمارد كه يك بال خود را در زير گام او نهد و بال ديگر را سايبان او سازد: و چون به منزل وى درآيد خداى تبارك و تعالى ندا فرمايد:
اى بندهاى كه حق مرا بزرگ داشتى و از آثار پيغمبرم پيروى كردى، بزرگداشت تو حقى است بر من، از من بخواه تا عطا كنم، بخوان مرا تا اجابت نمايم، خاموش باش تا من آغاز كنم. و چون باز گردد همان فرشته بدرقهاش كند و همچنان بال خود را سايبان او سازد تا به منزل خويش وارد شود، آنگاه خداى تبارك و تعالى ندا فرمايد كه اى بندهاى كه حق مرا بزرگ شمردى، گراميداشت تو حقّى است بر من. بهشت خود را براى تو واجب گردانيدم و تو را درباره بندگانم اذن شفاعت دادم».
و فرمود: «هر مؤمنى كه از خانه خود بيرون آيد كه برادر [مؤمن] خود را زيارت كند و حق او را بشناسد، خداوند به هر گامى براى او حسنهاى مىنويسد، و سيّئهاى از او محو مىكند، و درجهاى بلند مىگرداند، و چون در خانه را بكوبد درهاى آسمان براى او گشوده مىشود، و چون با هم ملاقات كنند و مصافحه و معانقه (دست به گردن يكديگر كردن) نمايند، خداوند به ايشان توجّه كند و سپس به آنان بر فرشتگان مباهات نمايد و فرمايد: به اين دو بنده من بنگريد كه در راه من با هم ديدار و دوستى كردند، بر من حق است كه بعد از اين به آتش عذابشان نكنم. و چون باز گردد به عدد نفسها و قدمها و سخنهاى او فرشتگان بدرقهاش كنند و او را از بلاهاى دنيا و سختيهاى آخرت محافظت نمايند تا سال ديگر مثل آن شب، و اگر بين آن دو شب بميرد از حساب [قيامت] معاف باشد، و اگر ديدار شونده حق ديدار كننده را بشناسد همان اجر زائر براى او نيز هست».
و امام صادق عليه السّلام فرمود: «هر كه برادر [مؤمن] خود را براى خدا و
علماخلاقاسلامى ج : 3 ص : 338
وعدههاى خدا و آنچه نزد اوست نه براى چيز ديگر ديدن كند، خداوند هفتاد هزار فرشته بر او بگمارد كه به وى ندا كنند: پاك گشتى و بهشت برايت خوش باشد» و فرمود:«من زار أخاه في اللّه، قال اللّه عزّ و جلّ: إيّاى زرت، و ثوابك علىّ، و لست أرضى لك ثوابا دون الجنّة»
«هر كه براى خدا از برادرش ديدن كند، خداى عز و جل فرمايد: مرا ديدن كردى، و ثوابت بر من است، و براى توبه ثوابى كمتر از بهشت راضى نمىشوم».
و فرمود: «هر كه براى خدا از برادر خود در حال بيمارى يا تندرستى ديدن كند، كه براى نيرنگ و دريافت عوض نباشد، خدا هفتاد هزار فرشته بر او گمارد كه از دنبالش ندا كنند: پاك شدى و بهشت برايت خوش باشد شما زائران خدائيد، و بر خداى رحمان وارد شدهايد، تا به منزلش برگردد»، بشير گفت: فدايت شوم اگر چه مكان دور باشد؟ فرمود: آرى اى بشير اگر چه مكان او يك سال راه باشد، زيرا خدا جواد است، و فرشتگان بسيارند، از او بدرقه كنند تا به منزلش برگردد».
و فرمود: «هر كه در راه خدا و براى خدا به ديدن برادر خود رود، روز قيامت در ميان جامههاى بافته از نور گام بردارد، و از هر چه بگذرد برايش بتابد تا در پيشگاه خداى عز و جل بايستد، و خداوند به او مرحبا گويد، و چون مرحبا گويد عطايش را فراوان سازد».
و فرمود: «ديدار مؤمن در راه خدا از آزاد كردن ده بنده مؤمن بهتر است، و هر كه بنده مؤمنى را آزاد كند هر عضو بنده عضوى از او را از آتش نگاهدارد».
و حضرت به ابى خديجه فرمود: «تا بصره چه فاصلهاى دارى؟ عرض كرد: از راه دريا اگر باد موافق بوزد پنج روز و از راه خشكى حدود هشت روز، فرمود: چه مسافت كمى است به ديدن يكديگر رويد و با هم تجديد عهد كنيد، كه هر انسانى در قيامت بايد شاهدى به ديندارى او شهادت دهد».
علماخلاقاسلامى ج : 3 ص : 339
و فرمود: «مؤمن چون برادر مؤمن خود را ببيند، اگر خدا را ياد كند سبب حيات دين او خواهد بود».
