علم‏اخلاق‏اسلامى ج : 2 ص : 319
فصل 11 و از آنهاست:
كوچكى و ضعف نفس‏
ضعف نفس و خود كم بينى صفتى است كه موجب عجز و ناتوانى از تحمّل حوادث مى‏شود، و اين صفت از نتايج جبن و از صفات خبيثه به شمار مى‏رود، و ملازم است با ذلّت و خوارى و كناره جستن از كارهاى بزرگ و عالى، و مسامحه در امر به معروف و نهى از منكر، و اضطراب و تزلزل به اندك چيزى از بلاها و امور ترس آور. و در اخبار وارد شده است كه مؤمن از ذلّت نفس برى است. امام صادق عليه السّلام فرمود:
«انّ اللَّه عزّ و جلّ فوّض إلى المؤمن اموره كلّها و لم يفوّض إليه أن يكون ذليلا: أما تسمع اللَّه تعالى يقول»:
«وَ لِلّهِ الْعِزّةُ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِلْمُؤمِنينَ» 63: 8.
(منافقون 8) «خداى عزّ و جلّ بنده مؤمن را در هر كارى اختيار داد ولى به او اختيار نداد كه خويشتن را ذليل و بيقدر كند: آيا نشنيده‏اى كه خداى تعالى مى‏فرمايد: «عزّت براى خدا و پيغمبر او و مؤمنان است»؟«فالمؤمن يكون عزيزا و لا يكون ذليلا، انّ المؤمن أعزّ من الجبل، الجبل يستقلّ منه و المؤمن لا يستقلّ من دينه شي‏ء».
علم‏اخلاق‏اسلامى ج : 2 ص : 320
«پس مؤمن بايد خود را عزيز بدارد و تن به ذلّت ندهد، مؤمن از كوه محكمتر است، زيرا از كوه [به تيشه‏] مى‏توان چيزى برگرفت، ولى از دين مؤمن چيزى بر گرفته نشود».
و نيز فرمود:«انّ اللَّه فوّض إلى المؤمن كلّ شي‏ء إلا إذا لال نفسه».
«خداوند هر چيزى را به مؤمن واگذار كرده جز ذليل كردن خويش را».
و اخبار ديگرى به اين مضمون رسيده است. و علاج آن به همان نحو است كه در معالجه جبن گفته شد.