پيوست (بزرگى و صلابت نفس)
ضدّ كوچكى و ضعف نفس بزرگى نفس و محكمى دل است، و از ضعف نفس دانستى كه بزرگى و صلابت نفس اين است كه آنچه بر او وارد مى‏شود تحمّل كند. و اخبار دلالت دارد كه مؤمن داراى صلابت و عزّت و مهابت است و همه اين‏ها فرع بزرگى نفس است. امام باقر عليه السّلام فرمود:«المؤمن أصلب من الجبل»
«مؤمن از كوه محكمتر است».
و نيز فرمود:«انّ اللَّه تعالى أعطى المؤمن ثلاث خصال: العزّ في الدّنيا و الآخرة، و الفلح في الدّنيا و الآخرة، و المهابة في صدور الظّالمين».
«خدا به مؤمن سه خصلت كرامت فرمود: عزّت در دنيا و آخرت، و رستگارى دنيا و آخرت، و مهابت در دل ستمگران».
و صاحب اين ملكه خوارى و عزّت در نظر او يكسان و تهيدستى و ثروت در نزد او مساوى، بلكه صحّت و بيمارى و ستايش و نكوهش براى او برابر است و از دگرگون شدن امور و احوال تأثير نمى‏پذيرد. اين خوى ملكه شريفى است كه آبشخور هر بى سر و پائى نيست و جز يكّه سواران ميدان مردانگى ياراى جولان آن ندارند، بلكه جز يگانه‏هاى نامدار از حكماء يا تيزهوشان شير دل از عرفا
علم‏اخلاق‏اسلامى ج : 2 ص : 321
نمى‏توانند در آن گام نهند. و طريق تحصيل اين صفت - بعد از يادآورى شرافت آن - اين است كه در مواظبت بر آثار و لوازم آن و اجتناب از امور منافى آن بكوشد تا بتدريج آن را به دست آورد.