بيكارى‏
انسان نبايد بيكار بماند، بلكه بايد بسان مظاهر طبيعت همچون زمين، ماه و خورشيد
كه همواره در حركتند و لحظه‏اى متوقف نمى‏گردند بدور از سستى و تنبلى به كار و كوشش بپردازد. كار جُز براى تجديد قوا و تنفّس تعطيل بردار نيست؛ از اين رو، خداوند به پيامبر صلى الله عليه و آله دستور مى‏دهد كه پيوسته و بدون وقفه در كار و فعاليت باشد؛ اگر از كار مهمى چون تبليغ و جهاد فارغ شد به عبادت و تربيت افراد ... بپردازد:
«فَاذا فَرَغْتَ فَانْصَبْ وَ الى‏ رَبِّكَ فَارْغَبْ» «1»
پس هنگامى كه از كار مهمّى فارغ مى‏شوى به مهمّ ديگرى بپرداز و به سوى خدايت توجه كن.
بيكارى و فراغت كامل مايه خستگى، كم شدن نشاط، تنبلى و فرسودگى و چه بسا مايه فساد و تباهى، بزهكارى، و بيماريهاى روانى و اجتماعى است؛ آمارها نشان مى‏دهد كه هنگام تعطيلاتِ مؤسسات آموزشى، ميزان فساد تا هفت برابر افزايش مى‏يابد. «2»
حضرت على عليه‏السلام مى‏فرمايد:
«انْ يَكُنِ الشُّغْلُ مَجْهَدَةً فَاتِّصالُ الْفَراغِ مَفْسَدَةٌ» «3»
اگر مشغول شدن [به كارى‏] تلاش انگيز باشد فراغتِ پيوسته [و بيكارى‏] فساد انگيز است.
حضرت امام زين‏العابدين (ع) در نيايش خود در اين باره چنين مى‏گويد:
«... فَانْ قَدَّرْتَ لَنا فَراغاً مِنْ شُغْلٍ فَاجْعَلْهُ فَراغَ سَلامةٍ لا تُدْرِكُنا فيهِ تَبِعَةٌ وَ لا تُلْحِقُنا فيهِ سَامَةٌ» «4»
[خدايا] اگر براى ما فراغتى از كارها تقدير كرده‏اى پس آن را فراغتى توأم با سلامتى قرار ده كه به سبب آن، گناهى دامنگيرمان نشود و خستگى و سستى به ما نپيوندد.
از اين جملات امام (ع) بر مى‏آيد كه فراغت كامل از كار، مفسده انگيز است. از اين رو، گذراندن اوقات فراغت [كه امر فطرى و ضرورى است‏] نبايد در حدّى و به گونه‏اى‏ باشد كه به تنبلى، سستى و بيكارى بينجامد.