ايثار، بالاترين مرتبه سخاوت
و مخفى نماند كه بالاترين مراتب سخاوت، ايثار است، كه عبارت است از: بخشش وجود، با وجود احتياج و ضرورت خود. و اين، مرتبهاى است رفيع، و محلّى است عظيم. هر كسى را اين رتبه حاصل نه، و هر شخصى به اين مرتبه واصل نيست. خلاق عالم در مدح اين طايفه مىفرمايد:
«وَ يُؤْثِروُنَ عَلى انْفُسِهِمْ وَ لَو كانَ بِهِمْ خَصاصَةٌ» 59: 9يعنى: «بودند كه اختيار مىكردند ديگران را بر خود، اگر چه خود احتياج داشتند».«» از حضرت پيغمبر - صلّى اللّه عليه و آله - مروى است كه: «هر مردى كه خواهش به چيزى داشته باشد پس خود را از آن نگاه دارد و ديگرى را بر خود اختيار كند، آمرزيده مىشود».«»
معراجالسعادة ج : 2 ص : 410
و اين شيوه مرضيّه، صفت جليله، شعار منبع جود و احسان، و برگزيده انس و جان، پيغمبر آخر الزمان، و بعد از آن طريقه پيشرو اهل ايمان و امير مؤمنان و اولاد طاهرين او - عليه و عليهم السلام - بوده.
بعضى از زنان پيغمبر - صلّى اللّه عليه و آله - گفت كه: «آن سرور هرگز سه روز پىدرپى چيز سير نخوردى تا از دنيا رفت. و هرگاه مىخواست مىتوانست سير بخورد و ليكن آنچه داشت به مردم مىداد و گرسنگان را بر خود مقدّم مىداشت».«» مروى است كه: «موسى بن عمران عرض كرد كه: پروردگارا بعضى از درجات محمد - صلّى اللّه عليه و آله - و امت او را به من بنماى. خطاب رسيد كه: اى موسى ترا طاقت ديدن آنها نيست و ليكن به تو مىنمايم يكى از منازل جليله پيغمبر آخر الزمان را كه به واسطه آن او را بر تو و بر جميع مخلوقات خود تفضيل دادهام. پس پرده آسمانها از پيش ديده موسى - عليه السّلام - برداشته شد، نگاه كرد ديد: منزلهاى كه نزديك بود كه از پرتو انوار آن، و قرب آن به حريم خاص الهى، موسى - عليه السّلام - قالب تهى كند.
عرض كرد: پروردگارا به چه چيز به اين كرامت رسيدى؟ فرمود: به صفتى كه مخصوص او گردانيدهام، كه ايثار و اختيار كردن فقرا در ضرورتى بر خود و عيال خود است. اى موسى از امت او احدى به نزد من نمىآيد كه وقتى از اوقات ديگرى را بر خود در ضرورتى اختيار كرده باشد، مگر اينكه شرم مىكنم حساب او را برسم. و او را در هر جاى از بهشت كه خواهد جاى مىدهم».«» و حكايات ايثار حيدر كرّار در السنه و افواه مشهور، و در تواريخ و كتب مسطور است. و ايثار آن بزرگوار به جائى رسيد كه در «ليلة المبيت»، حيات پيغمبر را بر حيات خود اختيار كرد، و در خوابگاه خاتم الانبياء خوابيد. و به اين سبب خداوند عالم بر ملائكه مباهات نمود و آيه«مَنْ يَشْري نَفْسَهُ ابْتِغاء مَرْضاتِ اللَّهِ» 2: 207«»نازل شد.
و بعد از آن بزرگوار، أئمه اطهار و خواص شيعيان ايشان در اين طريقه مرضيّه به ايشان اقتدا نموده «مهما امكن»«» سعى در مراعات اين فضيلت مىكردهاند.
|