فصل اول فضيلت زهد
خداى تعالى مى‏فرمايد: «مَنْ كانَ يُرِيدُ حَرْثَ الدُّنْيا نُؤْتِهِ مِنْها وَ ما لَهُ فِى الاخِرَةِ مِنْ نَصِيبٍ» 42: 20[1].
و مى‏فرمايد: «وَ لا تَمُدَّنَّ عَيْنَيْكَ الى‏ ما مَتَّعْنا به ازْواجا مِنْهُمْ زهْرَة الْحَياةِ الدُّنْيا وَ رِزْقُ رَبِّكَ خَيْرٌ وَ ابْقَى‏ 20: 131»[2].
و در حديث آمده: خداى تعالى به دنيا وحى كرد: هر كس مرا خدمت كرد تو خدمتش كن و هر كس تو را خدمت كرد زندگيش را تيره كن [3].
نبى اكرم صلى اللّه عليه و آله و سلّم مى‏فرمايد: هر كس شبى را به صبح برساند و همّش دنيا باشد خدا امرش را متشتّت، و حرفه‏اش را متفرّق مى‏كند، و فقرش را در مقابل چشمانش قرار مى‏دهد. و جز همانكه برايش مقدّر شده از دنيا بدست نخواهد آورد.
و كسى كه شبى را به صبح برساند و همتش آخرت باشد خدا همّش را مجتمع كند، و شغلش را
__________________________________________________
[1] هر كس تنها حاصل مزرعه دنيا را بخواهد او را از آن نصيب مى‏كنيم ولى در آخرت بهره‏اى نخواهد داشت. (سوره شورى، آيه 20)
[2] (اى رسول ما) هرگز به متاع ناچيزى كه به آنها (كفار) در جلوه حيات دنيا داده‏ايم ديده تمنا مگشا كه روزى پروردگارت بهتر و بادوام‏تر است. (سوره طه، آيه 131)
[3]اوحى اللّه تعالى إلى الدّنيا ان اخدمى من خدمنى و نغصى و كدّرى عيش من خدمك.

ترجمه‏اخلاق ص : 399
حفظ نمايد، و غنا و بى نيازى را در قلبش قرار دهد. و دنيا به اجبار به سوى او روى آورد [1].
و فرمود: هنگامى كه بنده‏اى را ديديد كه سكوت و زهد در دنيا نصيبش شده به او نزديك شويد كه القا حكمت مى‏كند، و خداى تعالى مى‏فرمايد: «و آن كس را كه حكمت دهند خير فراوان داده‏اند» [2].
و مى‏فرمايد: به دنيا بى رغبت باش تا خدا دوستت داشته باشد، و به آنچه در دست مردم است بى رغبت باش تا محبوب مردم شوى [3].
و مى‏فرمايد: هر كس مى‏خواهد بدون يادگيرى خدا عملش دهد، و بدون راهيابى خدا هدايتش كند به دنيا بى‏رغبت باشد [4].
و مى‏فرمايد: هر كس به دنيا بى‏رغبت باشد خدا حكمت را در قلبش جاى مى‏دهد، و زبانش را به آن گويا مى‏كند، و درد و دواى دنيا را به او مى‏شناساند و او را سالم از دنيا به سوى دار السلام خارج مى‏كند [5].
و مى‏فرمايد: كسى كه دنيا را بر آخرت ترجيح دهد خدا او را به سه گرفتارى مبتلا مى‏كند، همّى كه هرگز از او جدا نشود، فقرى كه با وجود آن هرگز بى‏نياز نشود، و حرصى كه با وجود آن هرگز سير نشود [6].
و مى‏فرمايد: ايمان بنده وقتى كامل مى‏شود كه مخفى بودن از معروفيت، و قلّت هر چيزى از كثرت آن برايش محبوبتر باشد [7].