فصل اوّل [مقصود از استسلام و استكبار]
«استسلام» اظهار طاعت نمودن و انقياد و اطاعت كردن از حق و حقيقت است«». و «استكبار» تمرّد و نافرمانى نمودن و سركشى و كبريا كردن است.«» و بايد دانست كه قلب انسانى چون سلامت از آفات و عيوب باشد، حق را به فطرت سالمه خود دريابد، و پس از دريافت كردن آن براى آن تسليم شود، و چون تسليم شد، در اعمال صوريه قالبيه انقياد كند. پس، از قلب سالم تسليم حاصل شود، و از تسليم قلبى انقياد صورى حاصل شود، و اين «استسلام» است.
شرح‏حديث‏جنودعقل‏وجهل ص : 398
چنانچه قلب اگر معيوب باشد و آفت خودبينى و خودخواهى در آن متمكّن شود، كبر در آن حاصل شود. و آن حالتى است نفسانيّه كه حالت بزرگ ديدن خود و بالاتر ديدن خود از ديگران است. و اگر بر طبق اين حالت نفسانيّه رفتار كند، و در ظاهر بزرگى فروشد بر بندگان خدا، گويند: تكبر كرد. و اگر از روى اين كبرياء نفسانى نافرمانى و سركشى كند، گويند: استكبار نمود. پس استكبار نافرمانى و سركشى حاصل از كبر است، و آن در مقابل استسلام است كه انقياد صورى از روى تسليم باطنى است. پس، نه هر انقيادى استسلام است و نه هر نافرمانى و سركشى استكبار است.