پيوست (شجاعت)
چنانكه دانستى ضدّ اين دو جنس (تهوّر و جبن) «شجاعت» است. ستودگى و شرافت آن را به ياد آور و نفس خويش را بر آثار و لوازم آن وادار كن تا به صورت طبع و ملكه درآيد، و آثار دو ضدّ آن بكلّى برطرف شود. و دانستى كه شجاعت از برترين كمالات و شريفترين ملكات نفسانى است، و فاقد آن از مردانگى بى‏بهره است و در حقيقت از جمله زنان است نه از مردان. و خداوند در وصف نيكان اصحاب پيامبر صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم مى‏فرمايد:
أشِدّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ» 48: 29(فتح، 29) «با كافران سخت و شديدند».
و پيامبر خود را به آن امر كرده است:
«وَ اغْلُظْ عَلَيهِمْ» 9: 73(توبه، 74)
علم‏اخلاق‏اسلامى ج : 2 ص : 254
«و بر آنها (كافران و منافقان) سخت بگير».
زيرا سختگيرى و خشونت از لوازم و آثار شجاعت است. و در اخبار تصريح شده است كه مؤمن شجاع است. امير مؤمنان عليه السّلام در وصف مؤمن فرموده است:«نفسه أصلب من الصّلد»،
«دل مؤمن از سنگ محكمتر و سخت‏تر است» و امام صادق عليه السّلام فرمود:
«المؤمن أصلب من الجبل إذ الجبل يستقلّ منه و المؤمن لا يُستقلّ من دينه».
«مؤمن از كوه استوارتر و محكمتر است زيرا كه از كوه مى‏شود چيزى برگرفت و از دين مؤمن چيزى برگرفته نشود».
علم‏اخلاق‏اسلامى ج : 2 ص : 255
و امّا انواع صفات رذيله‏اى كه به قوه غضب متعلّق است، از جمله: