علم‏اخلاق‏اسلامى ج : 3 ص : 195
فصل 29 آنچه در مورد انفاق بر عائله بايد رعايت كرد
هر كه در انفاق به خانواده خود خواستار اجر و ثواب است بايد: در رنج و كوششى كه در به دست آوردن روزى و نفقه متحمّل مى‏شود و همچنين در خرج و انفاق آن خشنودى خدا و پاداش آخرت را مقصود قرار دهد، زيرا بدون قصد قربت ثوابى نخواهد بود. و نيز از تحصيل حرام و مال شبهه‏ناك اجتناب نمايد، و براى عائله خود جز حلال نياورد، كه گرفتن حرام و خرج كردن آن بزرگترين گناهان است. و در تحصيل روزى و خرج و انفاق ميانه‏روى كند، نه بر خانواده خود تنگ بگيرد كه ضايع و بى‏خرج بمانند و نه اسراف نمايد كه عمر خويش را در طلب مال تباه كند و از زيانكاران شود و به هلاكت رسد. خداى سبحان مى‏فرمايد:
«وَ كُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لا تُسْرِفُوا» 7: 31(اعراف، 30) «بخوريد و بياشاميد و زياده روى مكنيد».
و مى‏فرمايد:«وَ لا تَجْعَلْ يَدَكَ مَغْلُولَةً الى عُنُقِكَ وَ لا تَبْسُطْها كُلَّ الْبَسْطِ» 17: 29(اسراء، 29) «دستت را به گردنت مبند و آن را يكسره مگشاى».
و مى‏فرمايد:وَ الَّذينَ اذا انْفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَ لَمْ يَقْتُرُوا وَ كانَ بَيْنَ ذلِكَ قَواما» 25: 67(فرقان، 67) «و كسانى كه چون خرج كنند اسراف نكنند و تنگ نگيرند و بخل نورزند
علم‏اخلاق‏اسلامى ج : 3 ص : 196
و ميانه‏رو باشند».
و از امام صادق عليه السّلام روايت است كه: «اين آيه:«وَ الَّذين اذا انْفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَ لَمْ يَقْتُرُوا وَ كانَ بَيْنَ ذلِكَ قَواما» 25: 67را خواند، آنگاه مشتى خاك برداشت و دست خود را بست و فرمود: اين تنگ گيرى و بخلى است كه خداوند در كتاب خويش ياد كرده. پس مشتى ديگر برداشت و دست خود را كاملا باز نگه داشت و فرمود: اين اسراف است. و بعد مشتى ديگر بر گرفت، برخى از آن را ريخت و برخى را نگاه داشت و فرمود: اين اعتدال و ميانه روى است».«» و سزاوار نيست كه خود يا يكى از اهل خانه خود را به خوردنى پاكيزه و مطبوعى مخصوص گرداند و از ديگران مضايقه كند، كه اين كار كينه در دل پديد مى‏آورد و از معاشرت نيكو دور است، مگر اينكه به سبب بيمارى يا ضعف يا غير اين‏ها به غذاى مخصوصى ناچار باشد. و شايسته نيست كه غذائى را كه نمى‏خواهد براى آنها تهيّه كند وصف نمايد. و سزاوار است كه همه عائله خود را به هنگام غذا خوردن بر سفره بنشاند، كه روايت است: «خدا و ملائكه بر اهل خانه‏اى كه به جمعيّت غذا مى‏خورند درود مى‏فرستند».