فصل چهارم طريق تحصيل شكر
راه تحصيل شكر از علم و عمل مركب مى‏شود.
يعنى بايد خدا را بشناسى و در مصنوعات او تفكر كنى، و در امور دنيا به زير دستان توجه كنى تا «از موقعيت خود راضى شده» شكر خداى به جا آورى. و در امور دين به بالاتر توجه كنى و براى رسيدن به مقام و مرتبه او تلاش نمائى. در مصيبت‏ها خدا را شكر كنى كه به مصيبتى بزرگتر گرفتار نشدى، و مصيبت در دينت وارد نشد، و عقوبت اعمالت را در دنيا داده، براى آخرتت ذخيره نكردند، و ثوابى كه به خاطر اين مصيبت به تو مى‏دهند بهتر است، و به اين وسيله محبت دنيا در دلت كم مى‏شود و چه بسا دنيايى را كه رأس هر خطيئه و گناه است مبغوض تو گردانيده‏اند.
پس در حقيقت اين مصائب نعمت‏هايى هستند كه بايد شكرشان را به جا آورد. زيرا هيچ مصيبتى وارد نمى‏شود مگر آنكه كفّاره گناهى باشد، يا سبب رياضتى براى نفس، يا موجب بالا رفتن درجه‏اى.
ولى در همين حال بايد از خداى متعال تقاضاى عافيت كرد، كه عافيت از بلا بهتر است.
نبى اكرم صلى اللّه عليه و آله و سلّم و ائمه هدى عليهم السّلام از بلاى دنيا و بلاى آخرت به خدا پناه مى‏بردند، و مى‏گفتند:
پروردگارا در دنيا و آخرت به ما حسنه و نيكى عطا كن [1]. و از شماتت دشمنان، و سوء قضاء و حلول بلاء به خدا پناه مى‏بردند.
و نبى اكرم صلى اللّه عليه و آله و سلّم مى‏فرمود: از خدا عافيت بخواهيد، كه هيچ چيز بهتر از عافيت به بندگان عطا نشده مگر يقين [2].
منظور حضرت از يقين عافيت قلب از مرض جهل است.
__________________________________________________
[1]ربّنا آتنا في الدّنيا حسنة و في الاخرة حسنة.

[2]سلوا اللّه العافية فما اعطى عبد افضل من العافية الا اليقين.