|
16- پرهيز از غِشّ در معامله
غش در لغت به معناى خلاف واقع جلوه دادن و يا چيزى را كه به مصلحت كسى نيست، مطابق مصلحت او نمايش دادن است و نقيض آن «نصح» به معناى خيرخواهى است «1»، ولى در فقه به اين معناست كه فروشنده، جنسِ عالى را با جنسى كه در قيمت به آن اندازه نيست مخلوط كند و آنگاه مجموع را به عنوان كالاى مرغوب و عالى بفروشد؛ به عنوان مثال شير را با آب مخلوط كند و به جاى شير خالص در معرض فروش بگذارد.معاملهاى كه در آن غش صورت بگيرد از نظر شرعى باطل نيست، ليكن براى خريدار، خيار فسخ ايجاد مىكند و او مىتواند معامله را به طور يك جانبه بر هم بزند يا به جاى كالاى مغشوش، كالاى مرغوب بگيرد. «2»
غش در معامله از ديدگاه عموم فقهاى اسلامى عملى حرام محسوب مىشود و تجّار و كسبه متديّن، كه به دنيا و زيورهاى آن به عنوان وسيلهاى براى كسب آخرت مىنگرند و آن را مزرعه آخرت مىدانند، هرگز خود را به چنين كار ناشايستى آلوده نمىسازند.
از جمله چيزهايى كه رسول خدا صلىاللّهعليهوآله از آن نهى فرموده، غش در معامله است:
«مَنْ غَشَّ مُسْلِماً فى شِراءٍ اوْ بَيْعٍ فَلَيْسَ مِنَّا وَ يُحْشَرُ يَوْمَ الْقِيامَةِ مَعَ الْيَهُودِ لِأَنَّهُمْ اغَشُّ الْخَلْقِ لِلْمُسْلِمينَ» «3»
هر كس در خريد و فروش، مسلمانى را فريب دهد از ما نيست و در روز قيامت با يهوديان محشور مىگردد. زيرا آنها فريب كارترين مردم با مسلمانانند.
|