و رسول خدا صلى اللّه عليه و آله فرمود:«مثل الأخوين مثل اليدين تغسل احداهما الأخرى. ما لقى المؤمنان قطّ الا افاد اللّه احدهما من صاحبه خيرا»
«حكايت دو برادر چون دو دست است كه يكى ديگرى را بشويد، هيچ دو مؤمنى يكديگر را ملاقات نمىكنند مگر اينكه خداوند از يكى خيرى به ديگرى مىرساند».
و اخبار به اين مضمون بسيار است. و سرّ اين ترغيب و تأكيد در زيارت مؤمنان با يكديگر اين است كه حسد و عداوت را از ميان مىبرد و الفت و محبّت مىآورد. و اين بزرگترين وسيله براى اصلاح امر دنيا و آخرت است. و به همين جهت در آيات و اخبار خود الفت و رفع دورى و بيگانگى ستايش شده است، بخصوص اگر پيوند و رابطه بر پايه تقوا و دين باشد. و درباره جدايى و گريز از يكديگر مذمّت شده است. خداى سبحان در مقام منّت نهادن بر مؤمنان به سبب نعمت الفت، مىفرمايد:
«لَوْ أنْفَقْتَ ما فِى الْأَرْضِ جَميعا ما الَّفْتَ بَيْنَ قُلُوبِهِمْ وَ لكِنَّ اللَّهَ الَّفَ بَيْنَهُمْ» 8: 63(انفال، 63) «اگر همه ثروت زمين را خرج مىكردى نمىتوانستى ميان دلهايشان الفت بيندازى، ولى خدا ميانشان الفت افكند».
و فرمود:«فَأصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ اخْوانا 3: 103(آل عمران، 103) «و به سبب نعمت او (يعنى نعمت الفت) برادران گشتيد».
و مىفرمايد:«وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَميعا وَ لا تَفَرَّقُوا» 3: 103(آل عمران، 103) «همگى به ريسمان خدا چنگ زنيد و پراكنده مشويد».
و پيغمبر اكرم صلى اللّه عليه و آله و سلّم فرمود:«المؤمن آلف مألوف، و لا خير في من لا يألف و لا يؤلف»
«مؤمن الفت گيرنده است و با او الفت مىگيرند، و هر كه الفت نگيرد و با او الفت نگيرند خيرى در او نيست». و اين است سرّ ترغيب بر سلام كردن
علماخلاقاسلامى ج : 3 ص : 340
و مصافحه و معانقه.
رسول خدا صلى اللّه عليه و آله فرمود:«أولى النّاس باللّه و برسوله من بدأ بالسّلام»
«سزاوارترين مردم به خدا و رسول او كسى است كه به سلام آغاز كند».
و امير مؤمنان عليه السّلام فرمود: «خشم مگيريد و بخل مورزيد، بلند سلام كنيد، و خوش سخن باشيد، و شب هنگام كه مردم در خوابند نماز گزاريد تا به سلامت داخل بهشت شويد».
و امام باقر عليه السّلام فرمود:«انّ اللّه يحبّ إفشاء السّلام»
«خداوند بلند و آشكار سلام كردن را دوست دارد».
و فرمود:«من التّواضع أن تسلّم على من لقيت»
«از تواضع است كه به هر كه مىرسى سلام كنى».
و امام صادق عليه السّلام فرمود:«تصافحوا فإنّها تذهب بالسّخيمة»
«مصافحه كنيد كه مصافحه كينه را مىبرد».
و فرمود: «مصافحه كردن با مؤمن از مصافحه كردن با ملائكه برتر است».
و امام باقر عليه السّلام فرمود: «وقتى مؤمنان به هم برخورند و مصافحه كنند، خداى تعالى دست خود را ميان دستهاى آنان مىگذارد، و به آن كه رفيقش را بيشتر دوست دارد رو مىكند. و چون خداى متعال به هر دو رو كند (كه يكديگر را به يك اندازه دوست دارند) گناهانشان مانند برگ درخت مىريزد».
و پيغمبر اكرم صلى اللّه عليه و آله و سلّم فرمود:«إذا لقى أحدكم أخاه فليسلّم عليه و ليصافحه، فإنّ اللّه تعالى اكرم بذلك الملائكة، فاصنعوا صنع الملائكة»
«چون يكى از شما برادر خود را ملاقات كند بايد به او سلام كند و با او دست بدهد، كه خداى تعالى فرشتگان را بدين كار گرامى داشته، پس شما نيز كار فرشتگان كنيد».
و امام صادق عليه السّلام فرمود: «وقتى مؤمنان يكديگر را در آغوش گيرند رحمت خدا آنان را فرا گيرد، و چون يكديگر را در بر كشند و از آن جز خشنودى
علماخلاقاسلامى ج : 3 ص : 341
خدا نخواهند و غرض دنيوى نداشته باشند، به آنها گفته شود: آمرزيده شديد عمل را از سر گيريد [كه گناهان گذشته شما بخشوده شد]، و چون با يكديگر گفتگو كنند، فرشتگان با هم گويند: از ايشان دور شويد، كه رازى دارند و خدا بر آنها پرده انداخته است«»».
علماخلاقاسلامى ج : 3 ص : 342
و از آنهاست:
|