|
فصل هيجدهم سلام
شهيد ثانى قدّس سرّه مىفرمايد: چون از تشهد فارغ شدى خود را در محضر حضرت رسول اكرم و فرشتگان مقرّب خدا و جميع انبياء و ائمه عليهم السّلام و فرشتگان محافظت كه مأمور شمردن اعمال تو هستند فرض كن و همه را در نظر بياور و آنگاه بگو: «السلام عليكم و رحمة اللّه و بركاته».
«توجه كن كه ضمير «كم» در عليكم به معنى شما و براى مخاطبت استعمال مىشود»، پس تا مخاطب خود را تعيين نكردهاى خطاب نكن كه از هرزهگان بيهوده گو به حساب مىآيى.
اگر خداوند با فضل و رحمت همهگير و رأفت كامل خويش اين نماز را - كه از درجه قبول دور و به اوج قرب و وصول نالايق است - نمىپذيرفت و به جاى واجب حقيقى به آن اكتفا نمىكرد چگونه ممكن بود خطاب كسى كه مخاطبى را در نظر ندارد شنيده شود؟ و اگر امام جماعت بودى به اضافه آنان كه ذكر شد، جماعت نمازگزاران را در سلام قصد كن و آنها بايد سلام اول را در جواب سلام تو ذكر كنند و آنگاه مقصود تو يعنى «سلام بر ائمه و انبياء و فرشتگان را» با سلام دوم اداء كنند.
اگر چنين كنيد وظيفه سلام را به انجام رسانيدهايد و مستحق آن شدهايد كه خداى تعالى اكرام و احترامتان را بالا برد.
در كتاب مصباح الشريعه است كه امام صادق عليه السّلام فرمود:
معنى سلام در آخر نماز امان و امنيت است يعنى كسى كه با خضوع و خشوع قلب دستور خدا
ترجمهاخلاق ص : 92
و سنت پيامبرش را بجا آورده از بلاى دنيا در امان و از عذاب آخرت رسته است.
سلام يكى از اسماء خداست كه آن را به وديعه به مخلوقش سپرده تا در داد و ستدها و امانتداريها و در روابط با هم براى تأييد و تصديق همنشينىها و صحت آميزش و معاشرتشان به كار برند.
اگر مىخواهى كه سلام را در جاى خودش بكار برى و معناى آن را برسانى، پرهيز پيشه كن و بايد دين و عقل و قلبت از دست تو سالم بمانند كه آنها را با ظلمت گناهان آلوده نكنى و محافظين تو يعنى «فرشتگانى كه خدا براى محافظت تو مأمور كرده» از تو در امان باشند و آنها را به ستوه نياورى و بگونهاى با آنها رفتارى كنى كه از تو ملول و وحشتزده نشوند و بعد از آنها دوستانت را و سپس دشمنانت را ملاحظه كن كه از تو در امان باشند.
پس اگر اينهايى كه به تو نزديكند از تو در امان نباشند آنها كه دورترند هيچگاه در امان نخواهند بود، و كسى كه سلام را اين گونه در جاى خود بكار نبرد نه سلامش بجاست و نه مسلمان است و نه تسليم خدا، و در سلامش دروغ مىگويد اگر چه اظهار سلام كند«».
|