بيكارى
انسان نبايد بيكار بماند، بلكه بايد بسان مظاهر طبيعت همچون زمين، ماه و خورشيد
كه همواره در حركتند و لحظهاى متوقف نمىگردند بدور از سستى و تنبلى به كار و كوشش بپردازد. كار جُز براى تجديد قوا و تنفّس تعطيل بردار نيست؛ از اين رو، خداوند به پيامبر صلى الله عليه و آله دستور مىدهد كه پيوسته و بدون وقفه در كار و فعاليت باشد؛ اگر از كار مهمى چون تبليغ و جهاد فارغ شد به عبادت و تربيت افراد ... بپردازد:
«فَاذا فَرَغْتَ فَانْصَبْ وَ الى رَبِّكَ فَارْغَبْ» «1»
پس هنگامى كه از كار مهمّى فارغ مىشوى به مهمّ ديگرى بپرداز و به سوى خدايت توجه كن.
بيكارى و فراغت كامل مايه خستگى، كم شدن نشاط، تنبلى و فرسودگى و چه بسا مايه فساد و تباهى، بزهكارى، و بيماريهاى روانى و اجتماعى است؛ آمارها نشان مىدهد كه هنگام تعطيلاتِ مؤسسات آموزشى، ميزان فساد تا هفت برابر افزايش مىيابد. «2»
حضرت على عليهالسلام مىفرمايد:
«انْ يَكُنِ الشُّغْلُ مَجْهَدَةً فَاتِّصالُ الْفَراغِ مَفْسَدَةٌ» «3»
اگر مشغول شدن [به كارى] تلاش انگيز باشد فراغتِ پيوسته [و بيكارى] فساد انگيز است.
حضرت امام زينالعابدين (ع) در نيايش خود در اين باره چنين مىگويد:
«... فَانْ قَدَّرْتَ لَنا فَراغاً مِنْ شُغْلٍ فَاجْعَلْهُ فَراغَ سَلامةٍ لا تُدْرِكُنا فيهِ تَبِعَةٌ وَ لا تُلْحِقُنا فيهِ سَامَةٌ» «4»
[خدايا] اگر براى ما فراغتى از كارها تقدير كردهاى پس آن را فراغتى توأم با سلامتى قرار ده كه به سبب آن، گناهى دامنگيرمان نشود و خستگى و سستى به ما نپيوندد.
از اين جملات امام (ع) بر مىآيد كه فراغت كامل از كار، مفسده انگيز است. از اين رو، گذراندن اوقات فراغت [كه امر فطرى و ضرورى است] نبايد در حدّى و به گونهاى باشد كه به تنبلى، سستى و بيكارى بينجامد.
|