اسباب امراض نفسانى‏
و اما اسباب امراض نفسانيه و انحراف اخلاق از حد اعتدال، بر سه قسم است:
يا نفسانى است، يا خارجى، يا جسمى.
و اسباب نفسانيه آن است كه: در ابتداى فطرت از براى آدمى حاصل باشد. مثل آنكه قوه ادراك او ضعيف باشد، يا در او قوه شهوت اصلا نباشد.
و اسباب خارجيه آن است كه: به سبب عوارض خارجيه حاصل شده باشد. مثل اينكه با بدان نشسته، يا حكايات ايشان را شنيده، و ميل و شوق به آنها نموده و پيروى و متابعت كرده و مرتكب اعمال ناشايست گشته تا آنكه ملكه او شده.
و اسباب جسمانيه آن است كه: به سبب ناخوشى و مرض، در بدن صفات بد حاصل شده باشد، همچنان كه مشاهده مى‏شود كه به سبب بعضى از امراض، آدمى را كج خلقى به هم مى‏رسد، يا ضعف و «فتور»«» در قوه شهويه پيدا مى‏گردد.