|
فصل سوم [در بيان سرّ اجمالى نماز]
چنانچه واضح است، نماز مركّب است به حسب صورت ملكى آن، از اوضاع و هيئات و اذكار و قرائت و ادعيه، گر چه به حسب حقيقت و صورت ملكوتيّه، داراى وحدت و بساطت است، و هر چه به افق كمال نزديكتر شود وحدتش كاملتر شود، تا منتهى به غايت كمال شود كه حصول قيامت كبراى آن است. و پس از اين، اشارهاى به اين مطلب مىنماييم، إن شاء اللّه. و وحدت صور ملكيّه تابع وحدت صور ملكوتيّه غيبيّه است، چنانچه در محل خود مقرّر است. و حصول وحدت تامّه صور ملكيّه به فناى آنها در باطن ملكوت است،
__________________________________________________
به جاى گذاشته است. آن بزرگ مرد علم و عمل در سال 1369 هجرى قمرى در سن هفتاد و هفت سالگى در تهران به ملأ اعلى پيوست و در جوار حضرت عبد العظيم الحسنى، در مقبره مرحوم شيخ ابو الفتوح رازى، مدفون گرديد. حشره اللّه مع النبى محمد و آله الطّاهرين.
سرالصلاة ج : 2 ص : 14
كه از آن تعبير به قيامت صغرى شود.
و از براى هر يك از اوضاع و اذكار به طور تفصيل اسرارى است كه ما پس از اين، إن شاء اللّه، به قدر ميسور و مقتضى بيان بعضى از آن را خواهيم نمود. و در اين مقام به سرّ اجمالى نماز اهل معرفت و اهل اللّه قناعت مىكنيم، و آن عبارت از حصول معراج حقيقى و قرب معنوى و وصول به مقام فناى ذاتى است كه در اوضاع به سجده ثانيه، كه فناى از فنا است، و در اذكار به «ايّاك نعبد» كه مخاطبه حضوريّه است، حاصل شود، چنانچه برداشتن سر از سجده تا سلام، كه علامت ملاقات حضّار و مراجعت از سفر است، رجوع به كثرت است ولى با سلامت از حجب كثرات و بقاى به حق، و در اذكار«اهدنا الصّراط المستقيم»رجوع به خود و حصول صحو بعد المحو است، و با اتمام ركعت، كه حقيقت صلوات است، سفر تمام مىشود.
و ببايد دانست كه اصل صلوات يك ركعت است، و بقيه ركعات، از فرايض و نوافل، براى اتمام همان يك ركعت است چنانچه در حديث شريف وارد است:
روى الشّيخ العاملىّ رحمه اللّه في الوسائل، عن عيون الاخبار و العلل، باسناده عن الرّضا عليه السّلام، قال:انّما جعل اصل الصّلوة ركعتين و زيد على بعضها ركعة و على بعضها ركعتان و لم يزد على بعضها شيء، لانّ اصل الصّلوة انّما هي ركعة واحدة، لانّ اصل العدد واحد، فاذا نقصت من واحد فليست هى صلوة. فعلم اللّه عزّ و جلّ انّ العباد لا يؤدّون تلك الرّكعة الواحدة الّتى لا صلوة اقلّ منها بكمالها و تمامها و الاقبال إليها، فقرن إليها ركعة اخرى ليتمّ بالثّانية ما نقص من الأولى، ففرض اللّه، عزّ و جلّ، اصل الصّلوة ركعتين. ثمّ علم رسول اللّه، صلّى اللّه عليه و آله، انّ العباد لا يؤدّون هاتين الرّكعتين بتمام ما امروا به و كماله، فضمّ إلى الظّهر و العصر و العشاء الآخرة ركعتين ركعتين ليكون فيها تمام الرّكعتين الاوّلتين... الحديث. [19]
__________________________________________________
[19] «شيخ حرّ عاملى رحمه اللّه در كتاب وسائل به نقل از كتاب عيون اخبار الرّضا، و كتاب علل الشّرائع به -
|