فصل ششم: لذت و الم جسم و روح‏
چون كه دانستى كه: آدمى را روحى و بدنى است كه هر كسى مركب است از اين دو، بايد بدانى كه هر يك از اين دو جزء را المى و لذتى و محنتى و راحتى و مرضى و صحتى است.
و آلام و محنتهاى بدن عبارت است از: امراض و بيماريها كه عارض بدن مى‏گردد، و جسم را لاغر و نحيف مى‏كند، و آن را از درك لذات جسمانيه باز مى‏دارد، و با مسامحه در معالجه به هلاكت منجر مى‏شود. و «علم طب» موضوعى است از براى بيان اين امراض و معالجات آنها.
و آلام و بيماريهاى روح عبارت است از: اخلاق ذميمه و صفات رذيله، كه موجب هلاكت و بدبختى روح است، و باز مى‏دارد آن را از درك لذات روحانيه، و رسيدن به سعادت ابديه. و آن را محروم مى‏گرداند از مرافقت محرمان خلوتخانه انس، و مجاورت عالم قدس.
و صحت و راحت روح، عبارت است از: اتصاف به اوصاف قدسيّه و ملكات ملكيّه، كه موجب قرب حضرت بارى، و باعث نجات و رستگارى است. و تفصيل اين امراض و معالجات آنها در «علم اخلاق» است كه در اين كتاب بيان مى‏شود.