چون برآيد از بدان نيكى و از نيكان بدى‏
در احاديث وارد شده است كه: «هرگاه خداى - تعالى - سرّ بنده را در دنيا بپوشاند، كرم او از آن بالاتر است كه در آخرت ظاهر گرداند. و اگر در دنيا پرده از آن براندازد، از آن كريم‏تر است كه دوباره در آخرت آن را ظاهر نمايد».«» و نيز وارد شده است كه: «در روز قيامت بنده‏اى را بياورند كه گريان باشد. خطاب رسد كه: چرا مى‏گريى؟ عرض كند: گريه مى‏كنم بر آنچه در اين روز از عيوب من در نزد آدميان و فرشتگان ظاهر خواهد شد. خداوند عالم مى‏فرمايد كه: اى بنده من تو را در دنيا رسوا نكردم، و حال آنكه تو مشغول معصيت من بودى و مى‏خنديدى، چگونه امروز تو را رسوا مى‏كنم، و حال اينكه معصيت نمى‏كنى و گريانى».«» مروى است كه: «در فرداى محشر جناب پيغمبر - صلّى اللّه عليه و آله - از داور اكبر مسئلت مى‏نمايد كه: محاسبه امت او را در حضور فرشتگان و پيغمبران و ساير امّتان نكند، تا عيوب آنها بر ايشان ظاهر گردد، بلكه به حساب ايشان چنان برس كه بجز تو و من، ديگر كسى بر آن مطلع نگردد. خطاب الهى رسد كه: اى حبيب من من به بندگان خود از تو مهربانترم، چون تو روا ندارى كه عيوب ايشان نزد غير تو ظاهر شود، من روا
معراج‏السعادة ج : 2 ص : 542
ندارم كه بر تو هم ظاهر گردد و ايشان در پيش تو شرمسار شوند. من خود به تنهائى به محاسبه ايشان پردازم، و چنان كه بجز من احدى بر عيوب ايشان مطلع نگردد».«» پس هرگاه عنايت پروردگار در پوشيدن عيوب بندگان تا به اين حد بوده باشد، پس اى مسكين غافل، و اى مبتلاى به انواع عيوب و رذايل، ترا چه افتاده است كه اين پرده از عيوب بندگان خدا بر مى‏دارى، و سعى در فاش كردن بديهاى ايشان مى‏نمائى، و زبان هرزه خود را به مذمّت ايشان مى‏گشائى؟ از خود غافلى كه به چه عيوب گرفتارى، و به چه اعمال ناشايسته در كارى اندكى ديده بگشاى، و به سراپاى خود نظر كن و صفحه ضمير خبيث خود را مطالعه كن، و چاره از عيوب خود كن.
در كوى و در چهى اى قلتبان«» دست بردار از سبال«» ديگران‏
اى خنك جانى كه عيب خويش ديد هر كه عيبى گفت آن بر خود خريد
غافلند اين خلق از خود اى پدر لا جرم گويند عيب يكديگر
هر كسى گر عيب خود ديدى ز پيش كى شدى فارغ وى از اصلاح خويش‏اى جان برادر ساعتى تأمّل كن، كه اگر كسى عيبى را از تو در پيش ديگران فاش كند، حال تو چگونه خواهد بود، حال ديگران را هم بر خود قياس كن. و بدان كه: از اخبار و آثار، واضح و روشن، و از تجربه، عيان و ثابت و مبيّن است، كه: هر كه ديگرى را رسوا كند خود نيز رسوا مى‏گردد، و هر كه عيب كسى را ظاهر كند عيب او نيز فاش مى‏گردد.
پس، اى جان من بر خود رحم كن، و اقتدا به پروردگار خود نما، و پرده بر عيوب بندگان افكن، و چشم خود را از ديدن عيوب مردم، كور، و گوش خود را كر، و زبان خود را از گفتن، لال ساز.