|
فصل: قوت نفس و طريقه تحصيل آن
بدان كه ضد اين صفت، بزرگى نفس و محكمى دل است. و علامت آن، آن است كه
معراجالسعادة ج : 2 ص : 217
آدمى تحمل كند آنچه را كه بر او وارد مىشود، و مانند گياه ضعيف، با هر بادى متزلزل نگردد. و چون موش و روباه با هر حركت پائى به چپ و راست ندود، بلكه چون كوه پا بر جاى كه چون بادهاى مخالف بر او وزد التفات نكند، و چون شير قوى پنجه از حمله دلاوران رونگرداند.
و در احاديث وارد است كه: مؤمن، صاحب صلابت و مهابت و عزت است. و همه اينها فرع بزرگى نفس و قوت دل است.
و از حضرت امام محمد باقر - عليه السّلام - مروى است كه: «خدا به مؤمن سه خصلت كرامت فرموده است: عزت در دنيا و آخرت. و ظفر در رستگارى دنيا و آخرت. و مهابت در دل ظالمان و اهل معصيت».«» و كسى كه صاحب اين صفت شريف بوده باشد كه في الحقيقه سر آمد بيشتر صفات و افضل اكثر ملكات است خوارى و عزت در نظر او يكسان، و تهيدستى و ثروت در نزد او «همعنان»،«» نه از دوستى ابناى روزگار شاد، و نه از دشمنى ايشان باك، نه از مدح ايشان خرّم، و نه از مذمت آنان غمناك مىگردد.
چنانكه حضرت امير المؤمنين - عليه السّلام - فرمودند كه: «اگر همه عالم، شمشيرها كشند و پشت به پشت يكديگر داده رو به من آيند، سر موئى تفاوت در حال من هم نمىرسد».«» بلكه كسى را كه اين صفت عنايت شد در پيش او مرض و صحت، بلكه حيات و موت، بىتفاوت است، و از گردش روزگار و تقلب ليل و نهار مطلقا متأثّر نمىگردد. و از تبدّل احوال، و تراكم أهوال اصلا متزلزل نمىشود.
چيست خود آلاچق تركمان پيش پاى نرّهپيلان جهانو اين ملكه فاضله، صفتى نيست كه هر كسى به آن تواند رسيد. و چشمهاى نيست كه هر بىسروپائى از آن آب تواند نوشيد. سراپردهاى نيست كه هر شخصى گرد آن تواند گرديد. بلكه ميدانى است كه بجز يكهسواران معركه مردانگى، در آن جولان نكنند. و راهى است كه بجز نامداران وادى شير دلى قدم در آن ننهند.
معراجالسعادة ج : 2 ص : 218
سالها بايد كه تا صاحبدلى پيدا شود بو سعيد [1] اندر خراسان يا اويس [2] اندر قرن[3] و طريق تحصيل اين صفت، از آنچه در تحصيل صفت شجاعت، و دفع خوف مذموم گذشت معلوم مىشود.
|