|
چاره چيست؟
تا اينجا محرز شد كه تكاثر يك بيمارى حادّ اقتصادى است كه به فرد و جامعه لطمه مىزند و مفاسد متعددى را به بار مىآورد و گاه، نظام زندگى را مختل مىسازد، براى مبتلا نشدن به اين بيمارى كشنده، طبيبان درد آشناى الهى، راههايى پيشنهاد كردهاند كه با تبيين برخى از آنها اين بخش را به پايان مىبريم.
الف- هشدار
زراندوزى كارى ابلهانه و بدفرجام است كه با نظام طبيعت و فطرت پاك انسانى نمىسازد. قرآن مجيد هشدار مىدهد كه ثروت و فرزند مايه آزمايش و فتنه است. «1» سپس مىفرمايد:
«يا ايُّهَا الَّذينَ امَنُوا لا تُلْهِكُمْ امْوالُكُمْ وَ لا اوْلادُكُمْ عَنْ ذِكْرِاللَّهِ ...» «2»
اى مؤمنان [مواظب باشيد كه] ثروتها و فرزندانتان، شما را از ياد خدا غافل نكنند.
در همين راستا مولاى متقيان عليهالسلام، نكته ظريفى را گوشزد كرده، مىفرمايد:
«الْمالُ لا يَنْفَعُكَ حَتَّى يُفارِقَكَ» «3»
ثروت تا از تو جدا نشود، سودت نمىرساند.
ب- تهيه ذخيره اخروى
با توجه به مقبوليت و محبوبيت كار و تلاش و كسب و درآمد حلال در اسلام از يكسو و ممنوعيت تكاثر ثروت از سوى ديگر، اين سؤال خودنمايى مىكند كه؛ با ثروت به دست آمده چه بايد كرد؟
با اندك تأمّلى در آيات و روايات اسلامى، پاسخ را چنين دريافت مىكنيم كه؛ پس از اداره آبرومندانه زندگى خود، فاميل، دوستان و آشنايان، بقيه را در راه شكوفايى فرهنگ اسلامى، سازندگى مملكت، فقرزدايى، كارهاى عام المنفعه و ... سرمايهگذارى كنيد و خداوند، اصل سرمايه و دست كم هفتصد برابر سود آن را برايتان تضمين مىكند؛
«مَثَلُ الَّذينَ يُنْفِقُونَ فى سَبيلِ اللَّهِ كَمَثَلِ حَبَّةٍ انْبَتَتْ سَبْعَ سَنابِلَ فى كُلِّ سُنْبُلَةٍ مِأَةُ حَبَّةٍ وَاللَّهُ يُضاعِفُ لِمَنْ يَشاءُ وَاللَّهُ واسِعٌ عَليمٌ» «1»
مَثَل [صدقات] كسانى كه (مالى را) در راه خدا انفاق مىكنند، همانند دانهاى است كه هفت سنبل به بار مىآورد كه در هر يك از آنها يكصد دانه است و خدا براى هر كه بخواهد دو چندان مىكند؛ زيرا او گشاده دست و داناست.
بنابراين در اسلام به جاى تكاثر و پسانداز بيهوده ثروت، انفاق و پيش فرستادن خيرات پيشنهاد شده كه كارى خردمندانه، خدا پسندانه، سودآور و با فرجام است و زندگى آن سرا را تأمين مىكند، چنانكه حضرت على صلواتاللهعليه فرمود:
«امْسِكْ مِنَ الْمالِ بِقَدْرِ ضَرُورَتِكَ وَ قَدِّمِ الْفَضْلَ لِيَوْمِ فاقَتِكَ» «2»
ثروت را به اندازه نيازت نگه دار و اضافى را براى روز بىنوايىات (قيامت) پيش فرست.
|