رجاء و اميدوارى بدون طاعت
و اما آنچه دلالت مىكند بر آنچه گفتيم، كه رجاء و اميدوارى به رحمت و مغفرت بايد بعد از طاعت و عبادت باشد، و بدون آن غرور و حماقت است از آيات و اخبار بى حد و نهايت است. چنانكه حق - سبحانه و تعالى - مىفرمايد:
«انَّ الَّذينَ آمَنُوا وَ الَّذينَ هاجَرُوا وَ جاهَدُوا فى سَبيلِ اللّه اولِئكَ يَرْجُونَ رَحْمَةَ اللَّهِ 2: 218»
معراجالسعادة ج : 2 ص : 210
يعنى: «به درستى كه: كسانى كه ايمان آوردند و به جهت متابعت رسول، ترك اوطان خود را نمودند و در راه خدا با كفار و نفس اماره جهاد كردند، ايشاناند كه اميدوار به رحمت پروردگارند».«» و در مقام مذمت طايفهاى مىفرمايد: «فَخَلَفَ مِنْ بَعْدِهِمْ خَلْفٌ وَرِثُوا الْكِتابَ يَاخُذُونَ عَرَضَ هذَا الادْنى وَ يَقُولُونَ سَيُغْفَرُ لَنا 7: 169»«» خلاصه معنى اينكه: از عقب گذشتگان، طايفهاى آمدند كه كتاب خدا از رفتگان به ايشان رسيد، و ايشان گرفتار متاع دنيوى گشتند، و آنها را فرا گرفتند و مىگويند كه زود باشد كه ما آمرزيده شويم.
و از حضرت پيغمبر - صلّى اللّه عليه و آله - مروى است كه: «احمق كسى است كه متابعت هوا و هوس نفسانى را كند، و آرزو از خدا داشته باشد».«» و شخصى به خدمت امام جعفر صادق - عليه السّلام - عرض كرد كه: «قومى هستند كه گناه مىكنند و مىگويند ما اميد به خدا داريم و هميشه چنيناند تا مرگ ايشان برسد.
حضرت فرمودند كه: ايشان كسانى هستند كه به آرزو مىگذرانند و دروغ مىگويند، رجا و اميد ندارند. و به درستى كه كسى كه اميد به چيزى داشته باشد در صدد طلب آن بر مىآيد. و كسى كه از چيزى بترسد از آن مىگريزد».«» و شخصى به حضرت صادق - عليه السلام - عرض كرد كه: «قومى از دوستان تو معصيت مىكنند و مىگويند ما اميدواريم. حضرت فرمود: دروغ مىگويند، دوستان ما نيستند. اينها قومى هستند كه امانى و آمال، ايشان را مضطرب كرده است. كسى كه اميد به چيزى داشته باشد عمل از براى آن مىكند».«» و باز از آن حضرت مروى است كه: «مؤمن، مؤمن نيست تا خوف و اميد داشته باشد. و خوف و اميد نمىدارد مگر در وقتى كه عمل كند از براى آنچه مىترسد و به آن اميد دارد».«»
|