فصل: مراتب امر به معروف و نهى از منكر
چون وجوب امر به معروف و نهى از منكر را دانستى و شرايط آن را شناختى، بدان كه:
از براى آن چند مرتبه است:
اوّل: انكار قلبى، به اين نحو كه: در دل، منكر فاعل معصيت باشى. و از اين جهت او را دشمن داشته باشى. و اين مرتبه، مشروط به چهار شرطى كه گذشت نيست، بلكه همين به دو شرط از آنها مشروط است: يكى اينكه: عالم باشد به اينكه آنچه را مرتكب شده معصيت است. و ديگر آنكه: آن شخص كه مرتكب منكر شده نادم و پشيمان نباشد.
دوّم: ارشاد و هدايت و شناسانيدن اينكه آنچه را كرده معصيت است، زيرا بسيارى از مردم از راه جهل و نادانى مرتكب بعضى معاصى مى‏گردند.
سوّم: اظهار تنفّر و اكراه از آن شخص عاصى، و كناره جوئى و دورى كردن از او، و ترك دوستى و مجالست با او.
چهارم: به زبان، منع كردن و انكار بر او نمودن. ابتدا به پند و نصيحت، و چنانچه مفيد نشد به تهديد و ترسانيدن. و اگر آن نيز اثر نكرد به درشتى و سخنان زبر به او گفتن و دشنام دادن. به اين نوع كه: اى نادان، و اى جاهل، و اى احمق، و اى فاسق و امثال اين‏ها.
پنجم: به بازداشتن او از معصيت به قهر و تسلّط، چون شكستن آلات لهو و لعب، و ريختن شراب، و گرفتن مال مغصوب و به صاحب آن رد كردن و امثال اين‏ها.
ششم: با زدن به دست و پا بدون اينكه منتهى به قتل و جراحت شود.
هفتم: به شمشير كشيدن و سلاح داشتن و مجروح كردن و كشتن. و اين مرتبه در نزد اكثر علماى ما موقوف به اذن امام - عليه السّلام - است. و از براى رعيّت بدون اذن امام جايز نمى‏دانند، و ليكن سيّد مرتضى و جماعتى، از براى كسى كه متمكّن باشد و موجب فسادى نباشد تجويز كرده‏اند، اگر چه اذن امام در آن به خصوص نباشد.