نشانه‏هاى سستى و تنبلى‏
تنبلى نشانه‏هايى دارد كه با آنها مى‏توان افراد سست عنصر را از افراد سخت كوش باز شناخت از جمله:
1- تكيه به آينده: يعنى كارها و بويژه كارهاى مهم را به آينده موكول مى‏كند.
2- توقّع زياد: اكثر اوقات انتظار دارند كه كارهايشان را ديگران انجام دهند.
3- توجيه بيكارى: افراد بى‏حال كه حوصله هيچ كارى را ندارند، تنبلى و سستى خود را به صورتهاى مختلف توجيه مى‏كنند، تا از اين راه روان خود را آرامش بخشند و از عذاب وجدان رها شوند؛ دنبال كارهاى توليدى نمى‏روند، معامله انجام نمى‏دهند و كارهاى خدماتى نمى‏پذيرند و در بيان علّت آن مى‏گويند: دنيا ارزش ندارد، انسان بايد به مقدار اندك و به «قوت لايموت» بسنده كند. بسان انبياء و ائمّه كه در دنيا زهد را پيشه خود قرار مى‏دادند. در حالى كه «زهد» در نظر او بهانه‏اى بيش نيست و تنها عامل رهايى از كار و مسؤوليّتها، كم همتى و تن پرورى است.
«بَلِ الْانْسانُ عَلى‏ نَفْسِهِ بَصيرَةٌ وَ لَوْ الْقى‏ مَعاذيرَهُ» «2»
بلكه انسان خودش از وضع خود آگاه است، هر چند (در ظاهر) براى خود عذرهايى بتراشد.