|
ايذاء و اهانت و تحقير
شكّى نيست كه اين صفات ناپسنديده غالبا مترتّب بر عداوت و حسد است، اگر چه بعضى از مصاديق و افراد آن گاهى اوقات صرفا ناشى از طمع يا حرص است و اين از پستى قوه شهويه مىباشد، يا تنها از غضب و بدخوئى و كبر سرچشمه مىگيرد، هر چند كينه و حسدى در ميان نباشد. و به هر حال، بىشك و شبهه ايذاء و تحقير مؤمن شرعا حرام و موجب هلاك ابدى است. خداى سبحان مىفرمايد:
«وَ الَّذينَ يُؤْذُونَ الْمُؤمِنينَ وَ الْمُؤْمِناتِ بِغَيْرٍ مَا اكْتَسَبُوا فَقَدِ احْتَمَلُوا بُهْتانا وَ اثْما مُبينا» 33: 58(احزاب، 58) «كسانى كه مردان و زنان با ايمان را براى عملى كه نكردهاند بيازارند دروغى بزرگ و بزهى هويدا بر گردن خويش دارند».
و رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلّم فرمود: «هر كه مؤمنى را بيازارد مرا رنجانده و هر كه مرا برنجاند خدا را رنجانده، و هر كه خدا را برنجاند در تورات و انجيل و زبور و قرآن ملعون است.» و در خبرى ديگر آمده: «لعنت خدا و فرشتگان و مردم بر او باد.»«» و فرمود:«المسلم من سلّم المسلمون من يده و لسانه»
«مسلمان كسى است كه مسلمانان از دست و زبانش ايمن باشند».
علماخلاقاسلامى ج : 3 ص : 286
و فرمود:«لا يحلّ للمسلم أن يشير إلى أخيه بنظرة تؤذيه»
«روا نيست كه مسلمانى با نگاهى آزار دهنده به برادر مسلمان خود اشاره نمايد».
و فرمود: «آيا به شما خبر دهم كه مؤمن كيست؟ كسى كه مؤمنان وى را بر جان و مال خويش امين بدانند. مىخواهيد به شما بگويم كه مسلمان كيست؟ كسى كه مسلمان از دست و زبان او ايمن باشند. براى مؤمن حرام است كه بر مؤمن ظلم يا خوارى يا غيبت روا دارد يا او را رد و طرد كند».
امام صادق عليه السّلام فرمود:«قال اللّه عزّ و جلّ: ليأذن بحرب منّى من آذى عبدى المؤمن»
«خداى عز و جل مىفرمايد: آن كس كه بنده مؤمن مرا بيازارد به من اعلان جنگ مىدهد».
و فرمود:«اذ كان يوم القيامة نادى مناد: أين المؤذون لأوليائى؟ فيقوم قوم ليس على وجوههم لحم، فيقال: هؤلاء الّذين آذوا المؤمنين، و نصبوا لهم و عاندوهم و عنّفوهم في دينهم. ثمّ يؤمر بهم إلى جهنّم»
«چون قيامت شود، مناديى ندا كند: كجايند آزار كنندگان دوستان من؟ پس عدّهاى كه صورتشان گوشت ندارد برخيزند، و گفته شود: اينهايند آن كسانى كه مؤمنان را آزردند، و با آنان دشمنى كردند و عناد ورزيدند و با آنها درباره دينشان درشتى نمودند، سپس فرمان رسد كه آنان را به دوزخ برند».
و فرمود:«قال رسول اللّه صلى اللّه عليه و آله و سلّم:قال اللّه تبارك و تعالى: من أهان لي وليّا فقد أرصد لمحاربتى»
«رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلّم فرمود: خداى تبارك و تعالى مىفرمايد: هر كه به يكى از دوستان من اهانت كند، كمر محاربه با من بسته است».
و فرمود: «خداى تبارك و تعالى مىفرمايد: هر كه دوستى از من را مورد اهانت قرار دهد به جنك با من كمين كرده، و من به يارى دوستانم شتاب مىكنم».
و فرمود:«قال رسول اللّه صلى اللّه عليه و آله و سلّم:قال اللّه عزّ و جلّ: قد نابذنى من اذلّ عبدى المؤمن»
علماخلاقاسلامى ج : 3 ص : 287
«رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلّم فرمود: خداى عز و جل مىفرمايد: آن كس كه بنده مؤمن مرا خوار كند با من به جنگ برخاسته».
و فرمود:«من حقر مؤمنا مسكينا أو غير مسكين، لم يزل اللّه عزّ و جلّ حاقرا له ماقتا، حتّى يرجع عن محقرته إيّاه»
«هر كه مؤمنى را چه مستمند باشد يا غير مستمند خوار شمارد، خداى عز و جل همواره او را خوار و دشمن دارد تا از خوار شمردن وى باز گردد».«» و در اين معنى اخبار بسيار ديگرى نيز هست.
و هر كه نسبت ميان علت و معلول و ارتباط خاصّى را كه ميان خالق و مخلوق است بشناسد، مىداند كه ايذاء و اهانت بندگان در حقيقت به ايذاء و اهانت خداوند برمىگردد، و همين امر در مذمّت آن كافى است. پس بر هر عاقلى واجب است كه پيوسته متذكّر بدى و مذموم بودن ايذاء و تحقير مسلمين و خوبى و پسنديده بودن ضد آن باشد، و آنچه را كه در رفع آزار و اذيّت آنان و گرامى داشتن ايشان رسيده است - چنانكه خواهد آمد - به خاطر داشته باشد، و خود را از ارتكاب ايذاء و تحقير آنها باز دارد تا موجب رسوائى در دنيا و عذاب آخرت نگردد.
|